An Investigation of The Methods and Techniques Used by Social Studies Teachers in Teaching Geography Subjects (Bafra Sample)

Yıl 2024, Cilt: 34 Sayı: 1, 69 - 80, 26.01.2024

Hatice Uyanık , Sibel Öner

https://doi.org/10.18069/firatsbed.1307139

Öz

The main purpose of this study is to identify the methods and techniques preferred by social studies teachers in teaching geography subjects, the problems they face and to provide solutions and suggestions for these problems. This research was carried out using the “Case Study” design. Data were collected through semi-structured interview forms. The study group consists of social studies teacher working at the 5ht 6th and 7th grade levels in secondary schools in Bafra district of Samsun province. In the study, semi-structured interviews were conducted with a total of 20 social studies teachers, 9 female and 11 male. The data obtained from the research analyzed based on content analysis. With this research, the methods, and techniques that social studies teachers use in teaching geography subjects in social studies lessons and the problems they encounter while using these methods and techniques have been determined. It has been concluded that social studies teachers mostly use traditional methods, in line with the relevant studies in the literature on the subject. It has been determined that the teachers, who do not use modern methods and techniques adequately, attribute this situation to various such as the large number of students, the fact that they have to train the course curriculum according to the determined time and economic problems.

Anahtar Kelimeler

Social Studies Course, Geography, Teaching Methods and Technique

SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN COĞRAFYA KONULARININ ÖĞRETİMİNDE KULLANDIKLARI YÖNTEM VE TEKNİKLERİN İNCELENMESİ (Bafra Örneği)

Öz

Bu araştırmanın temel amacı sosyal bilgiler öğretmenlerinin coğrafya konularının öğretiminde tercih ettikleri yöntem ve teknikleri, karşılaştıkları problemleri belirlemek ve bu problemlere yönelik çözüm ve önerilerinde bulunmaktır. Bu araştırma ‘’Durum Çalışması’’ deseni kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme formları aracılığıyla toplanmıştır. Çalışma grubunu, Samsun ili Bafra ilçesine bağlı ortaokullarda 5. 6. 7. sınıf kademelerinde görev yapan sosyal bilgiler öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmada 9 Kadın, 11 erkek toplam 20 sosyal bilgiler öğretmeni ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler içerik analizine bağlı olarak çözümlenmiştir. Bu araştırma ile sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersi içerisindeki coğrafya konularının öğretilmesinde kullandıkları yöntem ve teknikler ile bu yöntem ve teknikleri kullanırken karşılaştıkları sorunlar tespit edilmiştir. Yapılan araştırmada sosyal bilgiler öğretmenlerinin çoğunlukla geleneksel yöntemleri kullandıkları sonucuna ulaşılmıştır. Çağdaş yöntem ve teknikleri yeterli düzeyde kullanmadıklarını dile getiren öğretmenlerin, bu durumu öğrenci mevcudunun fazla olması, ders müfredatını belirlenen zamana göre yetiştirmek zorunda olmaları ve ekonomik sorunlar gibi çeşitli nedenlere dayandırdıkları tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler Dersi, Coğrafya, Öğretim Yöntem ve Teknikler

Kaynakça

• Akınoğlu, O. (2006). Coğrafya eğitimi ve toplum. Marmara Coğrafya Dergisi, 1(13), 24-48.
• Alataş, F. (2008). İlköğretim programında 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler öğretiminde karşılaşılan sorunlar (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ (Tez No. 220347)
• Arslan, H (2000). İlköğretim ikinci kademesinde okutulan sosyal bilgiler dersinin öğretim sürecinde kullanılan metotlar üzerine bir araştırma (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 94437).
• Aydın, F. ve Güngördü, E. (2016). Coğrafya öğretiminde özel öğretim yöntemleri (II. Baskı). Ankara: Pegem Akademi
• Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.
• Berkant, H. G. ve Arslan, T. (2015). Sosyal bilgiler öğretim programında yer alan öğretim yöntem ve tekniklerinin uygulanmasına yönelik öğretmen görüşleri. Electronic Turkish Studies, 10(11).
• Binbaşoğlu, C. (2000). Okulda ders dışı etkinlikler. MEB Öğretmen Kitapları Dizisi. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• Büyükkaragöz, S. ve Çivi, S. (1999). Genel öğretim metotları. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Can, H. A., ve Semerci, N. (2010). Altı şapkalı düşünme tekniğinin ilköğretim sosyal bilgiler dersinde öğrencilerin akademik başarısına etkisi. Eğitim ve Bilim, 32(145), 39-52.
• Cresswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry & research design: Choosing among five approaches (2. Baskı). USA: SAGE Publications.
• Çetin, T., Kuş, Z. ve Karatekin. (2010). Sınıf ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin gezi- gözlem yöntemine ilişkin görüşleri. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 5(2), 158-180.
• Demirezen, S. (2001). Öğretmenlerin öğretim stratejileri ile öğretim yöntem ve tekniklere ilişkin görüşleri (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 100421)
• Demir, M. K., Şahin, Ç. ve Tutkun, T. (2016). Sosyal bilgiler dersi için sınıf öğretmeni adaylarının münazara konusu oluşturma becerilerinin değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (32), 51-66.
• Doğan, A. (2016). Adıyaman kentinde coğrafya öğretim yöntem ve tekniklerin coğrafya öğretimine etkisi (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ (Tez No. 441280).
• Doğanay, A. (2005). Sosyal bilgiler öğretimi, hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi (Ed. C. Öztürk & D. Dilek), 5. Baskı, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Doğanay, H. (2011). Anlamı, tanımı, konusu ve felsefesi bakımından coğrafya ilmi hakkında bazı düşünceler. Eastern Geographical Review, 16(25).
• Doğanay, H. ve Sever, R. (2016). Genel ve fiziki coğrafya. Ankara: Pegem Akademi.
• Duran, A. (2013). Sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde kullandıkları alternatif ölçme değerlendirme tekniklerine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ (Tez No. 349405)
• Efe, R. (1996). Coğrafyada Yeni Yaklaşımlar, Coğrafya Eğitiminde Çağdaş Metod ve Teknikler, II. Ulusal Eğitim Sempozyumu Bildirileri. İstanbul: Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi.
• Erdoğdu, E. (2010) Sosyal bilgiler öğretimlerinin kullandıkları yöntem/teknikler ve karşılaştıkları kullanım güçlükleri (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No.273435)
• Karagülle, D. (2002). İlköğretimde hayat bilgisi öğretiminde öğretmenlerin kullandıkları metotlar ve öğretmenlerin kullanılan metotlarla ilgili görüşleri (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ (Tez No. 123176)
• Karasoy, D. (2004). İlköğretim 4. ve 5. Sınıfta sosyal bilgiler dersinin öğretimi ve öğretiminde yaşanan güçlükler (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 147501).
• Kaya, H. (2013). Neden Coğrafya? Neden Coğrafya Eğitimi? Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Küçükahmet, L (1999). Öğretimde planlama ve değerlendirme (10.Baskı). İstanbul: Akım Yayınevi.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2005). Sosyal bilgiler dersi (4-7. sınıflar) öğretim programı, Ankara: MEB Yayınları.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2015). Sosyal bilgiler dersi, 4, 5, 6 ve 7. sınıflar öğretim programı. Ankara: MEB Yayınları.
• Özey, R. (2002). Dünya ve Türkiye ölçeğinde siyasi coğrafya. İstanbul: Aktif Yayınları
• Özmantar, M. F. and Öztürk, A. (2017). Problem Solving Skill in Primary Mathematics Curricula Documents of The Republican Period. International Journal of Social and Educational Sciences 4 (7), 120-146.
• Sever, R, Mazman Budak, F. ve Yalçınkaya, E. (2010). Coğrafya Eğitiminde Kavram Haritalarının Önemi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13 (2), 19-32. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunisosbil/issue/2824/38125
• Tonga, D. (2012). Sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programının değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(4), 779-803.
• Turan, R. (2018). Eğitim fakültelerinin sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programlarında 2018 yılında gerçekleştirilen güncelleme üzerine genel bir değerlendirme. Uluslararası İnsan, toplum ve Spor Bilimleri Sempozyumu Tam Metin Bildiriler Kitabı, 602-619.
• Turan, R. ve Yıldırım, T. (Ed.). (2019). Sosyal bilgilerin temelleri (3. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık
• Yazıcı, A. İ. (2001). İlköğretim okulları birinci ve ikinci kademe sosyal bilgiler öğretiminin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ (Tez No.108941).
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yin, R. K. (2014). Case study methods: design and methods. Sage Publication, 5. Edition, London.