Ottomans from the window of a monastery woman in the age of reform

Yıl 2023, , 1413 - 1422, 26.09.2023

Ayse Gul Huseynıklıoglu , Gaye Yavuzcan

https://doi.org/10.18069/firatsbed.1341379

Öz

Looking back, we can't tell how much the people who witnessed the events we regard to be watershed moments in history recognized the significance of their testimony, but these testimonials allow us to construct a broad picture of the sociopolitical milieu in which they lived. Jeanne de Jussie, a witness to the Reformation era, has conveyed to us the sociopolitical climate of the time in which she lived. For Europe’s connections with the Ottoman State were at their peak, the perception of the mighty Ottoman State was a key component of Europe’s balance of powers. In Europe, there was an emphasis on “Muslim as the other”, owing to the Ottomans’ Turkish and Muslim identities. The Ottomans, who are part of the Islamic East, were the recipients of labeling devised for this location. While keeping records of the period in which she lived, Jeanne de Jussie, a member of the Poor Clares Monastery in Geneva, transferred traces of the Ottoman perception of the period into her work. The purpose of this research is to determine the Ottoman image portrayed in Jeanne de Jussie’s narrative. The main goal is to contribute to a better understanding of perception of Turk across Europe during the time period in question.

Anahtar Kelimeler

Jeanne de Jussie, Ottoman, Europe, Reformation, perception

REFORM ÇAĞINDA BİR MANASTIR KADINININ PENCERESİNDEN OSMANLILAR

Öz

Bugünden geriye bakarak tarihte dönüm noktası addettiğimiz olayların tanığı olan kişiler bu tanıklığın öneminin ne kadar farkına varmıştı bilemeyiz. Ama onlardan bize ulaşan kayıtlar hiç olmazsa içinde yaşadıkları sosyopolitik çevreye ilişkin genel bir çerçeve çizmemize imkân verir. Avrupa tarihinde önemli bir kırılmayı beraberinde getiren Reform çağının tanığı olan Jeanne de Jussie de bize yaşadığı dönemin sosyopolitik iklimini aktarmıştır. Bu aktarım Reform çağında Avrupa üzerinde tarihsel araştırmalara çeşitli yönleriyle ışık tutmaktadır. Bununla birlikte bu dönem Avrupa’nın, zirvesindeki Osmanlı Devleti ile ilişkileri açısından da önem taşımaktadır. Avrupa’da güçler dengesinin önemli bir unsuru olan güçlü Osmanlı Devleti’nin çeşitli tabakalardan Avrupalılar tarafından algılanma biçimi tarihsel bir süreklilik içerisinde değerlendirilmelidir. Bu sürekliliğin arka planında, Osmanlıların Türk ve Müslüman kimliğinden dolayı, Avrupa’da mevcut öteki olarak Müslüman vurgusunun yer aldığı söylenebilir. İslâmî Doğu’nun bir mensubu olan Osmanlılar, kendilerinden önce buraya yönelik geliştirilmiş etiketlemelerin muhatabı olmuşlardır. Cenevre’de Poor Clares Manastırı mensubu olan Jeanne de Jussie de kendi yaşadığı döneme ilişkin kayıtlar tutarken, devrin Osmanlı algısının izlerini eserine taşımıştır. Bu çalışmanın amacı Jeanne de Jussie’nin kroniğinde yansımasını bulan Osmanlı imajını tespit etmektir. Onun Osmanlı Türklerine dair kayıtları ve bunların kullanım biçimleri değerlendirilecektir. Çalışmanın genel manada söz konusu dönemde Avrupa’da Türk algısının anlaşılmasına katkı sağlaması hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Jeanne de Jussie, Osmanlı, Avrupa, Reform, algı

Kaynakça

• Bıyık, M. (2005). Katolik tiranlığından Protestan teokrasisine: John Calvin ve Cenevre modeli. Dinî Araştırmalar, 8 (22):41-62.
• Blanks, D. R. (1999). Western views of Islam in the premodern period: a brief history of past approaches. D. R. Blanks, M. Frasetto (Ed.), Western views of Islam in Medieval and early modern Europe, perception of other içinde (11-53. ss.). New York: St. Martin’s Press.
• Broomhall, S. (2006). Women and religion in sixteenth century France. New York: Palgrave Macmillan.
• Cardini, Franco. (2004). Avrupa ve İslam, G. Koca (Çev.). İstanbul: Literatür Yayınları.
• Fehleison, J. (2021). Bishop in exile, Francis de Sales, annecy, and reformation. J. Balserak (Ed.). A companion to the reformation in Geneva içinde (409-426 ss.) Brill; Leiden: Boston.
• Fichtner, P. S. (2008). Terror and toleration, the Habsburg Empire confronts Islam, 1526-1850, Londra: Reaktion Books.
• Fransisco, A. S. (2007). Martin Luther and Islam, a study in sixteenth century polemics and apologetics, Brill; Leiden: Boston. Goodrich, S. (2017). Emperor Charles V and Sultan Süleyman I: a comperative analysis. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, University of New Mexico, New Mexico.
• Howard, K. C. (2018). From the poor Clares to the care of the poor: space, place, and poverty in sixteenth century Geneva. Footnotes A Journal of History, 2: 260-285.
• Isom-Verhaaren, C. (2011). Allies with the infidel, the Ottoman and French alliance in the sixteenth century. New York: I.B.Tauris.
• İnalcık, H. (2010). Batı Anadolu’da gazi beylikler ve haçlılar. Osmanlılar, fütuhat, imparatorluk, Avrupa ile ilişkiler içinde (11-48. ss.). İstanbul: Timaş Yayınları.
• Kalın, İ. (2017). Ben, öteki ve ötesi, İslâm-Batı ilişkileri tarihine giriş, İstanbul: İnsan Yayınları.
• Jeanne de Jussie (2006). The short chronicle, a poor Clare’s account of the reformation of Geneva, C. F. Klaus (Ed.). Chicago; Londra: The University of Chicago Press.
• Kingdon, R. M. (1974). Jeanne de Jussie, Calvinist germs or the beginning of heresy in Geneva. R. M. Kingdon (Ed.), Transition and Revolution, Problems and Issues of European Renaissance and Reformation History içinde (87-95. ss.) Minneapolis; Minnesota: Burgess Publishing Company.
• Kingdon, R.M. (2007). The Calvinist reform in Geneva. R. P. Hsia (Ed.), The Cambridge history of Christianity, reform and expansion 1500-1660, C.6 içinde (90-103. ss.). Cambridge; Newyork, Sao Paulo: Cambridge University Press.
• Kumrular, Ö. (2005). Köpekler ve domuzlar savaşında Kanuni’nin Batı siyasetinin bir izdüşümü olarak Türk imajı, vahşet, kibir, görkem. Ö. Kumrular (Ed.). Dünyada Türk imgesi içinde (109-127. ss.). İstanbul: Kitap Yayınevi.
• Kumrular, Ö. (2016). Avrupa’da Türk düşmanlığının kökeni Türk korkusu. İstanbul: Doğan Kitap.
• Malcolm, N. (2019). Useful enemies: Islam and the Ottoman Empire in Western political thought, 1450–1750. Oxford: Oxford University Press.
• McKee, E. A. (2021). ‘Where today are the widows who have this honorable office?’ Calvin, the diaconate, and women. J. Balserak (Ed.), A companion to the reformation in Geneva içinde (254-273. ss.). Brill; Leiden: Boston.
• Öztürk, Y. (2005). Şark Meselesi’nin sosyo-kültürel zemini. Siyaset ve Toplum, 4:55-86.
• St. Clare and her order, a story of seven centuries. (1912). Londra: Mills & Boon.
• Strzelcyzk, J. (2018). Women at the cradle of the reformation: some examples of literary involvement. Instytut Zachodni, Özel Sayı: 185-217. Erişim adresi: https://iz.poznan.pl/plik,pobierz, 2989, 7730f0cde88 58d0b378b44f020bd4082/12.%20JERZY%20STRZELCZYK%20%20WOMEN%20AT%20THE%20CRADLE%20OF%20THE%20REFORMATION%20SOME%20EXAMPLES%20OF%20LITERARY%20INVOLVEMENT.
• Vitkus, D. J. (1999). Early modern orientalism: representations of Islam in sixteenth-and seventeenth-century Europe. D. R. Blanks, M. Frasetto (Ed.), Western views of Islam in Medieval and early modern Europe, perception of other içinde (207-230. ss.). New York: St. Martin’s Press.