Byzantine Steelyards and Weights from the Erimtan Archaeology and Art Museum

Yıl 2023, Cilt: 33 Sayı: 2, 1023 - 1032, 26.05.2023

Oğuz Koçyiğit

https://doi.org/10.18069/firatsbed.1260977

Öz

This study focuses on a group of bronze steelyards and weights in the Erimtan Archeology and Art Museum. These objects belong to the Byzantine period and have been added to the museum collection by purchase or donation. Although the locations of artifacts are not certain, it can be accepted that they are all Anatolian origin in the light of current research and publications. Two of these objects are the bronze steelyards of the early Byzantine period and there are several lines and letters on them indicating the units of measurement. Also, one of the objects in the collection is in the form of a bronze steelyard weight in the form of an empress bust, which is used in such scales dated to the early Byzantine period. Another group of objects are weights in the collection and also belong to the early Byzantine period except one and they are in very good condition. It is understood that these weighing objects are quite qualified due to their form and shape features and some decorations made of engraving technique as symbols or signs for showing weighting units.

Anahtar Kelimeler

Byzantine, bronze, steelyard, balance, Weight

ERİMTAN ARKEOLOJİ VE SANAT MÜZESİ’NDE YER ALAN BİZANS KANTARLARI VE TERAZİ AĞIRLIKLARI

Öz

Bu çalışmada Erimtan Arkeoloji ve Sanat Müzesi’nde bulunan, bir grup bronz kantar ve terazi ağırlığı konu edilmiştir. Bizans dönemine ait olan ve satın alma ya da bağış yolu ile müze koleksiyonuna katılmış olan eserlerin buluntu yerleri kesin olmamakla birlikte, mevcut araştırma ve yayınlar ışığında Anadolu kökenli oldukları kabul edilebilir. Tamamı bronz olan eserlerin ikisi erken Bizans dönemine ait kantar türündeki teraziler olup, üzerlerinde ölçü birimlerini gösteren bir takım çizgi ve harfler bulunur. Koleksiyonda yer alan ağırlıklardan biri de bu tür kantarlarda kullanılan büst şeklindeki bir kantar ağırlığıdır ve erken Bizans dönemine tarihlenir. Yakın bir zamanda restore edilmiş olan eserler bugün oldukça iyi kondisyondadırlar. Çalışmada ele alınan ve diğer bir eser grubunu oluşturan terazi ağırlıkları ise biri hariç erken Bizans dönemine ait olup, bunlar da oldukça iyi durumdadırlar. Gerek form ve biçim gerekse üzerlerindeki kazıma tekniğinde yapılmış bazı bezemelere ve ağırlık ölçü birimlerini gösteren sembol ya da işaretlere sahip olmaları bakımından oldukça nitelikli oldukları kabul edilebilir.

Anahtar Kelimeler

Bizans, bronz, kantar, terazi, ağırlık.

Kaynakça

• Acara Eser, M. (2003). Byzantine Period, Anatolian Weights and Measures (ed: G. Kürkman), İstanbul, 33-47.
• Acara Eser, M. (2005). Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ndeki Bizans Maden Eserleri: Ağırlıklar ve Haçlar, Araştırma Sonuçları Toplantısı 22/2, Ankara, 51-58
• Acara Eser, M. (2009). Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ndeki Bizans Maden Eserleri: Ağırlıklar ve Haçlar, Ebru Parman’a Armağan, (yay. Haz. A. O. Alp), Ankara, 175-189.
• Atasoy, S. ve Parman, E. (1983). Bizans Sanatı, Anadolu Medeniyetleri II, İstanbul, 137-199.
• Barış, Ş. (2011). Bolu Müzesi Bizans Dönemi Eserleri, (Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya.
• Bass, G. F. ve van Doorninck, F. H. (1982). Yassı Ada. A Seventh Century Byzantine Shipwreck. Vol. I, Texas.
• Bendall, S. (1996). Byzantine Weights. An Introduction, London.
• Boak, A. (1929). The Book of the Prefect, Journal of Economic and Business History 1, 597-619.
• Buckton, D. (ed), (1994). Byzantium: Treasures of Byzantine Art and Culture from British Collections, London.
• Callegher, B. (2008). A Provincial Weight from after the Monetary Reform of 538 CE, Israel Numismatic Research 3, 163–174.
• Davidson, G. R. (1952).Corinth XII. The Minor Objects, Princeton.
• Demirel-Gökalp, Z. (2017). Olympos Kazısı Madeni Buluntular, Olympos I. 2000-2014 Araştırma Sonuçları. (ed: B. Yelda Olcay Uçkan), İstanbul, 167-194.
• Duman, B. ve Duman, A. D. (2022) Tripolis’den Bronz Bir Kantar, Höyük 9, 137-154.
• Entwistle, C. (2002). Byzantine Weights, The Economic History of Byzantium. From the Seventh Through the Fifteenth Century (ed: E. A. Laiou), Washington, 611-614.
• Entwistle C. (2008). Late Roman and Byzantine Weights and Weighing Equipment, The Oxford Handbook of Byzantine Studies (ed. E. Jeffreys – J. Haldon – R. Cormack), Oxford. 38-46.
• Franken, N. (1993). Zur Typologie antiker Schnellwaagen, Bonner Jahrbücher 193, 69-120.
• Kadıoğlu, M. (2007). Menderes Nysası’ndan Bir Kantar, Patronus. Coşkun Özgünel’e 65. Yaş Armağanı, (ed. B. Avunç), İstanbul, 223-229.
• Koçyiğit, O. (2012). Small Finds Finds From 9th Century Destruction at Amorium, BYZAS 15. Byzantine Small Finds in Archaeological Contexts, (ed. B. Böhlendorf-Arslan – A. Ricci), İstanbul, 319-330.
• Kürkman, G. (2003). Anadolu Ağırlık ve Ölçüleri-Anatolian Weights and Measures, İstanbul.
• Meriçboyu, Y. ve Atasoy, S. (1983). İstanbul Arkeoloji Müzesindeki Büst Şeklinde Kantar Ağırlıkları, İstanbul.
• Morrison, C. (2012). Weighting, Measuring, Paying, Trade and Markets in Byzantium (ed: C. Morrison), Washington, 379-398.
• Olcay Uçkan, B. Y. (2016). Olympos’da Ticaret, Trade in Byzantium (ed: P. Magdalino – N. Necipoğlu), İstanbul, 489-501.
• Papanikola-Bakirtzi, D. (ed.), (2002.) Everyday Life in Byzantium, Athens.
• Ross, M. C. (1962). Catalogue of the Byzantine and Early Medieval Antiquities Dumbarton Oaks Collection. Volume I. Metalwork, Ceramics Glass, Glyptics, Painting, Washington,
• Schilbach, E. (1991). Metrology, The Oxford Dictionary of Byzantium, vol. 2. Oxford, 1358-1359
• Schilbach, E. (1970). Byzantinische Metrologie, Munich.
• Sezgin, T. (2012). Stratonikaia’dan Bir Kantar, Stratonikeia’dan Lagina’ya. Ahmet Adil Tırpan Armağanı, (ed. B. Söğüt), İstanbul, 543-551.
• Şimşek, C. (2013). Laodikeia (Laodicea ad Lycum), İstanbul.
• Tekin, O. (2007). Bizans Ağırlıkları: Harput Kazısından Bir Örnek, Toplumsal Tarih 168, 32-35.
• Tekin, O. (2013). Excavation Coins and A Byzantine Weight from Küçükçekmece Lake Basin, İstanbul Araştırmaları Yıllığı 2, 57-67.
• Tekin, O. (2015). Weights in the Museum of Denizli, Kütahya and Afyon, Mustafa Büyükkolancı’ya Armağan (ed: C. Şimşek – B. Duman – E. Konakçı), İstanbul, 613-629.
• Tekin, O. (2016a). Early Byzantine Weights in the Silifke Museum, Vir Doctus Anatolicus. Sencer Şahin Anısına Yazılar (ed: B. Takmer vd.), İstanbul, 857-862.
• Tekin, O. (2016b). Balance Weights in the Collection of the Anatolian Civilizations Museum in Ankara, Anatolia Antiqua XXIII, 211-222.
• Tekin, O. (2016c). Yakındoğu Uygarlıklarından Bizans’a Terazi ve Terazi Ağırlıkları, Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü. Haberler 42, 2-11.
• Tekin, O. (2022). Bizans Terazi Ağırlıkları: Teşhis ve Tarihlendirme, Türkiye’de Bizans Çalışmaları. Yeni Araştırmalar Farklı Eğilimler, (ed: K.Durak – N. Necipoğlu – T. Uyar), İstanbul, 417-427.
• Vikan, G. (1991). Weights, The Oxford Dictionary of Byzantium, vol. 3. Oxford, 2194-2195.
• Waldbaum, J. C. (1983). Metalwork from Sardis: The Finds Through 1974, London.
• Weitzmann, K. (ed.), (1979). Age of Spirituality. Late Antique and Early Christian Art. Third to Seventh Century, New York,
• Yılmaz, H. (1991). Sadberk Hanım Müzesi Bizans Dönemi Eserleri, (İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul.