KİŞİLERARASI ÖFKE VE DİNDARLIK İLİŞKİSİ: ŞOFÖRLER ÜZERİNE NİCEL BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2024, Cilt: 34 Sayı: 3, 1481 - 1490, 18.09.2024

Mehmet Emrullah Duran

https://doi.org/10.18069/firatsbed.1452289

Öz

Bu araştırmada, şoförlerin kişilerarası öfke ve dindarlık düzeyleri arasındaki ilişki incelenmiştir. 2024’ün Şubat ayında gerçekleştirilen araştırmaya Konya’da çalışmakta olan 265 şoför katılmıştır. Araştırmanın amacı kapsamında ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma verileri anket tekniğiyle toplanmış ve anket formunda Kişisel Bilgi Formu, Kişilerarası Öfke Ölçeği ve Dini Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Veri analizinde Perason Korelasyon Analizi ve T Testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda kişilerarası öfke ile dindarlık arasındaki ilişkinin negatif yönde güçlü düzeyde ve istatistiksel olarak anlamlı olduğu, dindarlık puanları yükseldikçe kişilerarası öfkenin azaldığı tespit edilmiştir. Kişilerarası öfkenin alt boyutları olan intikam tepkileri, pasif agresif tepkiler, içe dönük tepkiler ve umursamaz tepkiler ile dindarlığın alt boyutları biliş, duygu, davranış ve ilişki arasındaki ilişkinin negatif yönde güçlü düzeyde ve istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır. Şoförlerin kişilerarası öfke ve dindarlık puanlarının yaş değişkenine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterdiği bulgusuna ulaşılmıştır. Ayrıca kişilerarası öfke puanının aracın niteliği değişkenine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kişilerarası Öfke, Dindarlık, Şoförler

The Relationship between Interpersonal Anger and Religiosity: A Quantitative Study on Drivers

Öz

The main aim of the present study is to examine the relationship between interpersonal anger and religiosity among drivers. The study was conducted in February 2024. The sample of the study was composed of 265 drivers who are working in Konya. Within the scope of the purpose of the research, the relational screening model was used. The data was collected by questionnaire, which included Personal Information Form, Interpersonal Anger Scale, and Religious Attitude Scale. Perason Correlation Analysis and T Test were used in data analysis. As a result of the research, it was determined that the relationship between interpersonal anger and religiosity was negative, strong and statistically significant, and that interpersonal anger decreased as religiosity scores increased. It was determined that the relationship between the sub-dimensions of interpersonal anger, namely revenge reactions, passive-aggressive reactions, introvert reactions and indifferent reactions, and the sub-dimensions of religiosity, cognition, emotion, behavior and relationship, was strongly negative and statistically significant. It was found that the drivers' interpersonal anger and religiosity scores showed statistically significant differences according to the age variable. In addition, it was determined that the interpersonal anger score showed a statistically significant difference according to the nature of the vehicle variable.

Anahtar Kelimeler

Interpersonal Anger, Religiosity, Drivers

Kaynakça

• Apaydın, H. (2010). Ruh Sağlığı Din İlişkisi Araştırmalarına Bir Bakış. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 10 (2), 59-77.
• Averill, J.R (1983)., Studies on Anger and Agression: İmplications for Theories of Emotion, American Psychologist, November.
• Balkaya, F. ve Şahin, N. (2003). Çok Boyutlu Öfke Ölçeği. Türk Psikiyatri Dergisi 14 (3), 192-202.
• Budak, S. (2003). Psikoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Bulut, K. (2023). Ev Hanımlarında Sürekli Öfke Öfke İfade Tarzları ve Dindarlık İlişkisi. (Yüksek Lisans Tezi, Binali Yıldırım Üniversitesi, Erzincan).
• Deffenbacher, J.L (1999). Cognitive Behavioral Conceptionalization and Treatment of Anger. Journal of Clinical Psychology, 55 (3), 295-309.
• Elliott, C. ve Smith, L. (2019). Öfke Kontrolü. Çev. Sumru Üçüncü. Ankara: Nobel Yayınları.
• Ergüven, S. (2019). Aile İçi Duygusal Psikolojik Şiddeti Önlemede Öfke Kontrolü ve Dinin Rolü. (Yüksek Lisans Tezi, Hitit Üniversitesi, Çorum). Erişim Adresi: http://earsiv.hitit.edu.tr/xmlui/handle/11491/5589
• Fromm, E. (2016). İnsandaki Yıkıcılığın Kökenleri. Çev. Şükrü Alpagut. İstanbul: Say Yayınları.
• Gebeş, H. (2011). Akran Eğitimiyle Desteklenen Öfke Kontrolü Eğitiminin Lise Öğrencilerinin Öfke Kontrol Becerilerine Etkisi. (Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana). Erişim Adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=Ue-LzS3iq8608Z0cQ7mNwQ&no=ni-lOU7WC28ApNvMSbeZvw
• George, D. ve Mallery, P. (2010). SPSS for Windows. Boston: Allyn & Bacon Yayınları.
• Gürçam, Ç. (2017). Yetişkinlerde Bağlanma Stilleri ile Öfke Denetimi ve Yaşam Doyumu Arasındaki İlişki. (Yüksek Lisans Tezi, Gelişim Üniversitesi, İstanbul). Erişim Adresi: https://acikerisim.gelisim.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11363/830/525399.pdf?sequence=1
• Karslı, N. (2011). Öfke Kontrolü ve Dindarlık İlişkisi (Erzurum Örneği). (Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum). Erişim Adresi: https://atauni.edu.tr/yuklemeler/a262d0ce5fcb6f1a46bbdf9c8cce9521.pdf
• Koenig, Harold G (1998)., Handbook of Religion and Mental Healt, Acedemic Pres, USA.
• Kökdemir, H. (2004). Öfke ve Öfke Kontrolü. Pivolka 3 (12), 7-10.
• Köknel, Ö. (1986), Kaygıdan Mutluluğa Kişilik, Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul.
• Maslow, A. (2001). İnsan Olmanın Psikolojisi. Çev. Okhan Gündüz. İstanbul: Kuraldışı Yayınları.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2011). Yolcu Taşımacılığı, Yük, Eşya ve Kargo Taşımacılığı, Ankara: MEB Yayınları.
• Nâsir, A. Muhammed, İbnu’l-C. (1987), Ârâehü’l-Kelâmiyye ve’l-Ahlâkiyye, Kahire, 1987.
• Nelson, J. (1982). Danışma Psikolojisi Kuramları. Çev. Füson Akkoyun. İstanbul: Nobel Yayınları.
• Ok, Ü. (2011). Dini Tutum Ölçeği: Ölçek Geliştirme ve Geçerlik Çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 8 (2), 528-549. https://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423936413.pdf
• Özkan, A. (2008). Dini Motiflerin Öfke Kontrolü Üzerindeki Etkisi. (Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul). Erişim Adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=96G0Jpp FwC35fBoI7AiBKA&no=lUqvafle7dtX2H6aISVThQ
• Özkan, O. (2016). Öfke Kontrolü ve Dindarlık İlişkisi. (Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta). Erişim Adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=PjqCUtQBOKyo26bfc OH6bA&no=HGBB5vlm4P_5IKliFC9Xgw
• Özmen, A. (2004). Seçim Kuramına ve Gerçeklik Terapisine Dayalı Öfkeyle Başa Çıkma Eğitim Programının ve Etkileşim Grubu Uygulamasının Üniversite öğrencilerinin Öfkeyle Başa Çıkma Becerileri Üzerindekı̇ Etkisi. (Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara). Erişim Adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=TxM3AzEtid0iR1md3b7W5g&no=srJVczLAW0Gxcp5x5_fcbA
• Salvatore, M., Marnie, B., Deborah, K. ve Mark, V. (2006). Relationship of hardiness and religiousness to depression and anger. Consulting Psychology Journal: Practice and Research 58 (3), 148-161. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/1065-9293.58.3.148
• Soykan, Ç. (2003). Öfke ve Öfke Yönetimi. Kriz Dergisi 11 (2), 19-27. https://doi.org/10.1501/Kriz_0000000192
• Törestad, B.(1990), What is Anger Provoking? A Psychophysical Study of Perceived Causes of Anger, Aggressive Behavior, Volume: 16 (1), 9-26. https://doi.org/10.1002/1098-2337(1990)16:1%3C9::AID-A2480160103%3E3.0.CO;2-R
• Türkiye Şoförler Ve Otomobilciler Federasyonu [TŞOF]. (2000). Şoförün Eğitim Kitabı, Ankara: TOF Yayınları.
• Üzüm, A. Dindarlık, Bilişsel Esneklik ve Öfke Kontrolü İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. (Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya).
• Welch, Michael R., Charles T. ve Harold G. (2006). Christian Religiosity, Self-Control and Social Conformity. Social Forces 84 (3), 1605-1623. http://dx.doi.org/10.1353/sof.2006.007