II. KILIÇ ARSLAN DÖNEMİ SELÇUKLU-BİZANS İLİŞKİLERİ (MİRYOKEFALON SAVAŞI’NA KADAR)

Yıl 2019, Cilt: 29 Sayı: 2, 369 - 383, 30.08.2019

Fatma İnce

https://doi.org/10.18069/firatsbed.589481

Öz

Kılıç
Arslan iç ve dış bütün politikalarını Anadolu’nun Türkleşmesi üzerine
kurmuştur. Bunun için de iç ve dış politikasını uygularken siyasi atmosferi
analiz etmiş ve buna uygun kararlar almıştır. Şayet devletin geleceğini
tehlikeye düşürebilecek şartlarla karşı karşıya kalmışsa daha yumuşak daha
esnek bir politika ile içinde bulunduğu olumsuz durumdan kurtulmaya çalışmış,
rahatladıktan sonra da gerçek niyetleri doğrultusunda faaliyetlerine devam
ettirmiştir. Kılıç Arslan’ı içeride uğraştıran en önemli meseleler; kardeşleri
Devlet ve Şahinşah’ın isyanları, Danişmendliler’in Selçuklular’a karşı
uygulamış olduğu olumsuz politikalar ve Nureddin Mahmud b. Zengi’nin de
Danişmendliler ile işbirliği yapmasıdır. Dolayısıyla II. Kılıç Arslan tahta
geçtiğinde aslında devlet Bizans’a karşı da zor durumda olmasına rağmen
öncelikle iç huzuru sağlama çabaları ile uğraşmıştır. Bunun için de bizzat
kendisi İstanbul’a giderek Danişmendliler ile de ittifak içerisinde olan Bizans
Devleti ile bir anlaşma yapmıştır. Bu anlaşma sonrasında önce kardeşi
Şahinşah’ı ortadan kaldırmış, arkasından da Danişmendliler’i kontrol altına
alarak Nureddin Mahmud b. Zengi ile de bir anlaşma yapmıştır. İç huzuru
sağladıktan sonra asıl hedefi Bizans’a dönen II. Kılıç Arslan, Miryokefalon
Zaferi ile Bizans’ın Anadolu’yu yeniden ele geçirme hayallerini sona
erdirmiştir. Bu çalışmada II. Kılıç Arslan’ın Miryokefalon Savaşına kadar Bizans’a
karşı uygulamış olduğu dış politika izah edilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Türkiye Selçuklu Devleti, II. Kılıç Arslan, Miryokefalon

Kaynakça

• Abdulkasım, Kasım; “Beytü‟l Makdis Bölgesi‟nde Eyyubiler‟in Haçlılara Karşı Mücadelesi”,USES, 23-24 Kasım 1996, Diyarbakır 1996, s.75-86.Ahmed B. Lütfullah Müneccimbaşı; Camiu’d-Düvel Selçuklular Tarihi II: Anadolu Selçukluları ve Beylikler, Yay. Ali Öngül, Akademi Kitabevi, İzmir 2001.Ahmed bin Mahmud, Selçuk-Name II, Haz. Erdoğan Merçil, Tercüman 1001 Eser, İstanbul 1977.Alptekin, Coşkun; “İzmir Türk Beyliği (Çaka Beyliği)”, Tarihte Türk Devletleri, C.II, Ankara 1987, s.476-480.Alptekin, Coşkun; “Türkiye Selçukluları”, Doğuştan Günümüze Büyük İslam Tarihi, C.8, Çağ Yayınları, İstanbul 1992, s.209-406.Altan, Ebru; “Myriokephalon (Karamıkbeli) Savaşı’nın Anadolu Türk Tarihindeki Yeri”, Türkler Ansiklopedisi, C.VI, Ankara 2002, s.630-634.Altan, Ebru; II. Haçlı Seferi (1147-1148), TTK, Ankara 2003.Anna Komnena, Alexiad, Çev. Bilge Umar, İnkılap Yayınevi, İstanbul 1996.Anzerlioğlu, Yonca; “Bizans İmparatorluğu’nda Türk Varlığı”, Türkler Ansiklopedisi, C.VI, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002, s.218-230.Arı, Kemal; “Emir Çaka: Çaka Bey ve İlk Deniz Feneri”, İzmir Kent Ansiklopedisi, C.I, İzmir Büyükşehir Belediyesi Yayınları, İzmir 2013, s.36-48.Baştav, Şerif; “Bizans ve Haçlı Seferleri” UHSS, (23-25 Haziran 1997), TTK, Ankara 1999, s.60-61.Baykara, Tuncer; İzmir Şehri ve Tarihi, Ege Üniversitesi Matbaası, İzmir 1974.Cahen, “Une Famile Byzantine au Service des Seldjuqides D’Asie Mineure”, Polycronion Festchrift Franz Dölger zum 75. Geburststag, Heildelberg 1966, s.145-149.Cahen, Claude; Türklerin Anadolu’ya İlk Girişi, Çev. Yaşar Yücel-Bahaeddin Yıldız, TTK, Ankara 1992.Chalandon, Ferdinand; Jean II Comnene (1118-1143) et Manuel I Comnene (1143-1180), II, Paris 1912.Choniates Nicetas, City of Byzantium, Annals of Niketas Choniates, Translated by: Harry J. Magoulias, Detroit 1984, Türkçe Çev. Fikret Işıltan, Historia (Ionnes ve Manuel Komnenos Devirleri), Ankara 1995, Türkçe Çev. Işın Demirkent, Niketas Khoniates’in Historia’sı (1195-1206), İstanbul 2004; Niketas Khoniates’in Historia’sı (1180-1195), İstanbul 2006).Çay, Abdulhaluk; II. Kılıç Arslan, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara 1987.Çay, M. Abdulhaluk; Anadolu’nun Türkleşmesinde Dönüm Noktası Sultan II. Kılıç Arslan ve Karamıkbeli (Myrıokefalon) Zaferi, İstanbul 1984.Demirkent, Işın; “Türk Yaşam ve Kültürünün Bizans’a Etkilerinden Birkaç Örnek”, Tarih Boyunca Türklerde Ev ve Aile Semineri, Bildiriler, İstanbul 2000, s.145-154.Demirkent, Işın; Bizans Tarihi Yazıları, Dünya Kitapları, İstanbul 2005.Downy, G.; “Earthquakes at Constantinople and Vicinity, A.D. 342-1453”, Speculum, 30 (1955), s.596-600.Er, İbrahim Halil; Cennet Doğu’da Bir Yerdedir, Haçlı Seferleri’nin Değişen Yüzü, Elips Kitap, Ankara 2006. Erdem, İlhan; “Doğu Anadolu Türk Devletleri Tarihi”, Türkler Ansiklopedisi, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002, C.VI, s.383-424.Erer, Raşid; Türklere Karşı Haçlı Seferleri, Kaktüs Yayınları, İstanbul 2002.Fulcherius Carnotensis, Kutsal Toprakları Kurtarmak Kudüs Seferi, Çev. İlcan Bihter Barlas, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul 2009.Gordlevski, V.; Anadolu Selçuklu Devleti, Çev. Azer Yaran, Onur Yayınları, Ankara 1988.Göktaş, Lütfullah; “Katolik Kilisesinin Ekümenik Konsil Metinlerinde Haçlı Seferleri”, USES, 23-24, Kasım 1996, Diyarbakır 1996, s. 83-84.Gregory Abû’l Farac, Abû’l Farac Tarihi, C.II, Çev. Ömer Rıza Doğruol, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1999.Güngör, Erol; Tarihte Türkler, Ötüken Neşriyat, İstanbul 1984.Holt, P.M.; Haçlılar Çağı, 11. Yüzyıl’dan 1517’ye Yakın Doğu, çev. Özden Arıkan, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2. Baskı, İstanbul 2003. I.ve II. Haçlı Seferleri Vekayinamesi, Notlar: H.A.R. Gibb, Çev. Vedii İlmen, Yaba yayınları, İstanbul 2005.Ionnes Zanoros, Epitome Historian, Yay. Iordones Gregoriades, Atina 1999, s.257, İbn Bibi, El Evamirü’l-Ala’iye Fi’l-Umuri’l Ala’iye (Selçuk Name I), Çev. Mürsel Öztürk, T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1996.İbn El Esir, İslam Tarihi el Kâmil Fi’t Tarih Tercümesi, C. IX- X, Çev. Abdülkerim Özaydın, Ahmet Ağırakça, Türkiyat Matbaacılık, İstanbul 1987.İbn Kesir, Büyük İslam Tarihi, C.XII-XIII, Çağrı Yayınları, İstanbul 2000.İlgüzel, Müçteha; “Çaka Bey”, İ.A., C.VIII, İSAM, İstanbul 1993, s.186-188.Kafalı, Mustafa; Anadolu’nun Fethi ve Türkleşmesi, Berikan Yayınları, Ankara 1997.Kafesoğlu, İbrahim; “Selçuklu Çağındaki İzmir Türk Beyinin Adı: Çaka mı, Çağa mı, Çakan mı?” Tarih Dergisi, İstanbul 1984, s.55-60.Kafesoğlu, İbrahim; “Selçuklular”, İslam Ansiklopedisi, C.X, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1966, s.353-373.Kerîmüddin Mahmud Aksarayî, Müsâmeretü’l-Ahbâr ve Müsayeretü’l-Ahyâr, Türkçeye Çev. Mürsel Öztürk, Türk Tarih Kurumu, Ankara 2000.Kinnamus, John; Deeds of John and Manuel Comnenus, İngilizce Çev. Charles M. Brand, New York: Columbia University Press 1976; Türkçe Çev. Işın Demirkent, Ionnes Kinnamos’un Historia’sı (1118-1176), Türk Tarih Kurumu, Ankara 2001.Koca, Salim; Sultan I. İzzeddin Keykavus (1211-1220), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1997.Koca, Salim; Türkiye Selçuklu Tarihi (Malazgirt’ten Miryakefelon’a), Berikan Yayınları, Ankara 2016.Koca, Salim; Türkiye Selçukluları Tarihi, C.II, Karam Yayınları, Çorum 2003.Kotan, Necati; Türk ve İslâm Âlemine Karşı Haçlı Seferleri, Kemal Matbaası, Adana 1974.Köprülü, Mehmet Fuad; “Anadolu Selçukluları Tarihinin Yerli Kaynakları Umumi Bir Bakış”, Tarih Araştırmaları I, Akçağ Yayınları, Ankara 2006, s.74-161, Kurat, Akdes Nimet; Çaka Bey, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara 1966.Lilie, Ralph-Johannes; “XII. Yüzyılda Bizans ve Türk Devletleri”, Çev. Yusuf Ayönü, Tarih incelemeleri Dergisi, XX, (1), Temmuz 2005, s.197-209.Maalouf, Amin; Arapların Gözüyle Haçlı Seferleri, Telos Yayınları, İstanbul 1998.Merçil, Erdoğan; Müslüman Türk Devletleri Tarihi, TTK, Ankara 1993.Mirmiroğlu, V.L.; İstanbul’un Fethi Derneği Yayınları, İstanbul 1956, s.10-11-19.Muhammed b. Ali Azimi, Azimi Tarihi, Selçuklularla İlgili Bölümler (H.430-538= 1038/39-1143/44), Metin, Çeviri, Notlar ve Açıklamalar: Ali Sevim, TTK, Ankara 2006. Öztuna, Yılmaz; Büyük Türkiye Tarihi, C.II, Ötüken Yayınevi, İstanbul 1978. Parlak, Türkmen; Ege Denizinde İlk Türk Derya Beyleri, Yaşar Eğitim ve Kültür Vakfı Yayınları, İzmir 1979.Roux, Jean Paul; Türklerin Tarihi Pasifikten Akdenize 2000 Yıl, Kabalcı Yayınevi, İstanbul 2007.Setton, M.K.; “Nureddin’in Faaliyeti”, Türkçe Çev. K.Y. Kopraman, TAD, C.IV, S.6-7, Ankara 1966, s.505-520Sevim, Ali; Anadolu’nun Fethi Selçuklular Dönemi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2000. Sevim, Ali; Yaşar Yücel; Türkiye Tarihi, Fetih, Selçuklu ve Beylikler Dönemi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1989.Tezel, Hayati; Anadolu Türklerinin Deniz Tarihi, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, İstanbul 1973.Turan, Osman; Selçuklular Zamanında Türkiye, Ötüken Yayınları, İstanbul 2005a.Turan, Osman; “Kılıç Arslan II. İzz Al-Din”, İslam Ansiklopedisi, C.VI, Maarif Basımevi, İstanbul 1955, s.688-703.Turan, Osman; Selçuklular ve İslamiyet, Ötüken Yayınları, İstanbul 2005b.Turan, Osman; Selçuklular Zamanında Türkiye, Ötüken Neşriyat, İstanbul 1998.Turan, Osman; Türkler Anadolu’da, Hareket Yayınları, İstanbul 1973.Urfalı Mateos Vekayi-Namesi ve Papaz Grigor’un Zeyli, Çev. Hrant. D. Andresyan, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2000.Usta, Aydın; Çıkarların Gölgesinde Haçlı Seferleri, Yeditepe Yayınları, İstanbul 2008. Ülker, Necmi; “Batı Anadolu’nun Türkleşmesi Örneği”, Türkler Ansiklopedisi, C.VI., Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002, s.288-235.Yinanç, Mükrimin Halil; Türkiye Tarihi Selçuklular Devri, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1944.Zachariadou, E.; “Holy War in the Aegeon During the Fourteenth Century”, Mediterranean Historica Review, Vol.I, London 1989, s.212-220.