KURUMSALLAŞMA ALGISININ ÜRETİM KARŞITI DAVRANIŞLARA ETKİSİ: ELAZIĞ ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ ÖRNEĞİ

Yıl 2019, Cilt: 29 Sayı: 2, 277 - 288, 30.08.2019

Emirhan Yetiş , Mustafa Fedai Çavuş

https://doi.org/10.18069/firatsbed.519572

Cited By: 1

Öz

Kurumsallaşma, işletmenin çevresel değişime duyarlılığı sonucunda gelişen
ve bu değişime uyma çabalarıyla oluşan dinamik bir süreçtir. Kurumsallaşma,
işletmenin kişilere bağlı olmadan varlığını devam ettirmesini amaçlarken,
rakiplerine karşı üstünlük sağlamaları açısından oldukça önemlidir.
Küreselleşen dünyada işletmelerin sürdürülebilir rekabet avantajı
sağlayabilmesi ve yaşayabilir hale gelmesi eldeki kaynakları daha etkili, etkin
ve verimli kullanmasına bağlıdır. Bu çalışmanın amacı kurumsallaşma algısının
üretim karşıtı davranışlara etkisinin elde edilen veriler aracılığıyla analiz
edilmesidir. Bu nedenle, Elazığ Organize Sanayi Bölgesi’nde faaliyet
göstermekte olan işletmelerde çalışanlardan anket yöntemi ile veri
toplanmıştır. Araştırmada işletmelerin
kurumsallaşma düzeylerini değerlendirmeleri için Apaydın’ın (2008), Şanal’ın
(2011) ve Tavşancı’ nın (2009) çalışmalarından yararlanılarak oluşturulan “kurumsallık
düzeyi belirleme ölçeği” ve Spector vd. tarafından 2006 yılında 33 madde
olarak geliştirilen ve sonrasında 2010 yılında 10 ifadeli kısa formu
oluşturulan “üretkenlik karşıtı davranışlar ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen veriler istatistiki
analize tabi tutulmuştur. Yapılan analizler sonucunda; kurumsallaşma algısının
üretim karşıtı davranışlar üzerindeki etkisinin beklenilen düzeyde olmadığı
görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Kurumsallaşma, Üretim Karşıtı Davranışlar

Kaynakça

• Ak, G. (2010). Aile İşletmelerinde Kurumsallaşmanın İşletme Başarısına Olan Etkileri: Aydın İlinde Faaliyet Gösteren Aile İşletmeleri Örneği. Doktora Tezi. Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ariani, D. W. (2012). Leader-member exchanges as a mediator of the effect of job satisfaction on affective organizational commitment: An empirical test. International Journal of Management, 29(1), 46-56.
• Apaydın, F. (2007). Örgütlerde Kurumsallaşma ve Adaptif Yeteneklerin Pazarlama Eylemlerine ve Örgütsel Performansa Etkileri, Doktora Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Gebze, s.47.
• Apaydın, F. (2008). Kurumsallaşmanın Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerin Performansına Etkileri, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (7): 121-145.
• Banks, G.C., Whelpley, C.E., Oh, I., & Shin, K. (2012). How are emotionally exhausted employees harmful? International Journal of Stress Management, 19(3), 198-216.
• Berger, P. L., ve Luckmann, T. (1967). The social construction of reality: A treatise in the sociology of knowledge. New York: Anchor Books.
• Beşkonaklı, E., Solaroğlu, İ. (2013). “Yolumuz Uzun, Değişim Gelişim Kurumsallaşma ve Kurumsal Kültür Üzerine”, Türk Nöroşirürji Derneği Bülteni, (33-38), İstanbul
• Bilgin, N. (2007). Aile Şirketleri Kurumsallaşma Eğilimleri: Ankara Kobi Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Boselie, P., Paauwe, J. ve Richardson, R. (2003). Human Resource Manegement, Institutionalization and Organizational Performance: A Comparison of Hospitals, Hotels and Local Government, The International Journal of Human Resource Management, 14 (8), 1407-1429.
• Burk-Lee, V. ve Spector, P.E. (2006). The social stressors-counterproductive work behavior link: Are conflicts with supervisors and coworkers the same? Journal of Occupational Health Psychology, 11(2), 145-156.
• Çavuş, M. F., Develi, A., Güğercin, S., Akbulut, M. (2016). Çatışma Yönetimi Algısı ve Üretkenlik Karşıtı İş Davranışları, 4. Örgütsel Davranış Kongresi Bildiri Kitabı, 306-311.
• Hu, Y.-L., Hung, C.-H., & Ching, G. S. (2015). Examining the counterproductive work behaviors within Taiwan academic setting: A pilot study. Higher Education Evaluation and Development, 9(1), 63-82.
• Kanten, P. ve Ülker, F. (2014). “Yönetim Tarzının Üretkenlik Karşıtı İş Davranışlarına Etkisinde İşe Yabancılaşmanın Aracılık Rolü”, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (32), 16-40.
• Karacaoğlu, K. ve Sözbilen, G. (2013). “Kurumsallaşmanın Konaklama İşletmelerinin Kurumsal Girişimcilik Düzeyleri Üzerine Etkisi: Nevşehir İlinde Bir Uygulama”, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 24(1), 41-56.
• Karavardar, G. (2011). Aile İşletmelerinde Kurumsallaşma, Yetki Devri ve Belirsizliğe Tolerans, Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 159-162
• Karpuzoğlu, E. (2004). “Aile Şirketlerinin Sürekliliğinde Kurumsallaşma”, 1. Aile İşletmeleri Kongresi, Kongre Kitabı, 2. Baskı, Editör: Tamer Koçel, (42-53), İstanbul
• Köse S., Tetik S. ve Ercan C. (2001). Örgüt Kültürünü Oluşturan Faktörler. Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi Dergisi. 7(1), 219-242
• Lawrence, T. B., Winn, M. I., & Jennings, P. D. (2001). The temporal dynamics of institutionalization. Academy of Management Review, 26, 624–644
• Marcus, B. ve Schuler, H. (2004). “Antecedents of counterproductive behavior at work: a general perspective”, Journal of Applied Psychology, 89(4), 647-660.
• Meşe, B. (2005), Aile Şirketlerinin Kurumsallaşması, Yüksek Lisans Tezi. Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Meyer, J. ve Rowan, B. (1997). İnstitutionalized Organizations: FormalStructure as Mythand Ceremony. AmericanJournal Of Sociology. 83(2), 340-363.
• Nikkah-Farkhani, Z., Hoshyar, V., & Bagherieh-Mashhadi, A. (2017). The impact of person-organization fit and organizational commitment on counterproductive work behavior: An empirical study on health sector. 13. International Conference On Knowledge, Economy and Management Proceedings, Baku, Azerbaijan.
• O’Boyle, E. H., FORSYTH, D. R., O'Boyle, A. S. (2011). “Bad apples or bad barrels: An examination of group-and organizationallevel effects in the study of counterproductive work behavior”, Group and Organization Management, 36(1), 39-69.
• Ödemiş, S. N. (2011). “Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Üretkenlik Karşıtı Davranışlar Üzerine Etkileri: Bir Araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 128-129.
• Özler, D. E., Özler, H. ve Gümüştekin, G. E. (2007). Aile İşletme¬lerinde Nepotizmin Gelişim Evreleri ve Kurumsallaşma, Selçuk Üniversitesi SBE Dergisi, 17: 437-450.
• Paksoy, H. M., Soysal, A. ve Özçalıcı M. (2009). Yeni kurulan üniversitelerde kurumsallaşma sureci: Kilis 7 Aralık Üniversitesi’nde bir araştırma. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İİBF Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 101-115.
• Pearson, C.M., L.M. Andersson, C.L. Porath (2005) “Workplace Incivility”, in S. Fox, P.E. Spector (ed), Counterproductive Work Behavior: Investigations of Actors and Targets, 177-200, Washington, DC: American Psychological Association.
• Robinson, S. L. ve Bennet, R. J. (2000), “Development of a Measure of Workplace Deviance” Journal of Applied Psychology, 85(3), 349-360
• Selznick, P. (1996). “Istitutionalism ‘Old’ and ‘New’”, Administrative Science Quarterly, 42(2), 270-277.
• Spector, P. E. (1978). “Organizational frustration: A model and review of the literature”, Personnel Psychology, 31, 815-829.
• Spector, P. E. ve Fox, S. (2002). “An emotion-centered model of voluntary work behavior: Some parallels between counterproductive work behavior (CWB) and organizational citizenship behavior”, Human Resources Management Review, 12, 269-292.
• Spector, P. E. (2006). Method variance in organizational research: Truth or urban legend? Organizational Research Methods, 9, 221–232.
• Şanal, M. (2011). “Aile İşletmelerinde Kurumsallaşma ve Kurumsal Girişimcilik Üzerine Bir Araştırma” Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Tavşancı, S. (2009). Firmalardaki Kurumsallaşma Düzeyinin Rekabet Gücüne Etkisi Üzerine Bir Araştırma Doktora Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tuncel, H.T. (2011). “Aile Şirketlerinde Kurumsallaşamama”, Konya Ticaret Odası Yayınları, Konya
• Waddock, S. (2004), Creating Corporate Accountability: Foundational Principles to Make Corporate Citizenship Real, Journal of Business Ethics, 50(4), 313-327.
• Wallece, J. E. (1995). Organizationaland Professional Commitment in Professional and Nonprofessional Organizations Administrative Science Quarterly, 40(2), 228-255.
• Yağcı, E. (2014). Konaklama İşletmelerinde Kurumsallaşmanın İş Yaşam Dengesi Aracılığıyla Tükenmişlik Düzeyine Etkisi: Beş Yıldızlı Otel Genel Müdürleri Üzerine Bir Uygulama, Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Yılmaz C., Alpkan L., Ergün E. (2005). “Cultural Determinants of Cosumer- and Learning-Oriented Value System and Their Joint Effects on Firm Performance”, Journal of Business Research. 58, 1340-1352.