YEŞİL PAZARLAMA AÇISINDAN ÇİMENTO SANAYİSİNDEKİ UYGULAMALAR: ELAZIĞ’DA ÖRNEK OLAY İNCELEMESİ

Yıl 2020, Cilt: 30 Sayı: 1, 159 - 176, 31.01.2020

Ayda Gök , Zeynep Yüzgeç

https://doi.org/10.18069/firatsbed.634832

Öz

Müşteriler
son yıllarda
işletmelerin sundukları ürün ya da hizmetin sadece kendisiyle
ilgilenmemektedir. Çevreye olan duyarlılığın artması ile birlikte, müşteriler
tercihlerini belirlerken işletmenin bir ürünü ya da hizmeti sunarken yeşil uygulamalardan yararlanıp yararlanmadığını da dikkate
almaktadır. Müşterilerin tercihlerini belirleyen bu faktörleri fark eden
işletmeler bu durumu rekabet yönünden ve finansal açıdan avantaj olarak
görmekte; üretim ve pazarlama faaliyetlerinde kullanmaktadır. Bazı işletmeler yeşil
pazarlamayı kurum kültürüne yerleştirmiş ve bu şekilde olması gerektiği için;
bazıları ise sadece rekabet edebilmek ve üzerinde çeşitli sebeplerden ötürü
baskı hissettiği için yapmaktadır.

Çimento
Sanayisi Türkiye’deki en önemli sektörlerden biridir. Hatta dünyada üretim ve
ihracat konusunda söz sahibi ülkeler arasındadır.  Ticari olarak bu kadar önemli olmasına
rağmen, hammadde çıkarımından başlayıp nihai alıcısına kadar geçen süreçte
izlenilen yöntemlerdeki eksiklikler sebebi ile çevresel zararın fazla oluşu
sektörün olumsuz yüzünü oluşturmaktadır.

Bu
çalışmada Elazığ ilindeki iki ayrı entegre çimento fabrikası yöneticileriyle
derinlemesine görüşme
tekniği ile veri toplanarak, işletmelerde yeşil pazarlama için neler yapıldığı
ortaya konmaya çalışılmıştır. Çevreyi koruma adına belirtilen alanlarda
düzenlemeler ve iyileştirmeler yapılmasına yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yeşil Pazarlama, Yeşil İşletmecilik, Çimento Sanayi

Kaynakça

• Referans1 ALP Kadir vd. (2017), Entegre Çevre İznine (EÇİ) Tabii Çimento Üretim Tesislerinin Uyum Durumları ve Gerekliliklerinin Belirlenmesi Projesi Nihai Raporu, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
• Referans2 AR Aybeniz AKDENİZ (2009), Yeşil Pazarlamadan Kaynaklanan Kazanımlar ve Türk Tekstil Sektöründe Bir Uygulama Uludağ Üniversitesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, SOBE İşletme ABD Üretim Yönetimi ve Pazarlama Bilim Dalı, Bursa.
• Referans3 AR Aybeniz AKDENİZ (2011), Yeşil Pazarlama (Tekstil Sektöründen Örneklerle), BETA Yayınları, İstanbul.
• Referans4 ARAÇ Erdal (2014), Paydaşların Yeşil Pazarlama Uygulamalarına İlişkin Algısı: Çimento Sektörü Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çağ Üniversitesi, SOBE İşletme ABD, Mersin.
• Referans5 ASLAN Filiz (2007), Yeşil Pazarlama Faaliyetleri Çerçevesinde Kafkas Üniversitesi Öğrencilerinin Çevreye Duyarlı Ürünleri Kullanma Eğilimlerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi Kafkas Üniversitesi SOBE İşletme ABD, Kars.
• Referans6 BREEAM (2018), SD5078: BREEAM UK New Construction 2018- Consultation Draft.
• Referans7 CENGİZ Ekrem, Birdoğan BAKİ, Taner ACUNER (2010), ‘Bütünleşik Kalite-Çevre Yönetim Sistemi’, Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, C.20, S.1, s.247-264.
• Referans8 COŞKUN Semih (2017), ‘Çimento Sektörü ve Alternatif Enerji Kaynakları’, CemenTürk, http://cementurk.com.tr/c%CC%A7imento-sekto%CC%88ru%CC %88-ve-alternatif-enerji-kaynaklari/ Erişim Tarihi: 01.05.2019.
• Referans9 ÇEDBİK (2019), Yeşil Bina, https://cedbik.org/tr/yesil-bina-7-pg/leed-9-pg Erişim Tarihi: 26.08.2019
• Referans10 ÇİMSA (2016), ‘Çimento Sektöründeki İlk Yeşil Bina Sertifikası Çimsa’nın Oldu’, https://www.cimsa.com.tr/tr/medya/basin-odasi/bultenler/cimento-sektorundeki-ilk-yesil-bina-sertifikasi-cimsa-nin-oldu/i-575 Erişim Tarihi: 25.05.2019.
• Referans11 DGBN (2013), Excellence Defined, Sustainable Building With a Systems Approach, http://plgbc.nazwa.pl/plgbc_new/wp-content/uploads/2015/04/DGNB_System _EN_5-2014_WEB.pdf Erişim Tarihi: 29.07.2019
• Referans12 DURIF Fabien Caroline Boivin and Julien Charles (2010), ‘In Search of A Green Product Definition,’ Innovative Marketing, Vol 6. Issue 1.
• Referans13 EMGİN Övgü, TÜRK Zehra (2004), ‘Yeşil Pazarlama (Green Marketing)’, Mevzuat Dergisi, Yıl:7, Sayı:78, ss. 11.
• Referans14 GÜNAY Tuğrul (2017), Turizm İşletmelerinde Yeşil Pazarlama Uygulamaları: İzmir Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yaşar Üniversitesi SOBE Turizm İşletmeciliği ABD, İzmir.
• Referans15 HAMAWAND Omar Ali (2017), Pazarlama Stratejilerinin Rekabet Avantajı ve İç Müşteri Memnuniyetine Etkisi: Kerkük Çimento Fabrikası Örneği, Gaziantep Üniversitesi SOBE İktisat ABD, Yayımlanmammış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep.
• Referans16 İRİÇ Esra (2012), Perakende Sektöründe Yeşil Pazarlamanın Önemi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi SOBE Uluslar arası Ticaret ABD Uluslar arası Ticaret Yüksek Lisans Programı, İstanbul.
• Referans17 KACUR LEBLEBİCİ Leyla (2008), Yeşil Pazarlama ve Kayseri’deki İşletmeler Üzerine Bir Uygulama, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi SOBE, İşletme ABD, Kayseri.
• Referans18 KALKAN Ekrem, Ş.KORKUT, Y.YALÇIN, M.TOKGÖZ, A.BİBER, (2016), Çimento Sektör Araştırması, Rekabet Kurumu, Ankara.
• Referans19 KESKİN, Soner (2017), Yeşil Lojistik Uygulamaları: DHL Örneği, İstanbul Ticaret Üniversitesi, Dış Ticaret Enstitüsü, Uluslararası Ticaret, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Referans20 KINOTI Mary Wanjiru (2011), ‘Green Marketing Intervention Strategies and Sustainable Develpment A Conceptual Paper’, International Journal of Business and Social Science, Vol.2 No:23.
• Referans21 KIRLIOĞLU Hilmi, Ahmet Vecdi CAN (1998), Çevre Muhasebesi, Değişim Yayınları Adapazarı.
• Referans22 KOBAN Emine, Hilal YILDIRIM KESER (2007), Dış Ticarette Lojistik, Ekin Yayınevi
• Referans23 KORKMAZ Halil (2016), Otel İşletmelerinde Yeşil azarlama Uygulamalarının Rekabet Avantajına Etkisi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, SOBETurizm İşletmeciliği ABD, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale.
• Referans24 KURTULUŞ Sacit (2018), Sürdürülebilir Rekabet Üstünlüğü Elde Etrmede Yeşil Pazarlama Faaliyetlerinin Önemi ve Gıda Sektöründe Uygulanması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, İşletme Bilgi Yönetimi ABD, Mersin.
• Referans25 LAROCHE Michel, Jasmin Bergeron Guido Barbaro-Forleo (2001), ‘Targeting Consumers Who Are Willing to Pay More for Environmentally Friendly Products’, Journal Of Consumer Marketing, Vol.18, ss.503-520 https://www.researchgate.net/publication/235282718_Targeting_Consumers_Who_Are_Willing_to_Pay_More_for_Environmentally_Friendly_Products Erişim Tarihi: 25.11.2017.
• Referans26 NEMLİ Esra (2001), ‘Çevreye Duyarlı Yönetim Anlayışı’, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, No:23-24, 211-224.
• Referans27 ORMAN Ferhat (2017), Türkiye’de Çimento Sektöründe Finansal Tablo Analizi ve Büyüyen Trendleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi İşletme Yönetimi ABD Finans Bilim Dalı, İstanbul.
• Referans28 OTTMANN Jacquelyn. A., R.Edwin STAFFORD., Cathy L. HARTMAN (2006), ‘Avoiding Green Marketing Myopia’, Environment, Vol. 48, No.5 pp. 22 – 37. http://www.academia.edu/17767058/Avoiding_Green_Marketing_Myopia Erişim Tarihi: 25.11.2017
• Referans29 ÖZÇELİK Serkan (2017), Hazır Giyim (örme) Alt Sektöründe Faaliyet Gösteren KOBİ’lerde Yeşil Pazarlama Uygulamaları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Dış Ticaret Enstitüsü Küresel Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı, İstanbul.
• Referans30 ÖZTÜRK Ebru (2016), Çimento Sektöründe Alternatif Hammadde ve Alternatif Yakı Kullanımının Çevresel Yararlarının Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çevre Mühendisliği ABD, Tekirdağ.
• Referans31 POLAT Çetin (2007), ‘Yoğunlaşma ve Piyasa Yapısı İlişkisi Çerçevesinde Türk Çimento Sektörünün Yapısal Analizi’, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.7, S.2, 97-116.
• Referans32 POLONSKY Michael Jay (1994), ‘An Introduction To Green Marketing’, Electronic Green Journal, 1(2), Erişim Tarihi: 01.12.2017 http://www.greenprof.org/wp-content/uploads/2010/06/An-Introduction-to-Green-Marketing.pdf.
• Referans33 POLONSKY Michael Jay, Philip J. ROSENBERGER III (2001), ‘Reevaluating Green Marketing: A Strategic Approach’, Business Horizons, September- October, 21-30.
• Referans34 REVILLA Guadalupe Tim H. DODD, Linda C. HOOVER (2001), ‘Environmental Tactics Used by Hotel Companies in Mexico’ International Journal of Hospitality & Tourism Administration Vol.1 Issue 3-4, 111-127.
• Referans34 SEYHAN Güneş (2010), Sürdürülebilir Turizm Kapsamında Konaklama İşletmelerinde Çevreye Duyarlı Uygulamalar ve Yeşil Pazarlama: Örnek Olay Çalışması (Calista Luxury Resort Hotel- Antalya), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği ABD, İzmir.
• Referans35 SÖNMEZLER Gökhan, Orçun GÜNDÜZ (2008), ‘2008 yılına girerken Türk Çimento Sektörü’, Çimento İşveren Dergisi, S.2, C.22, 32-41.
• Referans36 T.C. Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (2018), Çimento Sektörü Raporu, Sektörel Raporlar ve Analizler Serisi, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi ve Verimlilik Genel Müdürlüğü.
• Referans37 T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, (2006), Çimento Fabrikalarında İş Sağlığı ve Güvenliği Denetim Projesi Genel Değerlendirme Raporu, İş Teftiş Kurulu Başkanlığı, Ankara.
• Referans38 T.C. Orman Bakanlığı (2004), Türkiye Çevre Atlası, ÇED ve Planlama Genel Müdürlüğü Çevre Envanteri Dairesi Başkanlığı, Ankara.
• Referans39 TÇMB (2018), Türk Çimento Sektörü 2018.
• Referans40 TÇMB (2019) ‘Çimento ve Klinker İstatistikleri’, https://www.tcma.org.tr/tr/ haber_detay/cimento-ve-klinker-istatistikleri, Erişim Tarihi:11.05.2019.
• Referans41 TÇMB (2019b), https://www.tcma.org.tr/tr/sektorel_oncelikler/emisyon Erişim Tarihi: 21.05.2019
• Referans42 TÇMB (2019c), https://www.tcma.org.tr/tr/atik_isi_gerikazanimi Erişim Tarihi: 20.05.2019
• Referans43 TİRKEŞ Çiğdem (2008), Yeşil Pazarlama: Türkiye’de Organik Gıda Ürünlerinin Kullanımını Arttırmaya Yönelik Stratejiler, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi SOBE İşletme ABD, Üretim Yönetimi ve Pazarlama Bilim Dalı, İstanbul.
• Referans44 TOPUZ Seçkin (2016), Yeşil Pazarlama ve Üretici İşletmelerin Yeşil Pazarlama Faaliyetlerine İlişkin Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, SOBE İşletme Yönetimi ABD Pazarlama Bilim Dalı, İstanbul.
• Referans45 TÜRK Mevlüt, Ayda GÖK (2010), ‘Yeşil Pazarlama Anlayışı Açısından Üretici İşletmelerin Sosyal Sorumluluğu’, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt. 9, Sayı. 32, 199- 220.
• Referans46 UYDACI Mert (2002), Yeşil Pazarlama- İş Ahlakı ve Çevresel Açısından Yaklaşımlar, Türkmen Kitapevi, İstanbul.
• Referans47 ÜSTÜNAY Muradiye (2008), İşletmelerin Sosyal Sorumlulukları Çerçevesinde Yeşil Pazarlama Uygulamaları Ve Kimya Sektörüne Yönelik Bir İnceleme, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi SOBE İşletme ABD, Edirne.
• Referans48 VAN OSS G. Hendric (2019), U.S. Geological Survey, Mineral Commodity Summaries, https://prd-wret.s3-us-west-2.amazonaws.com/assets/palladium/production/s3fs-public/atoms/files/mcs-2019-cemen_0.pdf Erişim Tarihi: 23.05.2019.
• Referans49 YAVUZ Hande (2007), ‘Yeşil Şirket Olma Yarışı’, Capital Dergisi, https://www.capital.com.tr/yonetim/liderlik/yesil-sirket-olma-yarisi Erişim Tarihi: 25.06.2019.
• Referans50 YETKİN Elif Gizem (2015), ‘Mevcut Binalar Kapsamında LEED, BREEAM ve DGNB Sistemleri Enerji Ölçütlerinin Karşılaştırmalı Analizi’, ISBS 28-30 Mayıs 2015 2.International Sustainable Buildings Symposium, 932-939, Ankara.