TÜRKÇENİN ANA DİLİ OLARAK KONUŞULMADIĞI BÖLGELERDE İLKOKUMA YAZMA ÖĞRETİMİ İLE İLGİLİ ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2023, Cilt: 33 Sayı: 1, 159 - 170, 19.01.2023

Hamdi Karaman , Ömer Yılar

https://doi.org/10.18069/firatsbed.1205989

Cited By: 2

Öz

Bu araştırma ana dili Türkçe olmayan öğrencilerin ilkokuma yazma öğretimi sürecinde sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları problemleri ve çözüm önerileri derinlemesine ortaya koymayı amaçlamıştır. Araştırmanın yürütülmesinde nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu en az bir kere birinci sınıf okutmuş olan 30 sınıf öğretmeni oluşturmuştur. Verilerin toplanması amacıyla yarı yapılandırılmış görüşme formu oluşturulmuştur. Görüşme formları 4’ü kişisel bilgiler olmak üzere toplam 17 sorudan oluşmuştur. Görüşme formları ile elde edilen nitel verilerin analizinde ise içerik analizi kullanılmıştır. Yapılan görüşmeler neticesinde öğretmen görüşleri üç ana tema etrafında sunulmuştur. Buna göre öne çıkan sonuçlar; öğrencilerin Türkçeyi yeterince bilmemesi, anasınıfına katılımın düşük olması, okuduğunu anlama problemleri, öğrencinin kendini ifade edememesi, öğretmenlerin tecrübesiz ve sabırsız olması, öğrencilerin verilen ödev ve görevleri yapmaması veya yanlış yapması ve ailelerin ilgisiz olmasıdır. Öğretmenler bu problemlere çözüm olarak ise öğretim programının daha detaylı ve yöresel olmasını, ailelerin bilinçlendirilerek eğitim öğretime dâhil edilmesini, aileye ve öğrenciye Türkçe konuşulmasının teşvik edilmesini önermişlerdir.

Anahtar Kelimeler

İlkokuma yazma öğretimi, öğretmen görüşleri, Türkçe, ana dil

Destekleyen Kurum

Atatürk Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Korodinasyon Birimi

Proje Numarası

SDK-2021-9017

Teşekkür

Bu araştırma, Atatürk Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından desteklenmiştir. Sağladığı katkılardan dolayı Atatürk Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi’ne teşekkür ederim.

Teachers' Opinions About Primary Reading and Writing Teaching in Regions Where Turkish is Not Spoken as Mother Tongue

Öz

This research aims to reveal in depth problems and solution proposals faced by classroom teachers in the teaching process of first reading and writing of students whose mother tongue is not Turkish. In conducting to this research, one of the qualitative research methods, situation study was used. The study group of the research consists of 30 classroom teachers who had taught first grade at least once. A semi-structured interview form was created to collect data. Interview forms consist of 17 questions, 4 of them are personal information. Content analysis was used in the analysis of qualitative data obtained through interview forms. As a result of the interviews, teachers' opinions were presented with three main themes. Accordingly, the prominent results are; not knowing Turkish enough by students, being low participation in kindergarten, reading comprehension problems, not expressing themselves by students, being inexperienced and impatient by teachers, not doing their homework and tasks or making mistakes by students, and being careless by families. As a solution to these problems, the teachers suggested that the curriculum should be more detailed and local, families should be included in education by raising awareness, and the Turkish language speaking should be encouraged by the family and the students.

Anahtar Kelimeler

Primary literacy teaching, Teacher opinions, Turkish, native language

Proje Numarası

SDK-2021-9017

Kaynakça

• Aksan, D. (2000). Her yönüyle dil: ana çizgileriyle dilbilim (6. Baskı). Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Akyol, H. (2005). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Akyol, H. (2008). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi (6. Baskı) Pegem A Yayıncılık.
• Aktay, G. E. (2015). İlk okuma yazma öğretiminde akran iş birliği. (Tez No. 395183) [Doktora tezi, Anadolu Üniversitesi-Eskişehir]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Aslan, A. (2018). Türkçenin yeterince etkin ve güzel konuşulmadığı yerlerde ilkokuma yazma öğretiminde öğretmenlerin karşılaştığı sorunlar (Ağrı ili örneği) (Yüksek lisans tezi). İbrahim Çeçen Üniversitesi, Ağrı
• Bayraktar, N. (2006). Dil bilimi. Nobel Yayınları.
• Bialystok, E. Craik, F. I. M. Green, D. W. & Gollan, T. H. (2009). Bilingual minds, A Journal of the Associaton for Psychological Science. New York: Cambridge University Press. 10(3), 89-129. doi: 10.1177/1529100610387084.
• Costa, A., Hernández, M. & Sebastián-Gallés, N. (2008). Bilingualism Aids Conflict Resolution: Evidence From The Ant Task. International Journal Of Cognitive Science, 106(1), 59–86. Doi: 10.1016/j.cognition.
• Çelik, E., Duran, S., Ferah, A., Kaya, N., Oymak, R., & Üredi, L. (2008). Ses temelli cümle yöntemi ve etkinlik örnekleriyle ilk okuma ve yazma öğretimi. İstanbul: Kriter
• Çolakoğlu, S. (2019). Anadili Türkçe Olmayan ilkokul Öğrencilerine ilkokuma Yazma Öğretiminde Sınıf Öğretmenlerinin Karşılaştıkları Sorunlar ve Çözüm Önerileri (Şanlıurfa ili Örneği). (Yüksek lisans tezi). On Sekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Emeç, H. (2011). Türkçenin yeterince etkin ve güzel konuşulmadığı yerlerde ilkokuma yazma öğretiminde öğretmenlerin karşılaştıkları sorunlar (Erzurum ili örneği). (Yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Gözüküçük, M. (2015). Anadili Türkçe olmayan ilkokul öğrencilerine ilkokuma yazma öğretiminde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. (Doktora tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Gözüküçük, M. & Kıran, H. (2018). İkinci dili Türkçe olan ilkokul öğrencileriyle iletişim kurmada karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (32), 225-236. Doi: 10.30794/pausbed.424365
• Güleryüz, H. (2004). Türkçe ilkokuma yazma öğretimi kuram ve uygulamaları. (7. Baskı) Pegem A Yayınları.
• Güneş, F. (2014). Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller. (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Güneyli, A. (2007). Etkin öğrenme yaklaşımının anadili eğitiminde okuma ve yazma becerisini geliştirmeye etkisi. (Doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Karadaş, R. (2017). Anadili Türkçe olmayan öğrencilerin bulunduğu sınıflarda okuma yazma öğretirken öğretmenlerin yaşadığı sorunlar ve bu sorunların giderilmesine yönelik çalışma önerileri. (Yüksek lisans tezi). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur.
• Karasar, N. (2007), Bilimsel araştırma yöntemi (17. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kavcar, C., Oğuzkan, F., & Sever, S. (1997). Türkçe ve sınıf öğretmenleri için Türkçe öğretimi. Ankara: Engin.
• Kaya, M. ve Bacanak, A. (2013) Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının düşünceleri: fen okuryazarı birey yetiştirmede öğretmenin yeri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 209-228.
• Koç, N. (1992). Açıklamalı dilbilgisi terimleri sözlüğü. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Kolaç, E. (2008). Çoklu zekâ temelli iş birliğine dayalı öğrenme yönteminin ilkokuma öğretiminde uygulanabilirliği. (Doktora tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Nguyen, T. K. & Astington, J. W. (2014). Reassessing the bilingual advantage in theory of mind and its cognitive underpinnings. Bilingualism: Language and Cognition, 17(2), 396-409. Doi: 10.1017/S1366728913000394.
• Öztepe, D. (2019). Anadili Farklı Olan İlkokul Öğrencilerine Türkçe İlkokuma ve Yazma Öğretiminde Karşılaşılan Güçlüklere İlişkin Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi. (Yüksek lisans tezi). Trabzon Üniversitesi, Trabzon.
• Özüdoğru, M. & Dilman, H. (2014). Anadil edinimi ve yabancı dil öğrenim kuramları. (1. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Portes, A. & Hao, L. (1998). E pluribus unum: Bilingualism and loss of language in the second generation. Sociology of Education, 71(4), 269- 294. http://www.jstor.org/discover/2673171
• Sarı, M. (2001). İki dilli çocukların çözümleme yöntemiyle okuma- yazma öğrenirken karşılaştıkları güçlükler. (Yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Sarıoğlu, B. (2021). Türkçenin yeterince etkin ve güzel konuşulmadığı sınıflarda öğretmenlerin ilkokuma yazma öğretimi sürecinde yaşadıkları sorunlar ve çözüm önerileri. (Yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Sever, S. (2011). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. (5. Baskı) (1, 3, 5, 10). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Susar Kırmızı, F., Özcan, E. & Şencan, D. (2016). Türkçenin az konuşulduğu bölgelerde ilk okuma yazma sürecinde karşılaşılan sorunlara ilişkin öğretmen görüşleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(1), 412-445. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/227862
• Tulu, Y. (2009). Ana dili Türkçe olan ve ana dili Türkçe olmayan (iki dilli) 4-7 yaş çocukların dil düzeyine etki eden faktörlerin incelenmesi. (Yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Yılar, Ö. (2019). İlkokuma Yazma Öğretimi (2. Baskı). Ömer Yılar (Ed.). "Türkçenin Etkin ve Güzel Konuşulmadığı Yerlerde İlkokuma ve Yazma Öğretimi" (ss. 225-232). Ankara: Pegem Akademi.
• Yıldırım, Ali & Simsek, Hasan. 2016. Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, F. & Şekerci, H. (2016). Ana dil sorunsalı: Sınıf öğretmenlerinin deneyimlerine göre ilkokul öğrencilerinin yaşadıkları sorunlar. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi- Journal of Qualitative Research in Education, 4(1), 47-63. https://dergipark.org.tr/tr/pub/enad/issue/32029/354378
• Yiğit, V. (2009). Ses temelli cümle yöntemi ile ilkokuma yazma öğretim sürecinde karşılaşılan güçlükler ve bu güçlüklerle baş etme stratejilerinin belirlenmesi: Şırnak ili örneği. (Yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana. Özdemir, M. A. ve Tonbul, S. (1996). Kömürhan Boğazı (Malatya-Elazığ). Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (1), 239-262.