ORTA GELİR TUZAĞI VE ORTA GELİR TUZAĞINDAN ÇIKIŞ STRATEJİLERİ

Yıl 2015, Cilt: 25 Sayı: 2, 155 - 170, 31.07.2015

Abdunnur Yıldız

https://doi.org/10.18069/fusbed.34136

Cited By: 4

Öz

Bu çalışmada; kişi başına düşen milli gelirini belirli seviyenin üzerine çıkaramayan ve belirli bir gelir seviyesinde tıkanan (orta gelir tuzağı) gelişmekte olan ülkelerin, gelir seviyelerini gelişmiş ülkelerin seviyelerine nasıl çıkarabilecekleri konusu incelenmiştir. Bu bağlamda orta gelir tuzağına giren ülkelerin temel karakteristik özellikleri bazı veriler ışığında incelenmiş ve bu ülkelerin orta gelir tuzağından kurtulmaları için; özellikle ulusal tasarruf oranını arttırmaları, araştırma-geliştirme (Ar-Ge) yatırımları ve inovasyon kapasitelerini arttırmaları, nitelikli işgücü için beşeri sermaye yatırımlarına ayırdıkları kamu kaynağının miktarını arttırmaları, fikri mülkiyet ve patent haklarını korumaları, işgücü piyasalarında reform yapmaları ve toplam faktör verimliliğini arttırmaları gerektiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Orta Gelir Tuzağı, Kişi Başına GSYH, Tasarruf, Ar-Ge, Beşeri Sermaye, Fikri

Kaynakça

• Abramovitz, M. (1956), “Resource and Output Trends in the United States since 1870” American Economic Review, 46(2), 5-23.
• Acemoğlu, D., Gallego, F. A. ve Robinson J. A. (2014), “Institutions, Human Capital and Development”, NBER Working Paper Series, 19933, National Bureau of Economic Reseaarch.
• Agénor, P. R., Canuto, O. ve Jelenic, M. (2012), “Avoiding Middle-Income Growth Traps”, Economic Premise, November, The World Bank, Washington DC, USA.
• Ateş, S. (2012), “Türkiye İmalat Sanayinde Toplam Faktör Verimliliği ve Uzun Dönem Büyüme İlişkileri”, Türkiye Ekonomi Kurumu Tartışma Metni, 2012/170.
• Becker, G.S. (1993), Human Capital a Theoretical and Empirical Analysis with Special Refenrence to Education, National Bureau of Economic Reseaarch (NBER), The University of Chicago Press, Chicago.
• Boztosun, N. A. O. (2007), “Fikri Mülkiyet ve Küresel Rekabet”, TÜSİAD-Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu, 08.
• Çakmak, E. ve Gümüş, S. (2005), “Türkiye’de Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Ekonometrik Bir Analiz (1960-2002)”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 60(1), 59-72.
• Dowrick, S. ve Nguyen, D. (1989), “OECD Comparative Economic Growth 1950-85: Catch-up and Convergence” American Economic Review, 79(5), 1010-1030.
• DPT (2007), “Fikri Mülkiyet Hakları Özel İhtisas Komisyon Raporu”, Dokuzuncu Kalkınma Planı 2007-2013, Ankara.
• Duesenberry, J.S. (1949), Income, Saving and the Theory of Consumption Behavior, Cambridge, Mass.: Harvard University Press,.
• Dünya Bankası ve T.C. Kalkınma Bakanlığı (2012), “Yüksek Büyümenin Sürdürülebilirliği: Yurtiçi Tasarrufların Rolü”, Ülke Ekonomik Raporu, Rapor No.66301.
• Dünya Bankası, World Development Indicators, Science&Technology http://data.worldbank.org/ indicator/GB.XPD.RSDV.GD.ZS/countries (Erişim Tarihi: 25.10.2014).
• Easterly, W. ve Levine, R. (2001), “It is not Factor Accumulation: Stylized Facts and Growth Models”, The World Bank Economic Review, 15, 177-219.
• Eğilmez, M. (2012), “Orta Gelir Tuzağı ve Türkiye” 16.12.2012, http://www.mahfiegilmez.com, (Erişim Tarihi: 20.10.2014).
• Eichengreen, B., Park, D. ve Shin, K. (2011), “When Fast Growing Economies Slow Down: International Evidence and Implications for China”, NBER Working Paper Series, 16919, National Bureau of Economic Reseaarch, March.
• Eichengreen, B., Park, D. ve Shin, K. (2013), “Growth Slowdowns Redux: New Evidence on the Middle-Income Trap”, NBER Working Paper Series, 18673, National Bureau of Economic Reseaarch, January.
• Felipe, J. (2012), “Tracking the Middle Income Trap: What is It, Who is in It, and Why?”, Part 2. Asian Development Bank Economics Working Paper Series, No: 307.
• Felipe, J., Abdon, A. ve Kumar, U. (2012), “Tracking The Middle-Income Trap: What Is It, Who Is In It, and Why?”, Levy Economic Institute Working Paper No:715.
• Flaaen, A.,Ghani, E. ve Mishra, S. (2013), “How to Avoid Middle Income Traps? Evidence From Malaysia”, The Worldbank, Policy Research Working Paper 6427, Washington DC, USA.
• Foxley, A. ve Sossdorf, F. (2011), “Making the Transition from Middle-Income to Advanced Economies”, Carnegie Endowment, The Carnegie Papers.
• Friedman, M. (1957), A Theory of Consumption Function, Princeton, N.J: Princeton University Press.
• Gill, I. ve Kharas, H. (2007), “An East Asian Renaissance: Ideas for Economic Growth”, The World Bank, Washington DC, USA.
• Göçer, İ. (2013), “Ar-Ge Harcamalarının Yüksek Teknolojili Ürün İhracatı, Dış Ticaret Dengesi ve Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri”, Maliye Dergisi, 165 (2), 215-240.
• Griffith, R. (2000), “How Important is Business R&D for Economic Growth and Should the Government Subsidise it?”, The Institute for Fiscal Studies Briefing Note No. 12, London.
• Griliches, Z. (1996), “Education, Human Capital and Growth: A Personel Perspective”, NBER Working Paper Series, 5426, National Bureau of Economic Reseaarch.
• Guellec, D. ve Potterie, B.P. (2001), “R&D and Productivty Growth: Panel Data Analysis of 16 OECD Countries”, OECD Economic Studies, No.33, 2001/II, 103-126.
• Gürsel, S. (2011), “Büyüme Sorunu ve Reform Ajandası”, Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM).
• Gürsel, S. ve Soybilgen, B. (2014), “Türkiye Uzun Yıllar Orta Gelir Tuzağından Kurtulmayabilir”, BETAM Araştırma Notu 14/169, İstanbul.
• Howell, D. R. (2005), “Fighting Unemployment: Why Labor Market ‘Reforms’ Are Not the Answer”, http://www.nachdenkseiten.de/upload/pdf/hinw_051214.pdf (Erişim Tarihi: 02.11.2014).
• Hulten, C.R. (2000), “Total Factor Productivty: A Short Biography” NBER Working Paper Series, 7471, National Bureau of Economic Reseaarch.
• IMF (2014), World Economic Outlook Database, October.
• Jankowska, A., Nagengast, A. ve Perea, J. R. (2012), “The Product Space and the Middle-Income Trap: Comparing Asian and Latin American Experiences”, OECD Development Centre, Working Paper No.311.
• Kalkınma Bakanlığı (2014), “İstihdam ve Çalışma Hayatı Özel İhtisas Komisyon Raporu”, Onuncu Kalkınma Planı 2014-2018, Ankara.
• Kanchoochat, V. ve Intarakumnerd, P. (2014), “Tigers Trapped: Tracing the Middle-Income Trap through the East and Southeast Asian Experience”, Berlin Working Papers on Money, Finance, Trade and Development, No: 4.
• Karagöl, E. T. ve Özcan, B. (2014), “Sürdürülebilir Büyüme İçin Tasarruf”, Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA), (92).
• Karahan, S., Suluk, C., Saraç, T. ve Nal, T. (2007), Fikri Mülkiyet Hukukunun Esasları, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Keynes, J.M. (1936), The General Theory of Employment, Interest, and Money, London: Macmillan.
• Kharas, H. ve Kohli, H. (2011), “What is the Middle Income Trap, Why do Countries Fall into It, and How Can It Be Avoided?”, Global Journal of Emerging Market Economies 3(3), 281-289.
• Kibritçioğlu, A. (1998), “İktisadi Büyümenin Belirleyicileri ve Yeni Büyüme Modellerinde Beşeri Sermayenin Yeri”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 53(1-4), 207-230.
• Koç, A. (2013), “Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Yatay Kesit Analizi ile AB Ülkeleri Üzerine Bir Değerlendirme”, Maliye Dergisi, 165(II), 241-258.
• Krueger, A. B. ve Lindahl, M. (2000), “Education for Growth: Why and for Whom?”, NBER Working Paper Series, 7591, National Bureau of Economic Reseaarch.
• Kurtoğlu, Y. (2014), “Orta Gelir Tuzağından Çıkış”, Ekonomik Yaklaşım, 25(90), 71-90.
• Lucas, R. E. (1988), “On the Mechanics of Economic Development”, Journal of Monetary Economics, 22(1), 3-42.
• Modigliani, F. (1966), “The Life Cycle Hypothesis of Saving, the Demand for Wealth and the Supply of Capital”, Social Research, (33),160–217.
• Modigliani, F. (1970), “The Life-Cycle Hypothesis of Saving and Inter-Country Differences in the Saving Ratio”, In W. Eltis, M. Scott, & J. Wolfe (Eds.), Induction, Growth and Trade, Essays in honor of Sir Roy Harrod. Oxford: Clarendon.
• OECD (1997), “Patents and Innovation in the International Context”, OCDE/ GD (97) 210, Paris.
• OECD (2005), “Oslo Manual: Guidelines for Collecting and Interpreting Technological Innovation Data”, Third Edition. Paris.
• OECD (2011), “The Well-Being of Nations The Role of Human and Social Capital”, Paris.
• Ohno, K. (2010), “The Middle Income Trap Implications for Industrialization Strategies in East Asia And Africa”, Grips Development Forum, Three Policy Discussion Papers.
• Öz, S. (2010), “Kriz ve İşsizlik: Başarı Örnekleri ve Çözüm Önerileri”, TÜSİAD-Koç University Economic Research Forum Working Paper Series, Working Paper 1024.
• Öz, S. (2012), “Orta Gelir Tuzağı”, Ekonomik Araştırma Forumu Politika Notu 12-06, Ağustos.
• Özcan, B. ve Arı, A. (2014), “Araştırma-Geliştirme Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Panel Veri Analizi”, Maliye Dergisi, 166(I), 39-55.
• Özcan, K. M., Gunay, A ve Ertaç, S. (2003), "Determinants of Private Savings Behaviour in Turkey," Applied Economics, (35), 1405-1416.
• Özlale, Ü. ve Karakurt, A. (2013), “Türkiye’de Tasarruf Açığının Nedenleri ve Kapatılması İçin Politika Önerileri”, Bankacılar Dergisi, 23 (83), 1-34.
• Pessoa, A. (2010), “R&D and Economic Growth: How Strong Is the Link?”, Economic Letters, 107, 152-154.
• Pohjola, M. (2000), “Information Technology and Economic Growth: A Cross-Country Analysis”, WIDER Working Papers No.173, World Institute for Development Economics Research, 1-20.
• Rijckeghem, C. V. ve Üçer, M. (2008), “Türkiye’de Özel Tasarruf Oranının Gelişimi ve Belirleyicileri: Ekonomi Politikaları Açısından Bir Değerlendirme”, Ekonomik Araştırma Forumu Araştırma Notu 08-02.
• Romer, P.M. (1986), “Increasing Returns and Long-Run Growth”, The Journal of Political Economy, 94(5), 1002-1037.
• Romer, P.M. (1990), “Endogenous Technological Change”, The Journal of Political Economy, 98(5), 71-102.
• Samimi, A. J. ve Alerasoul, S. M. (2009). “R&D and Economic Growth: New Evidence from Some Developing Countries”, Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 3 (4), 3464‐3469.
• Scarpetta, S. (1998), “Labour Market Reforms and Unemployment: Lessons from The Experience of the OECD Countries”, Inter-American Development Bank Working Paper 382.
• Schultz, P. T. (1999), “Labor Market Reforms: Issues, Evidence and Prospects”, Yale University Economic Growth Center, Discussion Paper No. 802.
• Serdaroğlu, T. (2013), “Türkiye’de Finansal Açıklık ve Toplam Faktör Verimliliği”, Kalkınma Bakanlığı Uzmanlık Tezi, Ankara.
• Solow, R.M. (1957), “A Contribution to the Theory of Economic Growth”, Quarterly Journal of Economics, 70, 65-79.
• Soyak, A. (2005), “Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları: Tanımı, Tarihsel Gelişimi ve GOÜ’ler Açısından Önemi”, Legal Fikri ve Sınaî Haklar Dergisi, (1) 1, 11-30.
• Stokey, N. L. (1990), “Human Capital, Product Quality, and Growth”, NBER Working Paper Series, 3413, National Bureau of Economic Reseaarch.
• Stroombergen, A., Rose, D. ve Nana, G. (2002), Review of Statistical Measurement of Human Capital, Statistics New Zealand.
• Sylwester, K. (2001). “R&D and Economic Growth”, Knowledge, Technology, &Policy, 13 (4), 71‐84.
• Şimşek, M. (2014), “How Turkey Will Escape the Middle-İncome Trap”, Wall Street Journal, 30 Eylül, http://online.wsj.com/articles/how-turkey-will-escape-the-middle-income-trap-1412100409 (Erişim Tarihi: 3.10.2014).
• Ulku, H. (2004), “R&D, Innovation, and Economic Growth: An Empirical Analysis”, IMF Working Paper, 04/185.
• UNDP (2014), “Human Development Report, Sustaining Human Progress: Reducing Vulnerability and Building Resilience”, Wahington DC.
• Vergil, H. ve Abasız, T. (2008), “Toplam Faktör Verimliliği, Hesaplanması ve Büyüme İlişkisi: Collins Bosworth Varyans Ayrıştırması”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (16) 2, 160-188.
• Vivarelli, M. (2014), “Structural Change and Innovation as Exit Strategies from the Middle Income Trap”, The Institute fort he Study of Labor, Discussion Paper No. 8148.
• WIPO, http://www.wipo.int/patents/en/ (Erişim Tarihi: 20.10.2014).
• World Development Report (2012), “Gender Equality and Development”, The World Bank, Washington DC, USA.
• World Bank (2013), “China 2030 Building A Modern Harmonious, and Creative Society”, The World Bank, Washington DC, USA.
• Yeldan, E. (2012) “Türkiye Orta Gelir Tuzağına Yaklaşırken”, İktisat ve Toplum, 2 (21-22), 26-30.
• Yeldan, E. (2012), “Türkiye Ekonomisi İçin Beşeri Sermaye ve Bilgi Sermayesi Birikimine Dayalı Bir İçsel Büyüme Modeli”, Ekonomi-TEK (Türkiye Ekonomi Kurumu), 1(2), 21-60.
• Yeldan, E., Taşçı, K., Voyvoda, E. ve Özsan, M. E. (2012), Orta Gelir Tuzağı’ndan Çıkış: Hangi Türkiye? Cilt 1: Makro/Bölgesel/Sektörel Analiz, TÜRKONFED Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu, İstanbul.
• Yıldırım, K. ve Karaman, D. (1999), Makroekonomi, Eğitim Sağlık ve Bilimsel Araştırma Çalışmaları Vakfı Yayın No:145, Eskişehir.
• Yılmaz, G. (2014), “Turkish Middle Income Trap and Less Skilled Human Capital”, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Working Paper, 14/30, Ankara.
• Young, A. (1995), “The Tyranny of Numbers: Confronting The Statistical Realities of The East Asian Growth Experience” Quarterly Journal of Economics, 110(3), 641-680.