MORDECAI MENAHEM KAPLAN’IN YAHUDİLİĞE YAKLAŞIMI

Yıl 2021, Cilt: 31 Sayı: 1, 317 - 342, 20.01.2021

İbrahim Ethem Aydın İskender Oymak

https://doi.org/10.18069/firatsbed.823966

Öz

Amerika’daki Yahudi mezhepleri arasında en genç Yahudi ekolü olarak Yeniden Yapılanmacı Hareket kabul edilir. Diğer Yahudi mezheplerinden (Reformist, Neo-Ortodoks ve Muhafazakâr Yahudilik) farkı, XX. yüzyılın ilk yarısında Amerika’da doğup gelişmesidir. Bu hareket bir Yahudi haham, filozof, teolog ve eğitimci olan Mordecai Menahem Kaplan’ın (1881-1983) düşünceleri ve eylemleriyle ortaya çıkmıştır. Kaplan’ın en orijinal yönü Yahudiliğe getirdiği farklı yorumlardır. Ona göre Yahudilik bir din değil; Yahudilerin çağlar içerisinde oluşturdukları bir medeniyettir. Yahudilik, Yahudilerin ortak tarihi, edebiyatı, dili, halk inançları, kutsalları, davranış biçimleri, sosyal organizasyonu, sosyal ve ruhsal idealleri ile estetik değerlerinden oluşan bir medeniyettir. Kaplan, yaptığı Yahudilik tanımını naturalist, organismal,, demokratik ve pragmatik olmak üzere dört yaklaşıma dayandırmaktadır. Kaplan, naturalist din kavramına karşı dini doğal temellere dayandıran realist ve rasyonalist bir anlayışı savunmuştur. O, Yahudi medeniyetindeki bütün unsurların canlı ve bütünsel olarak birbirleriyle organik bir bağ içinde olduğunu ileri sürerek, Yahudiliğin demokrasi ile uyumlu olması ve Yahudi toplumuna fayda sağlaması gerektiğini savunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Mordecai M. Kaplan, doğaüstülük, bütünsellik, demokratik, pragmatik

Destekleyen Kurum

FÜBAP

Proje Numarası

İLAF. 16.01

Mordecai Menahem Kaplan’s Approach to Judaism

Öz

The Reconstructionist Jewish Movement is known as the youngest Jewish school among Jewish denominations in America. Its distinction from other Jewish sects (Reformist, Neo-Orthodox and Conservative Judaism) was born and developed in America in the first half of the XXth century. This movement emerged with the thoughts and actions of Mordecai Menahem Kaplan (1881-1983), a Jewish rabbi, philosopher, theologian and educator. Kaplan’s the most orijinal aspect is his diverse comment to Judaism. Kaplan's most original aspect is his distinct interpretation of Judaism. According to him Judaism is not a religion; It is a civilization formed by the Jews in ages. Judaism is a civilization that consists of the common history, literature, language, folk beliefs and sanctions, standards of conduct, social organization, social and spiritual ideals and aesthetic values of the Jews. Kaplan bases on this definition of Judaism on four approaches: Naturalist, organismal-holistic, democratic, and pragmatic approach. Kaplan advocated a realist and rationalist understanding against to a supernatural concept of religion. He argues that all the elements of Jewish civilization are living and integrally linked to each other organically. She thought that Judaism should be compatible with democracy and benefit the Jewish community.

Anahtar Kelimeler

Mordecai M. Kaplan, supernaturalistic, holistic, democratic, pragmatic

Proje Numarası

İLAF. 16.01

Kaynakça

• Alper, Michael; Reconstruction and Jewish Education: The Implications of Reconstructionism for Jewish Education in the United States, (Doktora Tezi), A Dissertation for the degree of Doctor of Philosophy under the Joint, Columbia University, 1954.
• Aydın, İbrahim Ethem; Mordecai Menahem Kaplan ve Yahudilikte Yeniden Yapılanma Hareketi, Basılmamış Doktora Tezi (Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı Dinler Tarihi Bilim Dalı, Elazığ, 2020.