Assessment Tools In Child Development: Examining the Views of Child Development Specialists Working In Different Units

Yıl 2024, Cilt: 34 Sayı: 2, 603 - 619, 29.05.2024

Gülhan Yılmaz Bursa

https://doi.org/10.18069/firatsbed.1389914

Öz

The aim of the research is to reveal the assessment tools most used by child development specialists based on their working units and thus to guide the students of the child development department and child development specialists who are new to the profession, to receive training on appropriate measurement tools that will increase their experience, and to provide information about the people they may encounter. Thirty child development specialists participated in the study and their opinions were obtained through semi-structured interviews. All of them stated that the most common reason for the application was suspicion of developmental delay followed by speech and language problems, school readiness and attention problems. It was concluded that there are some differences in the assessment tools, training programs, and age groups they encounter according to the ministries in which they work. It was revealed that the most commonly used developmental screening tool used by them is the Denver II test, the diagnostic tool is autism assessment tests such as MCHAT, CARS, and attention tests such as D2 and Burdan, and the Metropolitan School Readiness Test is the readiness tool.

Anahtar Kelimeler

Evaluation Tests, Developmental Evaluation, Child Evaluation, Child Development Specialists

ÇOCUK DEĞERLENDİRİLMESİNDE KULLANILAN TESTLER: FARKLI BİRİMLERDE ÇALIŞAN ÇOCUK GELİŞİMCİLERİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ

Öz

Çocuk gelişimcilerin mesleğine yönelik eğitimler alması ve araçları kullanması mesleki gereksinimleri için önemli varsayılmaktadır. Çocuk gelişimciler tarafından en çok kullanılan değerlendirme araçlarının ortaya çıkarılması çocuk gelişim alanında eğitim gören öğrencilere, mesleğe yeni başlayan çocuk gelişimcilere yol gösterici olması, deneyimlerini artıracak uygun ölçme araçlarının eğitimlerini alması ve karşılaşabilecekleri kişilerin kimler olacağı konusunda bilgilerin verilmesi araştırmanın amacını oluşturmaktadır. Araştırmaya 30 çocuk gelişimci katılmıştır ve görüşleri yarı yapılandırılmış görüşme ile elde edilmiştir. Çocuk gelişimcilerin hepsi en çok başvurunun gelişimsel gerilik şüphesi (gelişimsel değerlendirme talebi) ile olduğunu bunu takiben dil konuşma problemi, okula hazırbulunuşluk, dikkat problemleri sebebiyle geldiklerini belirtmişlerdir. Çocuk gelişimcilerin hepsi değerlendirme yaptıklarını ve bu değerlendirmeleri yaparken gelişimsel tarama, tanılama ve hazırbulunuşluk testleri gibi değerlendirme araçlarından yararlandıklarını belirtmişlerdir. Çocuk Gelişimcilerin çalıştıkları bakanlıklara (bağlı birimlere) göre kullandıkları değerlendirme araçlarında, eğitim programlarında, karşılaştıkları yaş gruplarında bazı farklılıklar olduğu sonucuna ulaşılmıştır Çocuk gelişimciler tarafından en çok kullanılan gelişimsel tarama aracı Denver II testi, tanılama aracı MCHAT, CARS gibi otizm değerlendirme testleri ve D2, Burdan gibi dikkat testleri, hazırbulunuşluk aracı olarak da Metropolitan Okul Olgunluğu testi olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Değerlendirme Testleri, Gelişim Değerlendirme, Çocuk Gelişimci, Çocuk Değerlendirme

Kaynakça

• Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı sözleşmeli personel alım ilanı https://www.aile.gov.tr/media/133073/ashb_sp_alim_ilan2.pdf. 19.09.2023 TARİHİNDE ERİŞİM
• Akkaş, M., & Tozduman Yaralı, K. (2022). Bir devlet hastanesinde çocuk gelişimi birimine yönlendirilen konsültasyonların değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 6(1), 135-148.
• Alabay, E. (2016). Çocuk gelişimi çalışma ve uygulama alanları III: Sağlık Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Adalet Bakanlığına Bağlı Kurum ve Kuruluşlar. Kurum Uygulamaları içinde (s.168-187). Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• AREM (2008). Kadın hakları ve yerel yönetimler kadın dostu kentlere doğru. Yalçın Matbaacılık.
• Arucan, D. (2008). Özel özel eğitim kurumlarında ve kız meslek liselerinde görev yapan çocuk gelişimi ve eğitimcilerinin tükenmişlik düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
• Aydos, S. & Çalış, E. S. (2021). Otizm spektrum bozukluğu öncesi ve sonrasıyla tanı: Çocuk gelişimci bakış açısıyla bir inceleme. Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 4(1), 31-53.
• Bayhan, P. (2017). Erken çocuk döneminde değerlendirme. Hedef Yayınevi: Ankara.
• Brothers, K. B., Glascoe, F. P., & Robertshaw, N. S. (2008). PEDS: developmental milestones—an accurate brief tool for surveillance and screening. Clinical pediatrics, 47(3), 271-279.
• Camkurt, M. Z. (2007). İşyeri çalışma sistemi ve işyeri fiziksel faktörlerinin iş kazaları üzerindeki etkisi. TÜHYS İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 20(6), 80-106.
• Cesur, E. & Köksal Akyol, A. (2018). Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nda çocuk gelişimci olmak. Toplum ve Sosyal Hizmet, 29(2), 245-269.
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research method: choosing among five approaches. California: SAGE Publications.
• CGEDER. (2023). Çocuk Gelişimci Kimdir ? http://cgeder.org/cocuk-gelisimci-kimdir/ adresinden 3.13.2023 tarihinde erişim.
• ÇÖZGER (20 Şubat 2019). Çocuklar İçin Özel Gereksinim Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/02/20190220-1.htm. 19.09.2023 tarihinde erişim.
• ÇUÇEP (2016). Çocuk Gelişimi Ulusal Çekirdek Eğitim Programı. [https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Ulusal-cekirdekegitimi- programlari/cocuk_gelisimi_cekirdek_egitim_programi.pdf].
• Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezleri ile Koruma Kurulları Yönetmenliği, (2007). T. C. Resmî Gazete, 26497, 18 Nisan 2007.
• Doğan Keskin, A., & Baykoç, N. (Mayıs, 2015). Hastanede Çocuk Gelişimi Birimi'ne yönlendirilen çocukların değerlendirilmesi. Uluslararası Katılımlı 3. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Kongresi, Ankara
• Freud, S. (2002). Dinin kökenleri. Öteki Yayınevi: Ankara
• İçişleri Bakanlığı (2008). Kadın Hakları ve Yerel Yönetimler Kadın Dostu Kentlere Doğru. Yalçın Matbaacılık.
• Kale, M. (2009). Türkiye’de denetimli serbestlik sistemi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
• Kaçmaz, C., Kay, M. A., Boğa, E., Temiz, A., Ayanoğlu, M., Sağlam, M. (2021). Türkiye’de çocuk gelişimci olmak: çalışma alanları, görev ve yetkileri. Çocuk ve Gelişim Dergisi, 4 (8), 117-133.
• Keskin, A. D., & Karaaslan, B. T. (2021). Çocukların gelişimlerinin değerlendirilmesi ve özel gereksinim raporlarının düzenlenmesi sürecinde çocuk gelişimcinin rolü. Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıp Dergisi, 54(3), 487-496.
• Koesnandar, E., Soedjatmiko, S., & Amalia, P. (2010). Parents Evaluation of Developmental Status and Denver Developmental Screening Test II in high risk infant and toddler. Paediatrica Indonesiana, 50(1), 26-30.
• KPSS 2023/5 Sağlık Bakanlığının sözleşmeli sağlık personeli pozisyonlarının yerleştirme sonuçları. https://www.osym.gov.tr/TR,25421/kpss-20235-saglik-bakanliginin-sozlesmeli-saglik-personeli-pozisyonlarinin-yerlestirme-sonuclarina-iliskin-sayisal-bilgiler.html. 18.09.2023 tarihinde erişim
• Limbos, M. M., & Joyce, D. P. (2011). Comparison of the ASQ and PEDS in screening for developmental delay in children presenting for primary care. Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics, 32(7), 499-511.
• MEB (2018). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği. [http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_06/24163215_ozel_eYitim_yonetmeliYi_son_hali.pdf]. 18.09.2023 tarihinde erişim
• MEB Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü Yönetmelikleri https://ookgm.meb.gov.tr/www/yonetmelik/icerik/72. 18.09.2023 TARİHİNDE ERİŞİM
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber (Çev. S. Turan). Ankara: Nobel Yayınları.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (2015). Nitel veri analizi (S. Akbaba Altun ve A. Ersoy, Ed. ve Çev.). Ankara: Pegem Akademi.
• Milli Eğitim Bakanlığı Mevzuat. https://www.meb.gov.tr/mevzuat/liste.php?ara=6. 18.09.2023 Tarihinde Erişim
• Emniyet Genel Müdürlüğü (2001). Çocuk Şube Müdürlüğü Büro Amirliği Kuruluş, Görev ve Çalışma Yönetmeliği. Resmî Gazete, (24372).
• Nores, M., & Barnett, W. S. (2010). Benefits of early childhood interventions across the world:(Under) Investing in the very young. Economics of education review, 29(2), 271-282.
• OSYM (3.14.2023 tarihinde) https://www.osym.gov.tr/TR,25264/2023.html
• Resmi Gazete (22 Mayıs 2014). Sağlık Meslek Mensupları İle Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Diğer Meslek Mensuplarının İş Ve Görev Tanımlarına Dair Yönetmelik. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/05/20140522-14.htm
• Rydz, D., Srour, M., Oskoui, M., Marget, N., Shiller, M., Birnbaum, R., ... & Shevell, M. I. (2006). Screening for developmental delay in the setting of a community pediatric clinic: a prospective assessment of parent-report questionnaires. Pediatrics, 118(4), e1178-e1186.
• Savaşır, I., Sezgin, N. & Erol, N. (2006). Ankara gelişim tarama envanteri el kitabı (Düzeltilmiş 4. Basım). Ankara: Rekmay.
• Sices, L., Feudtner, C., McLaughlin, J., Drotar, D., & Williams, M. (2003). How do primary care physicians identify young children with developmental delays? A national survey. Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics, 24(6), 409-417.
• Sices, L., Feudtner, C., McLaughlin, J., Drotar, D., & Williams, M. (2004). How do primary care physicians manage children with possible developmental delays? A national survey with an experimental design. Pediatrics, 113(2), 274-282.
• Taştepe, T., & Akyol, A. K. (2014). Hastanelerde görev yapan çocuk gelişimcilerin çalışma ortamları ile mesleklerine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(1), 29-54.
• Temel, F., Ersoy, Ö., Avcı, N., & Turla, A. (2005). Gazi erken çocukluk gelişimi değerlendirme aracı “GEÇDA”. Ankara: Rekmay Ltd. Şti.
• Theeranate, K., & Chuengchitraks, S. (2005). Parent's Evaluation of Developmental Status (PEDS) detects developmental problems compared to Denver II. Journal of the Medical Association of Thailand= Chotmaihet Thangphaet, 88, S188-92.
• Tosun, Z. (2010) İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü Belediyeler için Kadın Sığınmaevi, Kadın Danışma Merkezi ve Şiddet Başvuru Hattı Uygulama Rehberi. İçişleri Bakanlığı yayınları. ISBN 978-605-363-719-6
• Yalaz, K., & Anlar, B. (1996). Denver II Gelişimsel Tarama Testi Türk Çocuklarına Uyarlaması ve Standardizasyonu El Kitabı [Turkish Manual for Denver II]. Ankara: Meteksan
• Yavuz, E.C., Kahraman, Ö.G. (2022). Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde çocuk gelişimci olmak. Toplum ve Sosyal Hizmet, 33(3), 811- 840. DOI: 10.33417/tsh.979999
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yöktez (2023). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ .10.09.2023 tarihinde erişim.
• Yüzügüldü, M. A. (2023). Down Sendromlu Çocukların Gelişimsel Özellikleri, Rehabilitasyon İmkanları ve Ekip Çalışmasının Çocuk Gelişimcinin Rolü Üzerine Bir Derleme. Journal of Sustainable Education Studies, 4(3), 232-242.