Gypsyness as a Building Process: A Theoretical Analysis

Yıl 2017, Cilt: 27 Sayı: 2, 265 - 276, 15.07.2017

Süleyman İlhan , Muhammet Fırat

https://doi.org/10.18069/firatsbed.346534

Cited By: 8

Öz

This
study focuses on in the context of Gypsyness and in the reproduction of public
space; stereotyping, stigmatization, prejudice, othering, exclusion, myths
about gypsies, myths and myths. The study focuses on two groups of factors
which are generally influential in the construction of the gypsy. In the first
place there are proverbs, idioms, literary works and media, and myths and
negative litanies that prepare various exclusion practices and Gypsies
exclusive grounds in the construction of the Gypsy. Gypsyness is generally
constructed within the framework of various exegesis practices, myths and
negative myths. The Gypsies also play a role in the internalization of the
prejudices towards the Gypsy by the Gypsies and in the reconstruction and
reproduction of the Gypsy.

Anahtar Kelimeler

Gypsy, Gypsyness, Miyth, Stigmatization, Exclusion, Alienation, Disadvantage

BİR İNŞA SÜRECİ OLARAK ÇİNGENELİK: KURAMSAL BİR ÇÖZÜMLEME

Öz

Bu çalışma, Çingenelik’in inşasında ve
kamusal alanda yeniden üretilmesinde etkili olan; stereotip, damgalama,
önyargı, ötekileştirme, dışlama, Çingenelere dair mit, efsane ve söylence gibi
faktörlere odaklanmaktadır. Çalışmada genel olarak Çingeneliğin inşasında
etkili olan iki faktörler grubu ele alınmaktadır.  İlkinde Çingeneliğin inşasında çeşitli
dışla(n)ma pratikleri ve Çingeneleri dışlamaya zemin hazırlayan atasözleri,
deyimler, edebi eserler ve medya, 
ikincisinde ise, mitler ve olumsuz söylenceler irdelenmektedir.
Çingene-lik, genel olarak çeşitli dışla(n)ma pratikleri, mitler ve olumsuz
söylenceler çerçevesinde inşa edilmektedir. Çingeneliğe dönük önyargıların
Çingeneler tarafından içselleştirilmesiyle, Çingeneliğin inşasında ve yeniden
üretilmesinde Çingenelerin de rolü vardır. 

Anahtar Kelimeler

Çingene, Çingenelik, Mit, Damgalama, Dışla(n)ma, Ötekileştirme, Dezavantajlılık

Kaynakça

• Adaman, F. ve Keyder, Ç. (2006), “Türkiye’de Büyük Kentlerde Gecekondu ve Çöküntü Mahallelerinde Yaşanan Yoksulluk ve Sosyal Dışlanma”, European Commission, http://ec.europa.eu/employment_social/social_inclusion/docs/2006/study_turkey_tr.pdf (E.T: 20.12.2013).
• Aksu, Mustafa (2003), Türkiye’de Çingene Olmak, İstanbul: Ozan Yayıncılık,.
• Andrews, Peter Alford (1992), Türkiye’de Etnik Gruplar, Çev. Mustafa Küpüşoğlu, İstanbul: Ant Yayınları.
• Asseo, Henriette (2007), Çingeneler: Bir Avrupa Yazgısı, Çev. Orçun Türkay, Yapı Kredi Yayınları.
• Aşkın, Umur (2012), “Çingeneler ve Sosyal Politika-1, Sosyo-Kültürel Alt Yapı”, Çalışma Ortamı Dergisi, Ocak - Şubat-ss.10-12, http://calismaortami.fisek.org.tr/wp-content/uploads/2012/02/calisma_ ortami120.pdf. (E.T: 20.05.2014).
• Aydın, Mustafa (2002), Siyasetin Sosyolojisi, İstanbul: Açılım Kitap.
• Bayraktar, Özlem (2011), “Çingeneler Başka Dünyanın İnsanları”, Global Media Journal Turkish Edition Sayı:1(2) s.118-132.
• Beynon, Erdmann Doane (1936), “The Gypsy in a Non-Gypsy Economy”, The American Journal of Sociology, Vol. 42, No. 3, Novp. 358-370.
• Berger, Hermann (2000), Çingene Mitolojisi, Çev: Musa Yaşar Sağlam, Ankara: Ayraç Yayınevi.
• Bozkurt, Tülin (2004), Poşalar Örneğinde Etnisite ve Toplumsal Cinsiyet İlişkisi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Clark, Colin (2013), “Counting Backwards: The Roma ‘Numbers Game’ in Central and Eastern Europe”, http://www.radstats.org.uk/no069/article4.htm s.1 (E.T: 7.10.2013).
• Douglas, M. (2007). Saflık ve Tehlike: Kirlilik ve Tabu Kavramlarının Bir Çözümlemesi, Çev.: Ayhan, E., İstanbul: Metis Yayınevi.
• Duygulu, Melih (2006), Türkiye’de Çingene Müziği Batı Grubu Romanlarında Müzik Kültürü, İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Fonseca, Isabel (2002), Beni Ayakta Gömün –Çingeneler ve Yolculukları-, Çev: Özlem İlyas, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Fraser, Angus (2005), Avrupa Hakları Çingeneler, İstanbul: Homer Kitapevi.
• Fraser, Angus (2000), “The present and future of the Gypsy past”, Cambridge Review of International Affairs, 13/2, 17-3
• Gökçen, S.; Öney, S. (2008), “Türkiye’de Romanlar ve Milliyetçilik”, E. Uzpeder, S.Özçelik, S. Danova ve S.Gökçen (der.), Biz Buradayız: Türkiye’de Romanlar, Ayrımcı Uygulamalar ve Hak Mücadelesi, İstanbul: Mart Matbaacılık.
• Göncüoğlu, Süleyman Faruk; Şükriye Pınar Yavuztürk (2009) , “Sulukule ve Çingeneleri”, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, Sayı:23, ss.107-134.
• Hancock, Ian (2002), We are the Romani People, Hatfield: University of Hertfordshire Press.
• Hancock, Ian (1995), “The Struggle for the Control of İdentity”, Transitions Vol.4,No:4.
• Kaygılı, Osman Cemal (2011), Çingeneler, İstanbul: Destek Yayınevi.
• Kenrick, Donald (2006), Çingeneler, Ganj’dan Thames’e, Çev. Bahar Tırnakçı, Istanbul, Homer Kitabevi ve Yay.
• Kolukırık, Suat, (2005), “Türk Toplumunda Çingene İmgesi ve Önyargısı”, Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, C.8, S.2, ss.52-71.
• Kyuchukov, Hristo (2007), “Bulgar ve Türk Müslüman Romanlar‟ın Tarihi, Kültürü ve Dili”, Yeryüzünün Yabancıları: Çingeneler, (Editör: Suat Kolukırık), İstanbul: Simurg Kitapçılık Yay., ss.71-85.
• Lewy, Guenter (1999), “The Travail of The Gypsies”, National Interest, Issue 57, Fall 1999, p. 78–86.
• Lewy, Guenter (2000), The Nazi Persecution of the Gypsies, Newyork, Oxford University Press.
• Lucassen, Leo (1998), “Harmful Tramps: Police Professionalization and Gypsies in Germany, 1700 – 1945”, Gypsies and Other Itinerant Groups: A Socio-Historical Aproach, (Editors: L. Lucassen, W. Willems, A. Cottaar) (74–93), London: MacMillan Press.
• Martinez, Nicole (1992), Çingeneler, Çev: Şehsuvar Aktaş, İstanbul: İletişim Yayınları, Cep Üniversitesi Dizisi.
• Marushiakova, Elena ve Popov, Vesselin (2006), Osmanlı İmparatorluğu’nda Çingeneler-Balkan Tarihinde Bir Katkı-, Çev. Bahar Tırnakçı, İstanbul, Homer Kitabevi.
• Merimee, Prosper (2004), “Carmen”, Türk ve Dünya Yazarlarından Çingene Öyküleri (Antoloji), Hazırlayan, Hasan Aydın, İstanbul, İnkılap Kitabevi.
• Mezarcıoğlu, Ali (2010), Çingenelerin Kitabı, İstanbul: Cinius Yayınları.
• Miller, Shirley A. (2013), “The Road to Porrajmos, The Gypsy Holocaust”, http://www.geocites.com/ Paris/5121/road-to-porrajmos.html. (E.T: 15.12.2013).
• Mollaer, Fırat (2006), “Görünmez Ötekiler”, http://www.radikal.com.tr/ek_haber.php?ek=r2& haberno= 5880, (E.T.05.04.2015).
• Okely, Judith (1983), “The Traveller-Gypsies”, Cambridge University Pres, http://catdir.loc.gov/catdir/samples/cam031/82009478.pdf, (E.T: 20.01.2013).
• Özateşler, Gül (2016), Çingene: Türkiye’de Yaftalama ve Dışlayıcı Şiddetin Toplumsal Dinamiği, Çev: Didem Dinçsoy, İstanbul: Koç Üniv. Yay.
• Özateşler, Gül (2013), “Avrupa’da Roma/Çingeneler Üzerine Sosyal Politikalar”, Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt:2, Sayı:3, ss.13-34.
• Ringold, Dena & Orenstein, Mitchell & Wilkens, Erica (2003), Roma in An Expanding Europe, Breaking The Poverty Cycle, Washington: A World Bank Study.
• Ringold, Dena (2000), “Roma and the Transation in Central and Eastren Europe: Trends and Challange”, The World Bank, Washington D.C.
• Schnapper, Dominique (2005), Sosyoloji Düşüncesinin Özünde Öteki ile İlişki, (Çev. Ayşegül Sönmezay), İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yay.
• Solmaz, Başak (2005), "Türk Çingenelerin Medyada Temsili ve Kimlik Süreci", İstanbul: II. Uluslararası Roman Çalışmaları Konferansı, 14-15 Mayıs 2005, Konferans Tebliği.
• Soravia, Giulio (1984), A Wandering Voice: The Language of The Gypsies, http://www.oocities.org/ ~patrin/language.htm (E:T: 17.12.2014).
• Sway, Marlene (1988), Familiar Strangers: Gypsy Life in America, Urbana: University of İllinois Press.
• Tietze, Andreas (2002), Tarihi ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Lugati Cilt: I, İstanbul: Simurg Kitabevi.
• Willems, Wim (1998), İn Search of the True Gypsy: From Englihtenment to Final Solution, Londra: Routledge.
• Williams, Patrick (1994), The European Odyssey of The Gypsies on the Road, Unesco Courier, Nowember, Vol.47,İssue 11.
• Zene, Cosimo (2007), “Myth, İdentity and Belonging: the Rishi of Bengal/Bangladesh” Religion, 37 (4). pp. 257-281.
• Yolcu, Serap (2012), “Devletsiz- Avrupa Çingeneleri”, Roman Olup Çingene Kalmak, (Der: Levent Ürer), İstanbul: Melek Yay., ss. 179-201.
• http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.54587853121a66.06204876 (E.T: 14.12.2014).
• http://www.ruyatabirleri.gen.tr/ruyatabirleri/yorum/1526/cingene.htm(E.T:14.12.2014).
• Euronews.com (E.T. 15.02.2014).