İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin 21. Yüzyıl Becerileri Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2023, Cilt: 28 Sayı: 2, 183 - 203, 29.12.2023

Saadet İder , Fatih İpek

Öz

21. yüzyılda yaşanan değişim ve dönüşümle insanoğlu yaşamın her alanında birtakım yeniliklerle karşılaşmış ve onlara uyum sağlama ihtiyacı duymuştur. Yeni yüzyılla kendini gösteren yeni yaşam biçimi insanı temel yaşam becerilerinden fazlasını edinmeye mecbur bırakmış, bunun sonucunda 21. yüzyıl insanını yetiştirme sorunu ortaya çıkmıştır. Bu amaçla, dünya üzerinde çağın gereklerine ayak uydurabilme ve sorunlarıyla baş edebilme becerisine sahip bireyler yetiştirmek üzere çeşitli eğitim politikaları geliştirilmiştir. Eğitim programları 21. yüzyıl insanının medya, sağlık, iletişim, teknoloji, finans vb. alanlarda yeterli bilgi ve beceriyi kazanmasına yönelik olarak güncellenmiştir. Bu anlamda, yüksek öğretim kurumlarının 21. yüzyıl becerilerini edinmiş, profesyonel ve toplumsal yaşama hazır hale gelmiş mezunlar vermesi beklenmektedir. Yüksek din öğretiminde de aynı yeterliliğe sahip öğrencilerin mezun olması, gerek onların kişisel ve mesleki gelişimi için gerek sonraki yaşamlarında yetiştirecekleri nesillerin ilgili becerileri kazanması adına büyük önem taşımaktadır. Bu çalışma, yüksek din öğretiminde mezun adayı olan öğrencilerin 21. yüzyıl becerilerine ne düzeyde sahip olduğunu ortaya koymayı amaçlamaktadır. Araştırmada, İlahiyat fakültesi öğrencilerinin bilgi, beceri, karakter ve metaöğrenme boyutlarındaki yeterlilik durumu tespit edilmeye çalışılmıştır. Karma yöntemle gerçekleştirilen araştırmada “sıralı açıklayıcı desen” kullanılmıştır. İlk olarak nicel veriler toplanmış, nicel verilerde açıklanmaya ihtiyaç olduğu düşünülen bulgular nitel verilerle derinleştirilmiştir. Araştırmanın nicel boyutunda yüksek din öğrenimi gören öğrencilerin 21. yüzyıl becerilerine sahip olma düzeyi betimsel düzeyde incelenmiştir. Bu incelemeyi yaparken tarama (survey) yöntemi tercih edilmiştir. Araştırmanın nitel boyutunda ise görüşme yöntemi ile veri toplanmış, araştırmacılar tarafından geliştirilmiş kişisel bilgi formu ve yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Türkiye’de yüksek din öğrenimi gören İlahiyat Fakültesi ve İslâmi İlimler Fakültesi öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise Necmettin Erbakan Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu İlahiyat Fakültesinde 2022-2023 eğitim/öğretim yılları arasında öğrenim gören 4. sınıf lisans öğrencilerinden oluşmaktadır. Örneklem seçiminde, nicel-nitel sıralı karma yöntem araştırmalarına uygun olduğu vurgulanan sıralı ve eşzamanlı karma yöntem örneklem seçimi tercih edilmiştir. Nicel veriler, ulaşılabilir evren içerisinden rastlantısal örneklem yoluyla ulaşılan 216 öğrenciden elde edilmiştir. Nitel veriler ise maksimum çeşitlilik örnekleme yoluyla farklı liselerden mezun olan, farklı yaş gruplarını ve öğrenim türlerini temsil eden 4 erkek 6 kız öğrenci olmak üzere toplam 10 öğrenciden elde edilmiştir. Araştırma sonucunda, yüksek din öğrenimi gören öğrencilerin 21. yüzyıl becerilerine sahip olma düzeyi açısından bilgi, karakter ve metaöğrenme boyutunda iyi düzeyde, beceri boyutunda ise çok iyi düzeyde olduğu görülmüştür. Katılımcılar kendilerini sağlık alt boyutunda orta düzeyde yeterli görmekte, bunun dışındaki hiçbir boyut ve alt boyutlarda orta ya da zayıf düzeyde görmemektedir. İmam Hatip Lisesi mezunu olan öğrencilerin diğerlerine göre finans yönetimi becerisinin daha yüksek olduğu, girişimcilik alt boyutunda erkekler lehine farklılaşma olduğu, sosyal sisteme uyum becerileri açısından kız öğrencilerin erkek öğrencilerden daha başarılı olduğu ortaya çıkmıştır. Bu sebeple araştırmanın nicel boyutunda diğer alt boyutlarda görülmeyen ancak kişisel finans, sağlık, sosyal uyum ve girişimcilik alt boyutlarında görülen farklılaşmalarla ilgili olarak katılımcılardan nitel veri elde edilmiş ve bu farklılaşmaya ait nicel bulgular açıklanmıştır. Alt boyutlardaki farklılaşmanın nedenlerini netleştirmek için yapılan görüşmelerin sonucunda söz konusu farklılaşmaların nedeni olarak aile, yetişilen çevre, toplum, bireysel ilgi ve ilgisizlik, geçmiş deneyimler ve bazı teolojik kabuller ön plana çıkartılmıştır. Sonuç olarak, İlahiyat öğrencilerinin 21. yüzyıl yeterlilik düzeyini geliştirmek için yüksek din öğretimi programlarının bu becerileri geliştirme hedefi doğrultusunda düzenlemesi, öğretim elemanlarının ders işlenişi, kaynak, ödev, uygulama, değerlendirme vb. bütün faaliyet ve süreçlerde bu bu becerileri geliştirecek etkinliklere yer vermesi ve her kademede program içeriklerinin de bu becerileri kazandıracak şekilde düzenlenmesi önerilmektedir. Araştırmanın, Türkiye’deki yüksek din öğretiminin ürün ve süreç olarak beklentileri karşılayabilmesine yönelik adımlara katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi, Yüksek Din Öğretimi, İlahiyat, 21. Yüzyıl Becerileri, Karma Yöntem.

A Study on the 21st Century Skills of Undergraduate Students of Theology Faculty

Öz

Human beings have encountered several innovations in all areas of life and have needed to adapt to them because of the changing and transforming world in the 21st century. The new lifestyle of the 21st century has forced people to acquire more than basic life skills, and the education of the 21st century person has emerged as a critical issue. For this purpose, various educational policies have been developed around the world in order to train people who will be able to keep up with the demands and problems of this age. Institutions have revised the curricula to ensure that 21st century people have sufficient knowledge and skills in media, health, communication, technology, finance, etc. Higher education institutions, in particular, are expected to produce graduates who have acquired 21st century skills and are prepared for professional and social life. The same expectation arises in higher religious education, and the students in higher religious education need to graduate with the 21st century skills both for their personal and professional development and for the generations they will raise in later life. This study aims to identify the level of 21st century skills of students in higher religious education. The research reveals the competence of students in the faculty of theology in the dimensions of knowledge, skills, character and meta-learning. Mixed methods research uses sequential explanatory design. Firstly, quantitative data are collected and the general findings were detailed with qualitative data. The quantitative dimension of the study analyses the level of the 21st century skills of students at a descriptive level. The survey method is preferred in this analysis. The qualittaive data are collected through the interview method, using a semi-structured interview form developed by the researchers. The population of the study consists of the students of the Faculty of Theology and Islamic Sciences in Turkey. The sample population of the study consists of undergraduate students at the Faculty of Theology of Necmettin Erbakan University between the 2022-2023 academic years. Sequential and simultaneous mixed method sampling is used in sample selection. Quantitative data are obtained from 216 students who were randomly sampled from the population. Qualitative data are obtained from a total of 10 students (4 male and 6 female students) graduating from different high schools, representing different age groups and education types by maximum diversity sampling. As a result of the research, it is revealed that students of higher religious education are at a good level in terms of knowledge, character and meta-learning dimensions, and at a very good level in terms of 21st century skills dimension. Participants are moderately competent in the health sub-dimension, and are not moderately or poorly competent in any other dimension and sub-dimensions. It is revealed that students who graduated from Imam Hatip High School have higher finance management skills than the others, there is a differentiation in favour of males in the entrepreneurship sub-dimension, and female students are more successful than male students in terms of adaptation skills to the social system. Therefore, qualitative data are obtained from the participants regarding the differentiation in the sub-dimensions of personal finance, health, social cohesion and entrepreneurship, and the quantitative findings of this differentiation were explained through qualitative data. As a result of the interviews conducted to clarify the reasons for the differentiation in the sub-dimensions, family, upbringing environment, society, individual interest and indifference, past experiences and some theological assumptions are the reasons for these differentiations. It is thought that the research will contribute to the steps towards meeting the expectations of higher religious education in Turkey in terms of product and process. As a result, it is recommended that higher religious education programmes should be arranged in line with the goal of developing the 21st century skills, lecturers should include activities that will develop these skills in all courses, and the content of the programmes at all levels should be arranged in a way to gain these skills.

Anahtar Kelimeler

Religious Education, Higher Religious Education, Theology, 21st Century Skills, Mixed Methods Research.

Kaynakça

• Akben, Selçuk E. “Factors Influencing College Students’ Financial Behaviors in Turkey: Evidence from a National Survey”. International Journal of Economics and Finance 7/6 (2015), 87-94.
• Aktaş, İdris. “Öğretmen Adaylarının 21. Yüzyıl Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Disiplinler Arası Eğitim Araştırmaları Dergisi 6/12 (2022), 187-203.
• Alkan, Sevilay - Açıkyıldız, Gökay. “Öğretmen Adaylarının Üstbiliş Farkındalıkları”. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi 15/29 (2020), 43-63. https://doi.org/DOI: 10.35675/befdergi.478133
• Alkış, Meryem. Üniversite öğrencilerinin 21. yüzyıl becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
• Arslan, Öznur. Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının 21. Yy Beceri Öz Yeterlikleri ile Öğrenme Kavramı Ve Küçük Çocukları Yaşama Hazırlamak Hakkındaki Görüşleri. Edirne: Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2022.
• Balcı, Ali. Sosyal Bilimlerde Araştırma. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2009.
• Büyüköztürk, Şener vd. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2. Baskı., 2008.
• Creswell, John W. vd. “Advanced mixed methods research designs”. Handbook of mixed methods in social & behavioral research. ed. Abbas Tashakkori - Charles Teddlie. 209-240. Thousand Oaks, CA: Sage, 2003.
• Creswell, John W. Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. Thousand Oaks, CA: Sage, 2. Baskı., 2003.
• Çağlar, A. “21. yüzyılda okulun değişen rolü ve yeni eğilimlere ilişkin iyimser bazı öngörüler”. 21 yüzyılda eğitim ve Türk eğitim sistemi. 81-94. İstanbul: Sedar Yayınları, 2001.
• Durak, Döndü - Özüdoğru, Gül. “School Principals’ Technological Leadership Self-Efficacies and 21st Century Teacher Skills”. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi (AKEF) Dergisi 5/2 (2023), 330-342.
• Erdoğan, İrfan. “Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilim düzeylerinin incelenmesi”. Marife 15/2 (2015), 321-342. https://doi.org/10.33420/marife.437034
• Erdoğan, İrfan. Etkili din dersi öğretmenliği için yansıtıcı düşünme. Konya: Palet Yayınları, 2019.
• Fadel, Charles vd. Four Dimensional Education. Boston: Center for Curriculum Redesign, 2015.
• George, Darren - Mallery, Paul. IBM SPSS Statistics 23 Step by Step: A Simple Guide and Reference. New York: Routledge, 14. Baskı., 2016.
• Gömleksiz, Mehmet Nuri vd. “Türkçe, Türk Dili ve Edebiyatı ile Çağdaş Türk Lehçeleri Öğretmen Adaylarının 21. Yüzyıl Becerileri Yeterlik Algıları”. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi 7/19 (2019), 163-185.
• Güler, Yağmur. Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin 21. Yüzyıl Becerileri Öz-Yeterlik Algıları. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Güneş, Adem - Atabay, Muharrem. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Medya Okuryazarlık Yeterlilikleri”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 12/68 (2019), 1341-1357.
• Işık, Nida Nur - Ercan Demirel, Eda. “An Investigation of Prospective Teachers’ and Teacher Trainers’ 21st Century Skills Awareness”. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi (AKEF) Dergisi 5/3 (2023), 1199-1215.
• İpek, Fatih. Yüksek Din Öğretiminde Bilgi Anlayışı ve Bilgi Becerileri. İstanbul: Kitap Dünyası, 2021.
• İpek, Fatih - Tavukçuoğlu, Mustafa. “Yüksek Din Öğrenimi Gören Öğrencilerin Bilgi Okuryazarlığı ve Epistemolojik İnanç Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma”. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 49/49 (2020), 259-302.
• Kotluk, Nihat - Serhat, Kocakaya. “Digital storytelling for developing 21st century skills: from high school students’ point of view”. Journal of Research in Education and Teaching 4/2 (2015), 354-363.
• Kozikoğlu, İshak - Altunova, Nebi. “Öğretmen Adaylarının 21. Yüzyıl Becerilerine İlişkin Öz-yeterlik Algılarının Yaşam Boyu Öğrenme Eğilimlerini Yordama Gücü”. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi 8/3 (2018), 522-531.
• MEB. “MEB 21. Yüzyıl Öğrenci Profili”. MEB Eğitim Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı, 2011. https://www.meb.gov.tr/earged/earged/21.%20yy_og_pro.pdf
• Murat, Aysel. Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının 21.Yüzyıl Becerileri Yeterlik Algıları ile Stem’e Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Elazığ: Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, 2018.
• Oktay, Ayla. “21. Yüzyılda yeni eğilimler ve eğitim”. 21 yüzyılda eğitim ve Türk eğitim sistemi. 15-37. İstanbul: Sedar Yayınları, 2. Baskı., 2001.
• Özdemir Özden, Döndü vd. “Öğretmen Adaylarının 21. Yüzyıl Becerilerine Yönelik Yeterlik Algıları: Kütahya Örneği”. Turkish Studies Education Sciences 13/27 (2018), 1163-1184.
• Özyurt, Berrin Eylen. “Cinsiyet”. Eğitimde bireysel farklılıklar. ed. Yıldız Kuzgun - Deniz Deryakulu. Ankara: Nobel Yayınları, 2017.
• Şahin, Abdullah. “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin ve E-Öğrenmeye Yönelik Tutumlarının İncelenmesi”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 10/4 (2021), 3496-3525.
• Şamiloğlu, Famil vd. “Finansal Okuryazarlık Araştırması: Erciyes Üniversitesi Öğrencileri Üzerinde Bir Uygulama”. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi ICAFR 16 Özel Sayısı (2016), 308-318.
• Şeşen, Harun - Basım, H. Nejat. “Demografik Faktörler ve Kişiliğin Girişimcilik Niyetine Etkisi: Spor Bilimleri Alanında Öğrenim Gören Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma”. Ege Akademik Bakış 12 (2012), 21-28.
• Tosun, Aybiçe. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin XXI. Yüzyıl Öğrenen ve Öğreten Becerilerini Kullanım Düzeyleri”. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 24/42 (2019), 287-309.
• TTKB. “Müfredatta Yenileme ve Değişiklik Çalışmalarımız Üzerine”, 2017. https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_07/18160003_basin_aciklamasi-program.pdf
• Tuncer, Murat - Bahadır, Ferdi. “Öğretmen Adaylarının Üstbiliş Düşünme Becerileri Algıları ve Başarı Yönelimlerine Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre Değerlendirilmesi”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 6/2 (2017), 1326-1350.
• Türkmen, Mustafa - İşbilir, Uğur. “Üniversite Öğrencilerinin Girişimcilik Eğilimlerinin Sosyo- Demografik Özellikler Açısından İncelenmesi”. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi 9/2 (2015), 18-28.
• Uyar, Ahmet - Çiçek, Barış. “Farklı branşlardaki öğretmenlerin 21. yüzyıl becerileri”. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi 9 (2021), 1-11.
• Yıldırım, Ali - Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 11. Baskı., 2018.
• Yılmaz, Ercan - Alkış, Meryem. “21. Yüzyıl Yeterlilikleri Ölçeği’nin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. The Journal of International Lingual, Social and Educational Sciences 5/1 (2019), 125-154.