KAHRAMANIN SONSUZ YOLCULUĞUNDA ‘OSMANCIK’IN SİMGESEL HALLERİ

Yıl 2015, Cilt: 25 Sayı: 2, 109 - 122, 31.07.2015

Veysel Şahin

https://doi.org/10.18069/fusbed.90953

Öz

Cumhuriyet dönemi yazarları arasında önemli bir yere sahip olan Tarık Buğra, Türk milletinin tarihsel süreçte yaşadığı sosyal- siyasî değişim ve dönüşümlerine eserlerinde genişçe yer verir. Edebiyatımızda devam eden edebiyatçı aydın kimliğini ısrarla savunan yazar, modern dünyanın bilgisini kendi geçmişinin kökensel değerleriyle birleştirilerek modern ve aydınlanmış bir Türk toplumu yaratmayı arzular. Bu bağlamda yazarın ‘Osmancık’ romanı da Osmanlı Devleti’nin kurucusu Osman Bey’in yaşadığı değişim ve dönüşümleri simgelerin diliyle ele alır. Bir karakter romanı olan ‘Osmancık’, başkişinin tarihsel süreçte kendini gerçekleştirmek için yaptığı atılımları epik dünyanın mitik ve arketipsel sembolleriyle tekrardan canlandırır. Romanda temel kişi, ‘Osmancık’ın yaşamamış olduğu değişim ve dönüşümler, dünyada ad alarak kendi kimliğini kazanma arzusunda olan bireyin kaçınılmaz sınavıdır. Kahraman bu sınavda düşün ve eylemleriyle kendi varlığını keşfeder. Bu keşifte simgeler ormanında kendi kimliğinin yankısını bulan kişi, varlığını tarihsel düzlemde simge kişi ve varlıklara dönüştürür. Biz bu çalışmada ‘Osmancık’ın kültürel bellek açısından simgeleşen ve simgeye dönüşen değerler düzlemini ele aldık.

Anahtar Kelimeler

Osmancık, Ede Balı, Malhun Hatun, Zümrüd Anka, Kaf Dağı, dünya, kılıç, Alışığı, çınar ağacı, tekke, rüya, beden, öteler, ben ve öteki

Kaynakça

• Adler, A. (2002), Sosyal Duygunun Gelişiminde Bireysel Psikoloji, (Çev., Dr. Halis Özgü), Hayat Yay., İstanbul.
• Aktaş, Ş. (1983), “Kurtuluş Savaşı’nı Yapan İki İnsan Tipi’nin Hikâyesi, Küçük Ağa”, Milli Kültür, Sa.43, s.12-13, Aralık.
• Aktaş, Ş.( 2000), Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş, Akçağ Yay., Ankara.
• Andı, F. (2000), Tarık Buğra, Şule Yay., İstanbul.
• Assmann, J. (2001), Kültürel Bellek, (Çev., Ayşe Tekin), Ayrıntı Yay., İstanbul.
• Bachelard, G. (1996), Mekânın Poetikası (Çev., Aykut Derman), Kesit Yay., İstanbul.
• Buğra, T. (2000), Osmancık, Ötüken Yay., İstanbul.
• Campbell, J. (2000), Kahramanın Sonsuz Yolculuğu, (Çev., Sabri Gürses), Kabalcı Yay., İstanbul.
• Çoruhlu, Y. (2000), Türk Mitolojisinin Anahtarı,Kabalcı Yay., İstanbul.
• Doğan, C. M. (2003), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce V: Muhafazakârlık (Edit. Ahmet Çiğdem), “Tarık Buğra”, s. 544-545, İSAM, İstanbul.
• Eliade, M. (1994), Ebedî Dönüş Mitosu, (Çev., Ümit Altuğ) İmge Kitabevi, Ankara.
• Ergun, P. (2004), Türk Kültüründe Ağaç, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara.
• Fedai, Ö. (2000), Romanı Konuştular, “Tarık Buğra ile Osmancık ve Roman Hakkındaki Eleştiriler Üzerine” s.85-90, Sütun Yay., İstanbul.
• Girard, R. (2001), Romantik Yalan ve Romansal Hakikat (Edebî Yapıda Ben ve Öteki), (Çev. Arzu Etensel), Metis Yay., İstanbul.
• Gökeri, A.İ. (1979), “Arketipe Dayanan Yeni Bir İnceleme Yönteminin Tanıtılarak İngiliz ve Türk Edebiyatında Romans ve Epik Niteliğinde Yapıtlara Uygulanması,” A.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Ankara.
• Guénon, R. (2003), Kadim Bilimler ve Bazı Modern Bilimler, (Çev., Fevzi Topaçoğlu), İnsan Yay., İstanbul.
• Jung, C. G. (1997), Bilinç ve Bilinçaltının İşlevi, (Engin Büyükinal), Say., İstanbul.
• Korkmaz, R. (2002), “Romanda Dramatik Aksiyonu Sağlayan Değerlerin Görüntü Seviyeleri Üzerine Bazı Öneriler”, Scholarly Dephtand Accuray, A Festschriftto Lars Johonson , (Editör: Nurettin Demir, Fikret Turan) Grafiker Yay. Ankara.
• Korkmaz, R. (2008), “Réne Girard’ın Üçgen Arzu Modeli Bağlamında Osmancık Romanı, Tarık Buğra, (Editörler: Mehmet Tekin, Ebru Burcu Yılmaz), s.177-189, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., Ankara.
• Lings, M. (2003), Simge ve Kökenörnek, (Çev., Süleyman Sahra), Hece Yay., Ankara.
• Ögel, B. (1998), Türk Mitolojisi I ,Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
• Özcan, T. (2003), “Osmancık Romanı’nın Arketipsel Sembolizm Bakımından Çözümlenmesi”, Bilig, Sa.26, s.103-116.
• Stevens, A. (1999), Jung (Çev. Ayda Çayır), Kaknüs Yay., İstanbul.
• Stevick, P. (2004), Romanın Teorisi, (Çev. Prof. Dr. Sevim Kantarcıoğlu), Akçağ Yay., Ankara
• Tepebaşılı, F. (2012), Roman İncelemesine Giriş, Çizgi Yay., Konya.
• Tobias, R. B. (1996), Roman Yazma Sanatı, (Çev., Mehmet Harmancı), Say Yay., İstanbul.
• Yılmaz, E.B. (2005), “Tarık Buğra İnsan ve Eser”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enst. Doktora Tezi, s. 352, Elazığ.
• Yılmaz, E. B. (2011), “Hikâye ve Romanlarda Sembol Dilinin Görüntüleri Üzerine Bir Değerlendirme”,bilig, Sayı 56, s.42-52, Kış.