Geographical Analysis of the Villages of Silvan District

Yıl 2022, Cilt: 32 Sayı: 2, 373 - 390, 24.05.2022

Selçuk Hayli

https://doi.org/10.18069/firatsbed.1039828

Öz

Silvan District is located in the northeast of Diyarbakir province, within the Dicle section of the Southeastern Anatolia Region. Silvan District ranks third among 13 provincial districts of Diyarbakır province in terms of total population, excluding the central districts (4). This study covers 81 village settlements in Silvan district. The villages of Silvan District have been handled with a holistic approach by using some geographical indicators such as the natural factors affecting the village settlements, the population of the villages, the distribution of the settlements, the characteristics of the dwellings, the texture and forms of the village settlements, their altitudes, areas, locations, and economic activities. Due to the high population growth due to the high birth rate in Silvan villages, the population increased until 2000. But then the migration process started and the rural population started to decrease. Many factors have had an impact on the shaping of the geographical landscape in Silvan villages. However, the most effective among them is the topography conditions. In terms of landforms, two different sections in the district land draw attention. First; It is the northern half of the county, occupied by the eastern extensions of the Uzuncaseki Mountains. The second is the southern half of the district; It is a plateau-lowland area that descends slightly towards the Batman Stream valley in the east and the Diyarbakır basin in the south. It is noteworthy that these two morphological units play a primary role in differentiation in all of the titles we have covered in this study.

Anahtar Kelimeler

geography, rural settlement, Silvan, village.

SİLVAN İLÇESİ KÖYLERİNİN COĞRAFİ ANALİZİ

Öz

Silvan İlçesi, Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Dicle bölümü içinde, Diyarbakır ilinin kuzey doğusunda yer almaktadır. Silvan İlçesi, toplam nüfus açısından Diyarbakır ilinin merkez ilçeler (4) hariç, 13 taşra ilçesi içinde, üçüncü sırada yer alır. Bu çalışma, Silvan ilçesine bağlı 81 köy yerleşmelerini kapsamaktadır. Köy yerleşmelerini etkileyen doğal faktörler, köylerin nüfusları, yerleşmelerin dağılışları, mesken özellikleri, köy yerleşmelerinin doku ve formları, yükseltileri, alanları, konumları, ve ekonomik faaliyetleri gibi bazı coğrafi göstergeler kullanılarak Silvan İlçesi köyleri, bütüncül bir yaklaşımla ele alınmıştır. Araştırma betimsel nitelikte bir saha araştırmasıdır. Silvan köylerindeki yüksek doğum oranına bağlı oluşan yüksek nüfus artışı sebebiyle nüfus, 2000 yılına kadar artmıştır. Fakat sonrasında göç verme süreci başlamış ve kırsal nüfusta azalma yaşanmaya başlamıştır. Silvan köylerinde coğrafi manzaranın şekillenmesinde çok sayıda faktörün etkisi olmuştur. Ancak bunların içinde en etkili olanı, topografya şartlarıdır. Yer şekilleri açısından, ilçe arazisinde iki farklı kesim dikkati çeker. Birincisi; Uzuncaseki Dağları doğu uzantılarının kapladığı, ilçenin kuzey yarısıdır. İkincisi ise, ilçenin güney yarısını oluşturan; doğuda Batman Çayı vadisine ve güneyde Diyarbakır havzasına doğru hafifçe alçalarak devam eden plato-ova sahasıdır. Bu araştırmada ele aldığımız başlıkların tamamında, bu iki morfolojik ünitenin farklılaşmada birincil rol oynadığı dikkat çekilmektedir.

Anahtar Kelimeler

coğrafya, kırsal yerleşme, Silvan, köy

Kaynakça

• Alkan, A. (2013). Silvan İlçesi’nin Beşeri ve İktisadi Coğrafyası, (Doktora tezi), Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erişim Adresi https://tez.yok.gov.tr/ UlusalTezMerkezi, Tez no: 339365.
• All 1 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS), Genel Nüfus Sayımları, Kütüphane Veri Tabanları Nüfus verileri, (12/04/2021), Erişim Adresi https://www.tuik.gov.tr
• Doğanay, H. (1997). Türkiye Beşeri Coğrafyası, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları No: 2982.
• DSİ (2021) Dev Gövde Tamam, 2 Baraj ve 1 Aritma Tesisi Açıldı, Erişim adresi https://dsi.gov.tr/Haber/Detay/1189 (15.11.2021)
• Göney, S, (1975). Büyük Menderes Bölgesi, İstanbul Üni. Yay. No: 1895, Coğrafya Enst. Yay. No: 88.
• Haylı, S. ve Altınbilek, M.S. (2001). Erzincan Ovası ve Yakın Çevresindeki Köylerin Başlıca Coğrafi Özellikleri, Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (1), 89-116.
• Kartal, A. (2011). DSİ 10. Bölge Müdürlüğü, Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Mevcut Su Yapıları, II. Su Yapıları Sempozyumu - 16-18 Eylül 2011,Diyarbakır,1.Panel, 27-34.
• Kaya, F. (2013). Ağrı Merkez İlçede Köy Yerleşmelerinin Coğrafi Şartlarla İlişkisi, The Journal of Academic Social Science Studies, 6 (8), 297-328.
• Koca, N. (2005). Lâpseki İlçesinde Köy Yerleşmeleri, Doğu Coğrafya Dergisi, 12, 143-167.
• Tanoğlu, A. (1954). İskân Coğrafyası:Esas Fikirler Problemler ve Metod, Türkiyat Mecmuası, XI (27-28),1-32.
• Tanoğlu, A. (1969). Beşeri Coğrafya Nüfus ve Yerleşme Cilt 1, İstanbul Üniv. Yay. No: 1183, Edebiyat Fak. Coğrafya Enstitüsü Yay. No: 45, İstanbul.
• Taş, B. (2011). Sandıklı İlçesinde Doğal Yapının Kır Yerleşmeleri Üzerindeki Etkileri, Doğu Coğrafya Dergisi, 16 (26), 143 – 162.
• Taş, B. (2016). Türkiye'nin Kırsal Yerleşmeleri, İstanbul, Yeditepe Yayınevi.
• Tunçdilek, N, (1967). Türkiye İskân Coğrafyası, Kır İskânı (Köy-Altı İskân Şekilleri), İ,Ü. Ede. Fak. Yay. No:1283, Coğ. Enst. Yay. No:49, İstanbul.
• Tümertekin, E. ve Özgüç, N. (1998). Beşeri Coğrafya: İnsan-Kültür-Mekân, İstanbul: Çantay Kitabevi.
• Yılmaz, C. (2002). Kırsal Yerleşmeler I (Terminolojik Sorunlar), Samsun: Palmiye Kitapları Etüt Yayınları.
• Yılmaz, C. (2019). Türkiye Kırsal Yerleşme Coğrafyası Literatürü. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 17 (34), 519-560.