ANADOLU'DA SU KÜLTÜNÜN iZLERi

Yıl 2010, Cilt: 15 Sayı: 1, 0 - 0, 30.06.2010

İskender Oymak

Öz

Su h.i1ltü, farklı kültürlere mensup toplumlarda görülen bir inanış olmakla
beraber Türkler arasında ortak bir kült unsuru olarak görülmek-tedir. Çalışmamızda ele
aldığımız Anadolu'da su kültü, İslam öncesi yer-su inanışlarının daha sonraki
dönemlere yansıyan biçimleri olarak görülmektedir. İslam öncesi Türk inanışları,
İslam ile beraber Müslüman Türk toplumunun manevi hayatında etkisini sürdürmüştür.
Bazı durumlarda bu inanışlar İslami motiflerle etkili olmuştur. Anadolu'nun birçok
yerinde su kilitüne bağlı olarak pınar, çeşme, nehir ve göl şeklinde kutsiyet atfedilen
unsurlar mevcuttur. Ziyaretçilerio su kültüne konu olan unsurlarla teması, çoğu zaman
su ruhlarıyla yakınlaşma, bütünleşme ve her türlü sıkıntıları için onlardan yardun alma
amaçlarını taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Su Kültü, Anadolu, Kutsal Pınarlar, Su Ruhu, inanış

Monitoring of the Water Cu lt in Anatolia

Öz

Kaynakça

• ALBA YRAK, Ali, 2007; Cengiz Aytmatov 'un Eserlerinde Eski Türk Dini, Elazığ.
• ARAZ, Rıfat, ı 995; Harput 'ta Eski Türk İnançları ve Halk Hekimliği, Ankara .
• . 1\RIK, Durmuş, 2005; Azerbaycan Türklerinin Dini Tarihi ve Halk İnamşları, Ankara.
• AT1v1ACA, İlhami, 2006; "Sunıç ve Çevresinde Halk İnanış/arznın Dinler Tarihi Açısından Değerlendirilmest', F. Üniversitesi Sos. Bil. Enst. Yüksek Lisans Tezi, Elazığ.
• BEŞEVLİYEV, V. ı945; "Proto-Bulgar Dini" (Çev: T. Acaroğlu), Belleten, C. IX, Nisan, S. 34.
• BORA TA V, Pertev Naili, ı 994; I 00 Soruda Türk Folklorıt, İstanbul.
• BUL UÇ, Sadettin, 1993; "Şarnan" İslam Ansiklopedisi. M.E.B., C. XI, İstanbul.
• CANPOLAT, Mehmet, 2006; "Pertek ve Çevresinde Yaygın Halk İnamşları", Fırat ün. Sos. Bil. Enst., (Yüksek Lisans Tezi) Elazığ.
• ÇOBANOGLU, ÖzkuL 1993; ''Türk Kültür Tarihinde su Kültü", Türk Kiiltiini, S.361, (Iv1ayıs)
• EBERILt\RD, Wolfram, 1947; Çin 'in Şimal Komşuları, Ankara.
• EKER, Gülin Öğüt, ı 999; "Karakeçili Aşiretinde Eski Türk İnançlarının izleri", Türk Kültüründe Karakeçililer, Uluslararası Bilgi Şöleni Bildiri/eri, (3 Haziran ı999 Urfa) Ankara.
• ELİADE, Mircea, ı 991; Kıttsal ve Dindış ı, (Çev: M. Ali Kılıçbay), Ankara ............... , 1992; imgeler, Simgeler, (Çev: M. Ali Kılıçbay) Ankara
• ESİN, Emel, 1978; İslam(vet 'ten Önce Türk Kültür Tarihi ve İslam 'a Giriş, İstanbul. ............... , 2001; TiirkKozkolojisine Giriş, İstanbul.
• ERGiN, Muharrem, 1971; D ed e Kor!att Kitabı, İstanbul.
• EYUBOGLU, İsmet Zeki, ı 998; Anadolu İnanç/arı, Anadolu Üçlemesi-I, İstanbul.
• GöKALP, Ziya, 1989; TiirkMeden(veti Tarihi, (Haz: Yalçın Toker), istanbul.
• GÖKBEL, Ahmet, 1998; Anadolu Varsaklarında İnanç ve Adet/er, Ankara .
• .. .. .. ... .. . . .. , 1998a; "V arsak Türklerinde Yer-su İnaruşlarının izleri" Dinler Tari/ı{ Araştırmaları-I, (Sempozyum 08-09 kasım 1996), Ankara
• GÜL TEKiN, Ahmet Kerim, 2004; Tunceli'de Kutsal Mekan Kiiltü, Ankara
• GÜNAY, Ünver-Harun Güngör, vd., 1996; Kayseri ve Çevresinde Ziyaret ve Ziyaret Yerleri, Kayseri.
• GÜNAY, Ünver-Harun Güngör, 1998; TürkDin Tarihi, Kayseri.
• GÜNDÜZ, Şinasi, 1995, Sabiiler, Son Gnostikler, Ankara Hacı Beh.'ta.Ş-ı Veli, 2007; Makalat, (Haz: A. Yılmaz, M. Akkuş, A. Öztürk), Anakara