Culture Of Lynchıng On Socıal Medıa: Twıtter Example

Yıl 2024, Cilt: 34 Sayı: 2, 975 - 992, 29.05.2024

Hüseyin Yaşa

https://doi.org/10.18069/firatsbed.1381798

Öz

Unlike traditional media, social media, which allows its users to actively participate in communication in an interactive way as producers and consumers, has created a new cyberspace that can be connected via electronic devices (phones, computers, tablets, etc.) with access to the internet. The social media environments that have emerged in this cyberspace, in addition to offering positive opportunities to their users, also prepare the environment for some negativities that have recently come to the agenda. One of these negativities is digital lynching. Digital lynching, which appears in social media environments with elements such as marginalization, stereotyping, prejudice, discrimination, exclusion, intolerance and hate speech, occurs in different subjects and in different ways. Within the scope of the research, the lynching phenomenon in social media was analyzed through a case study, the content produced by users on Twitter with the hasthag "#YoncaEvcimik" was examined and analyzed through content analysis, and the elements of lynching were tried to be revealed under certain themes with descriptive analysis method. As a result of the research, it was concluded that social media environments, especially Twitter, are very open, fast and easy environments for lynching actions and that the individual/s or group/s who are the target of negative digital lynching content produced and circulated by users in this environment have suffered various damages as a result of these contents.

Anahtar Kelimeler

Social Media, Digital Lynching, Lynch Culture, Hate Speech, Twitter

TWİTTER’DA (X) LİNÇ KÜLTÜRÜ PRATİKLERİ: YONCA EVCİMİK ÖRNEĞİ

Öz

Geleneksel medyadan farklı olarak kullanıcılarının üre-tüketici olarak etkileşimli bir şekilde iletişime aktif olarak katılmasına olanak sağlayan sosyal medya, internete erişimi olan elektronik cihazlar (telefon, bilgisayar, tablet vb.) yoluyla bağlanılabilen yeni bir siber uzam yaratmıştır. Bu siber uzam içerisinde ortaya çıkan sosyal medya ortamları, kullanıcılarına olumlu olanaklar sunmasının yanı sıra son zamanlarda gündeme gelen bazı olumsuzluklara da ortam hazırlamaktadır. Bu olumsuzluklardan biri de dijital linçtir. Sosyal medya ortamlarında ötekileştirme, kalıpyargı, önyargı, ayrımcılık, dışlama, hoşgörüsüzlük ve nefret söylemi gibi unsurlarla bireylerin karşısına çıkan dijital linç durumu, farklı konularda ve şekillerde gerçekleşmektedir. Araştırma kapsamında, sosyal medyadaki linç olgusu örnek olay üzerinden Twitter’da (X) “#YoncaEvcimik” hasthag’iyle kullanıcılar tarafından üretilen içerikler incelenmiş ve içerik analiziyle belirli temalar altında linç unsurları ortaya koyulmuştur. Araştırma sonucunda, sosyal medya platformlarının özellikle de Twitter’ın linç eylemlerine oldukça açık, hızlı, kolay bir ortam oluştuğu ve bu sanal ortamda kullanıcılar tarafından üretilen ve dolaşıma sokulan olumsuz dijital linç içeriklerinin hedefi olan birey/ler veya grup/lar bu içerikler neticesinde çeşitli zararlar gördüğü sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Dijital Linç, Linç Kültürü, Nefret Söylemi, Twitter

Kaynakça

• Abbott, G. W. (2023). Lynching. Erişim adresi https://www.britannica.com/topic/lynching
• Allport, G. W. (1958). The Nature of Prejudice. US: Anchor Books Edition.
• Baki, B. (2013). Türkiye’de Linç: 1991-2011 Dönemindeki Linç Eylemlerinin Analizi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bar-Tal,D.(1990).Causesand consequenes of delegitimization: Models of conflict and ethnocentrism, Journal of SocialIssues, 46(1), 65-81.
• Bauman, Z. (2014). Akışkan modern dünyadan 44 mektup. (P. Siral, Çev.). İstanbul: Habitus Kitap.
• Beck, E. M. and Tolnay, S. E. (1990). The killing fields of the deep south: the market for cotton and the lynching of blacks, 1882-1930. American Sociological Review, 55(4), 526-539.
• Bilgin, N. (2003). Sosyal psikolojiye giriş. İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• Blalock, H. M. (1956). Economic discrimination and Negro increase. American Sociological Review, 21(5), 584-588.
• Blumer, H. (1958). Race prejudice as a sense of group position. Pacific sociological review, 1(1), 3-7.
• Brewer, M. B. and Crano, W. D. (1994). Socialpsychology. St. Paul: West Publishing Company.
• Cevher, R., & Yaşa, H. (2022). Dijital Medya, Web, Blockchain ve Gazetecilik. F, Ayaz ve B. Taşdelen (Ed.). Bir Yaşam Alanı Olarak Dijital Medya: Kuramlar, Uygulamalar, Tartışmalar içinde (ss. 9-39). Konya: Eğitim Yayınevi.
• Connerton, P. (1999). Toplumlar nasıl anımsar?. (Çev: A. Şenel). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Craig, K. M. (2002). Examining hate-motivated aggression: A review of the social psychological literature on hate crimes as a distinct form of aggression. Aggression and Violent Behavior, 7(1), 85-101.
• Cutler, J. E. (1905). Lynch-law: An investigation into the history of lynching in the United States. Longmans, Green, and Company.
• Çebi, S., and Akıllı, Y. Ş. (2011). Türkiye’de gençliği Internet üzerinden katılımı özelinde genç siyasallığı ve müzakereci demokrasi. Alternatif Bilişim.
• Diener, E. (1979). Deindividuation, Self-Awareness, And Disinhibition. Journal Of Personality And Social Psychology, 37(7), 1160-1171.
• Encylopedia Britannica. (2004). Ana Britannica: Genel kültür ansiklopedisi. İstanbul: Ana Yayıncılık.
• Eron, L. D. (1994). Theories of aggression: From drives to cognitions. L. R. Huesmann (Ed.),Aggresive behavior: Current perspectives içinde (3-11 ss.). Plenum Press.
• Freedman, J. L., Sears, D. O., Carlsmith, J. M. ve Dönmez, A. (2003). Sosyal psikoloji. (Çev. A. Dönmez). Ankara: İmge kitabevi.
• Gambetti, Z. (2007). Linç girişimleri, neoliberalizm ve güvenlik devleti. Toplum ve Bilim, 109, 7-34.
• Gibson, R. A. (1979). The negro holocaust: lynching and race riots in the United States, 1880–1950. New Haven, CT: Yale University Press .
• Gökalp, B. (2022). Linçin Toplumsal Kökenleri: Görenek Olarak Linç. A, Öztürk (Ed.). Güncel Sosyolojik Tartışmalar içinde (197-219. ss.). İstanbul: Teki¬n Yayınevi¬.
• Gökalp, B. (2022). Yeni medyada milliyetçiliğin söylemsel (yeniden) kuruluşu: mülteci karşıtlığı ve e-linç. (Yayımlanmış doktora tezi). Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Göregenli, M. (2013). Habercilik ve Nefret Söylemi. M, Çınar (Ed.). Medya ve Nefret Söylemi: Kavramlar Mecralar Tartışmalar içinde (23-37. ss.). İstanbul: Hrant Dink Vakfı Yayınları.
• Gümüş, E. A. (2006). Sosyal Kaygının Benlik Saygısına ve İşlevsel Olmayan Tutumlara Göre Yordanması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(26), 63-75.
• Hoffer, E. (1980). Kesin inançlılar kitle hareketlerinin anatomisi (Çev. E. Günur). İstanbul: Tur Yayınları.
• Hogg, M. A. ve Vaughan, G. M. (2007). Sosyal psikoloji. (Çev. İ. Yıldız ve A. Gelmez). Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Hovland, C. I. ve Sears, R. R. (1940). Minor studies of aggression: VI. Correlation of lynchings with economic indices. The Journal of Psychology, 9(2), 301-310.
• İdemen, S. (2006). Murat paker ile söyleşi. Erişim adresi https://birikimdergisi.com/guncel/988/murat-paker-ile-soylesi-tehdit-algisi-ve-omurilik-tepkisi
• İnceoğlu, Y., and Sözeri, C. (2012). Nefret suçlarında medyanın sorumluluğu: Ya sev ya terk et ya da…Y. İnceoğlu (Ed.), Nefret söylemi ve/veya nefret suçları içinde (23-38 ss.). İstanbul : Ayrıntı Yayınları.
• King, R. D., Messner, S. F., & Baller, R. D. (2009). Contemporary hate crimes, law enforcement, and the legacy of racial violence. American Sociological Review, 74(2), 291-315.
• Le Bon, G. (1997). Kitleler psikolojisi. (Çev. H. İlhan). Hayat Yayıncılık.
• Mills, W. K. (1982). The Naacp Crusade Against Lynching, 1909-1950 By Robert L. Zangrando. National Black Law Journal, 7(3), 446-450.
• NAACP (1969). Thirty Years of lynching in the United States: 1889-1918. New York: Arno Press and The New York Times.
• NAACP. (2022). Defınıtıon of lynchıng. Erişim adresi http://people.uncw.edu/hinese/HAL/HAL%20Web%20Page.htm
• Olzak, S. (1989). Labor unrest, immigration, and ethnic conflict in urban America, 1880-1914. American Journal of Sociology, 94(6), 1303-1333.
• Olzak, S. (1990). The political context of competition: Lynching and urban racial violence, 1882–1914. Social forces, 69(2), 395-421.
• Özmen, Ş. Y. (2018). Dijital şiddet, siber zorbalık ve yeni medya okuryazarlığı üzerine bir değerlendirme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(61), 958-966.
• Raper A. (1933). The tragedy of lynching. Chapel Hill: University of North Caroline Press.
• Rochester, A. (1943). The populist movement in the United States: the rise, growth, and decline of the people's party-a social and economic ınterpretation. USA: International Publishers.
• Sancar, M. (2007). Geçmişle hesaplaşma: unutma kültüründen hatırlama kültürüne. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sepetçi, E. N. ve Birsen, H. (2023). Çevrimiçi İzlenim Yönetimi Stratejileri: Influencerların Sosyal Medya Kullanımlarına Yönelik Nitel Bir Analiz. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (13), 1260-1281.
• Steenkamp, C. (2005). The legacy of war: Conceptualizing a ‘culture of violence’to explain violence after peace accords. The Round Table, 94(379), 253-267.
• Şen, R. ve Akgül, S. K. (2023). WhatsApp Dayanışma Grupları ve İletişim Uygulamaları: 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş Depremleri. Afet ve Risk Dergisi, 6(4), 1410-1428.
• TDK. (2022). Linç. Erişim adresi https://www.tdk.gov.tr
• Tolnay, S. E., and Beck, E. M. (1992). Racial violence and black migration in the American South, 1910 to 1930. American Sociological Review, 57(1), 103-116.
• Türk, G. D. (2017). Sanal dünyada linç kültürü. (A. M. Kırık Ed.), Medya Çağında İletişim içinde (463-486 ss). Ankara: Çizgi Kitabevi.
• Williams, W., Parkes, E. L., and Davies, P. (2013). Wordle: A method for analysing MBA student induction experience. The International Journal of Management Education, 11(1), 44-53.
• Yaşa, H. (2017). Nefret söylemi inşasında sosyal medyanın rolü: ekşi sözlük örneği. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Yaşa, H. (2021). Yeni Koronavirüs (COVID-19) Pandemi Sürecinde Sosyal Medyada Çin Toplumuna Yönelik Nefret Söylemi. E. Yüksel, A. F. Paksoy, C. C. Cingi, S. S. Durul (Ed.). İletişim Bilimlerinde Güncel Araştırmalar 1 içinde (286-326. ss.). Konya: Literatürk Academia Yayınevi.
• Yaşa, H. (2022). Çevre(cilik) Hareketi Olarak Sosyal Medyada Sıfır Atık Hareketi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (49), 212-230.
• Yaşa, H. (2023). Kanaat Önderliği Bağlamında Influencerlar ve İçerikleri Üzerine Fenomenolojik Bir Araştırma. (Yayımlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Yaşa, H. and Öksüz, O. (2020). Nefret Söyleminin İnşasında Sosyal Medyanın Rolü: Ekşi Sözlük Örneği. Erciyes İletişim Dergisi ,7 (2), 1383-1408 .
• Yılmaz, H. S. (2013). Siyasal Nefret Söylemi ve Medya: Haberden Söyleme Kısa Bir Yolculuk. Konya: Literatürk Yayınları.
• Yılmaz, Z. (2012). Hukuki açıdan toplumsal şiddet olarak Türkiye’de linç. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul