CHANGING ECONOMIES UNCHANGING GENDER ROLES: A SOCIOLOGICAL STUDY ABOUT WOMEN WORKING IN THE AGRI-FOOD SECTOR IN TURKEY

Yıl 2017, , 175 - 186, 15.01.2017

Kasım Karaman

https://doi.org/10.18069/firatsbed.346693

Öz

The aim of
this article is to examine the effects of transformations in economical
politics on agricultural structure, social relations and gender roles, the
relationship between employment of women and their status and roles in the case
of women working in package unit in TARİŞ premises and agricultural premises
based in Manisa/Alaşehir.

This
research was carried out by mixed methodology where both qualitative and
quantitative methods were used. Data was principally collected by
questionnaire. However, questionnaire data were supported by participatory
observation and in-depth interviews. The sample was formed by selecting
randomly 309 women (%80,3) in 10 businesses and 76 women (%19,7) from Tariş
company. Therefore the total number of sample is 385.

Data was
analyzed via SPSS statistical package. According to the findings, women regard
the works they do in packaging units as extensions of their domestic roles and
traditional agricultural practices. The fact that they work as seasonal
workers, they get paid less than minimum wage, the perception that their works
are seen as extension of their domestic roles, traditional perception of
womanhood have not resulted in any change in status and roles of women
depending on their employment.  

Anahtar Kelimeler

Women’s labour, agriculture, gender, social change

Değişen Ekonomiler Değişmeyen Cinsiyet Rolleri: Türkiye’de Tarım-Gıda Sektöründe Çalışan Kadınlar Üzerine Sosyolojik Bir Çalışma

Öz

Bu çalışma, ekonomi politikte yaşanan
dönüşümlerin tarımsal yapı, toplumsal ilişki ve cinsiyet rolleri üzerindeki
etkisini, kadınların istihdamı ile statü ve rolleri arasındaki ilişkiyi
Manisa/Alaşehir tarım işletmeleri ve TARİŞ tesislerinde, paketlemede çalışan
kadın işçiler örneğinde ele almayı amaçlamaktadır.

Bu çalışma, nicel ve nitel yöntemin
araştırma tekniklerinin bir arada kullanıldığı karma yöntemle
gerçekleştirilmiştir. Araştırmada temel veri toplama tekniği olarak anket tercih
edilmiş, anket, katılımlı gözlem ve derinlemesine görüşmelerle desteklenmiştir.
Araştırmanın örneklemi, araştırma evrenini temsilen özel sektöre ait 10 farklı
işletmeden tesadüfî olarak seçilen 309 kadın (%80,3) ve Tariş’ten de 76 (%19,7)
kadın olmak üzere 385 çalışandan oluşmaktadır.

Anket verileri SPSS istatistik programında
analiz edilmiştir. Çalışma, kadınların üzüm işletmeleri paketleme servislerinde
yaptıkları işleri hane içi rollerinin ve geleneksel tarım pratiklerinin birer
uzantısı olarak algıladıklarını göstermiştir. Mevsimlik işçi olarak
çalışmaları, asgari ücretin altında maaş almaları, istihdamlarının hane içi
rollerinin bir devamı ve bir çeşit “fedakârlık” olarak görülmesi ve geleneksel
kadınlık algısı, kadınların statü ve rollerinde istihdama bağlı bir değişimin
yaşanmadığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Women’s labour, agriculture, gender, social change

Kaynakça

• ALLEN, Patricia and Carolyn SACHS 2007 “Woman and Food Chains: The Gendered Politics of Food”, İnternational Journal of Sociology of Agriculture and Food, Vol. 15 (1), pp. 1-23.
• AYDIN, Zulkuf 2010 “Neo-Liberal Transformation of Turkish Agriculture”, Journal of Agrarian Change, Vol. 10, No. 2, pp. 149-187.
• BONANNO, Alessandro 2004 “Globalization, Transnational Corporations, The State and Democracy”, İnternational Journal of Sociology of Agriculture and Food, Vol. 12, pp. 37-48.
• ECEVIT, Mehmet 1994 “Tarimda Kadinin Toplumsal Konumu: Bazi Kavramsal İliskiler”, Amme Idaresi Dergisi, Vol. 27, No. 2, pp. 89-106.
• ECEVIT, Yildiz 1997 “Kuresellesme, Yapisal Uyum ve Kadin Emeginin Kullaniminda Degismeler”, Küresel Pazarlar Açısından Kadın Emeği ve İstihdamındaki Değişimler: Türkiye Örneği (Der. Ferhunde Özbay), Insan Kaynagini Gelistirme Vakfi, Istanbul, pp.31-77.
• ECEVIT, Yildiz 2011 “Emek”, Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları (Ed. Y. Ecevit, N. Kalkiner), Acikogretim Fakultesi Yay., Eskisehir.
• GULCUBUK, Bulent; YILDIRAK, Nurettin; KIZILASLAN, Nuray; OZER, Dilek; KAN, Mustafa; KEPOGLU, Arzu. “Kirsal Kalkinma Yaklasimlari ve Politika Degisimleri” http://www.zmo.org.tr/resimler/ ekler/e443d6819ae22b2_ek.pdf (14.08.2016) pp.1-19.
• GUNAYDIN, Gokhan 2006 “Turkiye Tarim Sektoru”, Tarim ve Muhendislik, No. 76-77, pp. 12-27.
• GUNAYDIN, Gokhan 2010 Tarim ve Kirsallikta Donusum, Politika Transferi Sureci/AB ve Turkiye: Tan Kitabevi Pub.
• https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=72&locale=tr (08.08.2016).
• http://www.ciftcihaber.com/yazi/alasehirde-uzum-ihracati-basliyor.html. (21.07.2012).
• http://www.fao.org/Gender/en/agri-e.htm. (30.01.2012).
• http://stats.oecd.org/ (10.01.2016).
• http://www.tarim.gov.tr/Belgeler/SagMenuVeriler/Tarimsal_Veriler.pdf (05.07.2016).
• http://www.tarisuzum.com.tr. (21.07.2012).
• http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=10860. (22.07.2012).
• KIZILASLAN, Nuray 2007 “Rural Woman in Agricultral Extensionn Training”, Research Journal of Social Sciences, Vol. 2, pp. 23-27.
• KOC, Mustafa and Kenneth A. DAHLBERG 1999 “The Structuring of Food Systems: Trends, Research, and Policy İssues”, Agriculture and Human Values, Vol. 16, pp. 109-116.
• KOC, Mustafa 2010 “Yokluk Cokluk: Kuresel Gida Sisteminde Parcalanmis Butunluk”, Dunden Bu Gune Kuresellesme Yerellesme ve Turkiye (Ed. M. Talas-B. Kara), pp. 73- 91.
• KUMBETOGLU, Belkis and Nilgun CAGA 2000 “Calisan Kadinlar ve Kuresellesme”, Gorus Dergisi, No. Eylul, TUSIAD Pub., pp. 56-65.
• OZTURK, Sinasi and Fethi NAS et. al. 2008 “1980 Sonrasi Degisen Tarim Politikalarinin Sosyolojik Etkileri: Mugla Koyleri Ornegi”, TUBITAK, Proje No: 106K322.
• SANAYI VE TICARET BAKANLIGI 2011 “2010 Yili Uzum Raporu”, tgm.sanayi.gov.tr/Files/.../ 2010- uzum-raporu-07032011154358.doc. (07.06.2012), pp. 1-13.
• TBMM Komisyon Raporu 2013 “Her Alandaki Kadin Istihdaminin Artirilmasi ve Cozum Onerileri”, http://docplayer.biz.tr/8272438-Kadin-erkek-firsat-esitligi-komisyonu-yayinlari-no-12-her-alandaki-kadin-istihdaminin-artirilmasi-ve-cozum-onerileri-komisyon-raporu.html , pp. 1-212.
• TOKSOZ, Ayse Gulay 2014 “Türkiye’de Kadın İşgücü Profili ve İstatistiklerinin Analizi” T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, http://kadininstatusu.aile.gov.tr/data/542a8e86369dc31550b3ac33/T%C3%BCrkiye'de%20Kad%C4%B1n%20%C4%B0%C5%9Fg%C3%BCc%C3%BC%20Profili%20ve%20%C4%B0statistikleri'nin%20Analizi%20(Nihai%20Rapor).pdf (03.07.2016).
• WORLD ECONOMİC FORUM 2015 “The Global Gender Gap Report 2015”, 10th Anniversary Edition, http://reports.weforum.org/global-gender-gap-report-2015/economies/#economy=TUR (07.05.2016).