Üniversite Son Sınıf Öğrencilerinde Aileden ve Arkadaştan Algılanan Sosyal Destek ve Benlik Saygısı

Yıl 2009, Cilt: 17 Sayı: 3, 158 - 165, 17.09.2014

Mağfiret Kaşıkçı , Gülay İpek Çoban Ayla Ünsal Gülçin Avşar

Öz

Amaç: Çalışma, Atatürk Üniversitesi son sınıf öğrencilerinin aileden ve arkadaştan algıladıkları sosyal destek ile benlik saygısı durumlarının belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Bu çalışma, Atatürk Üniversitesi’nde son sınıf öğrencisi olarak öğrenim gören 3522 öğrenci üzerinde tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Örneklem büyüklüğü 1251 olarak hesaplanmıştır. Bu sayı tabakalı rasgele örneklem yöntemi uygulanarak, öğrenci mevcuduna göre fakültelere ve sınıf tabakalarına orantılanmış ve her sınıftan görüşülecek öğrenci sayısı bulunmuştur. Öğrencilerden 41’i vakitsizlik nedeniyle çalışmaya katılmak istememiş, gönüllü olarak çalışmaya katılan 1210 öğrenci çalışma kapsamına alınmıştır. Verilerin toplanmasında öğrencilerin tanıtıcı özelliklerini içeren soru formu, aile ve arkadaştan algılanan sosyal destek ölçekleri ve benlik saygısı ölçeği kullanılmıştır. Bulgular: Öğrencilerin aileden algılanan sosyal destek puan ortalamaları 13.51±4.91, arkadaştan algılanan sosyal destek puan ortalamaları 14.40±4.56; benlik saygısı puan ortalamaları ise 69.93±15.82 olduğu belirlenmiştir. Sosyal destek ve benlik saygısının ailenin ekonomik durumu, ebeveynlerin eğitim seviyeleri, ebeveynlerin hayatta olması ve öğrencinin ikamet ettiği yer gibi değişkenlerden etkilendiği saptanmıştır. Sonuç: Bu çalışmada üniversite öğrencilerinin arkadaşlarından algıladıkları sosyal destek puanları ile benlik saygısı puanları arasında ilişki olduğu belirlenmiştir. Dolayısıyla bu ilişki, aileden uzakta, vaktinin çoğunu arkadaşları ile geçiren üniversite öğrencileri için önemli bir sonuçtur.

Anahtar Kelimeler

Aile ve arkadaştan algılanan sosyal destek, benlik saygısı, üniversite öğrencileri

Kaynakça

• Baltaş, Z. (2000). Sağlık Psikolojisi. Remzi Kitabevi, İstan- bul, 133-165.
• Başer, M., Bayat, M., Taşcı, S. (1998). Öğrencilerin ben- lik saygılarının belirlenmesi. Hemşirelik-Ebelik Eğitim ve Uygulamalarında Kalite Sempozyumu Kitabı, 145-151.
• Baumeister, R. F. ve ark. (2003). Does high self-esteem cause betterperformance, Interpersonal success, happiness, or healthier lifestyles? Psychological Science in The Pub- lic Interest, 4(1): 1-10.
• Demiriz, S., Öğretir, A. D. (2007). Alt ve üst sosyo-eko- nomik düzeydeki 10 yaş çocuklarının anne tutumlarının in- celenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1): 105-122.
• Eker, D., Akar, H., Yaldız, H. (2001). Çok boyutlu algı- lanan Sosyal Destek Ölçeği’ nin gözden geçirilmiş formu- nun faktör yapısı, geçerlilik ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 12(1): 17-25.
• Eskin, M. (1993). Reliability of Turkish version of the Per- ceived Social Support from Friends and Family Scales, Scale for Interpersonal Behavior, and Suicide Probability Scale. J Clin Psychol, 49: 515-522.
• Gökler, I. (2007). Çocuk ve ergenler için Sosyal Destek Değerlendirme Ölçeği Türkçe formunun uyarlama çalışma- sı: Faktör yapısı, geçerlilik ve güvenirliği. Çocuk ve Genç- lik Ruh Sağlığı Dergisi, 14(2): 90-99.
• Kahriman, İ. (2005). Karadeniz Teknik Üniversitesi Trab- zon Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Benlik Saygıları ve Atılganlık Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelen- mesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9(1): 24-32.
• Karaaslan, A. (1993). Öğrenci hemşirelerin benlik saygısı düzeyleri ve bunu etkileyen etmenlerin incelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9(2): 21-29. Kaziasty, K. (2005). Soscial support and traumatic stres. The National Center For Post Traumatic Stres Disorder Re- search Quarterly, 16(2): 1-8.
• Mahon, N. E., Yarcheski, A., Yarcheski, T. J. (1998). So- cial support and positive health practices in young adults: Loneliness as a mediating variable. Clinical Nursing Re- search, 7(3): 292-308.
• Öz, F. (2004). Sağlık Alanında Temel Kavramlar. İmaj İç ve Dış Ticaret A. Ş., Ankara, 83-111.
• Poyraz, H. (2000). Gazi Üniversitesi mesleki eğitim fakül- tesi çocuk gelişimi ve okul öncesi öğretmenliği öğrencile- rinin kalmakta oldukları yerin bazı değişkenlere göre duru- mu. Mesleki Eğitim Dergisi, 2(1): 33-41.
• Procidano, M. E, Heller, K., (1983). Measures of percei- ved social support from friends and from family: Three va- lidation studies. Am J Community Psychology, 11: 1-24. Sever, A. D ve ark. (1993). İ.Ü FNHYO ve SHMYO hem- şirelik bölümü öğrencilerinin benlik saygısı ve ruhsal du- rumlarının araştırılması. Hemşirelik Bülteni, 7(28): 95-101. Taysi, E. (2000). Benlik Saygısı, Arkadaşlar ve Aileden Sağlanan Sosyal Destek. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Te- zi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı, Ankara.
• Terzi, Ş. (2008). Üniversite öğrencilerinin psikolojik daya- nıklılıkları ve algıladıkları sosyal destek arasındaki ilişki. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(29): 1-9. Turan, N, Tufan B. (1987). Coopersmith Benlik Saygısı Envanterinin Geçerlilik Güvenirlilik Çalışması. 23.Ulusal Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Kongresi Kitabı. İstanbul, 816-817.
• Ünsar, S., İşsever, H. (2003). Trakya Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu öğrencilerinin benlik say- gısını etkileyen faktörlerin incelenmesi. Hemşirelik Forumu, 6(1): 7-11.
• Yılmaz, E., Yılmaz, E., Karaca, F. (2008). Üniversite öğ- rencilerinin sosyal destek ve yalnızlık düzeylerinin incelen- mesi. Genel Tıp Dergisi, 18(2): 71-79.
• Yılmaz, S, Ekinci, M. (2001). Hemşirelik yüksekokulu öğ- rencilerinde benlik saygısı ve atılganlık düzeyi arasındaki ilişki. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergi- si, 4(2): 1-10.
• Ziyalar, A. (1999). Sosyal Psikiyatri. 2. Baskı. Çevik Mat- baacılık. Yüce Yayım A. Ş., İstanbul, 143-151.