Larinjektomili Bireylerin Sağlığa İlişkin Yaşam Kalitesini Değerlendirmede EuroQol Ölçeğinin Güvenirlik ve Geçerliği

Yıl 2007, Cilt: 15 Sayı: 58, 0 - , 18.09.2014

Nurten Kaya

Öz

EuroQol befl soru (EuroQolSKOR) ve bir vizuel analog skaladan (EuroQolVAS) meydana gelen, genel sa¤l›k ölçe¤idir. Bu pilot
çal›flma, EuroQol Ölçe¤inin larinjektomili bireylerde güvenirli¤ini ve geçerli¤ini belirlemek amac› ile yap›lm›flt›r. Örneklem
1998-2003 y›llar› aras›nda larinjektomi ameliyat› olan 42 kulak burun bo¤az poliklini¤i hastas›ndan meydana gelmifltir. EuroQol'un
güvenirli¤ini belirlemek amac› ile anket, 22 larinjektomili bireye 15 gün aralar ile iki kez uygulanm›flt›r. Test-tekrar
test güvenirlik katsay›lar›n›n EuroQol'un befl sorusunda 0.75-0.91 aras›nda oldu¤u, EuroQolSKOR'un 0.80, EuroQolVAS'›n
ise 0.68 oldu¤u belirlenmifltir. EuroQol'un geçerli¤i, 42 larinjektomili bireyde ölçüte ba¤l› geçerlik yöntemi ile s›nanm›flt›r.
EuroQol ve duruma özgü ölçekler olan EORTC QLQ-C30 (genel sa¤l›k durumu, fonksiyonel ölçekler; fiziksel fonksiyon, rol
fonksiyonu, emosyonel fonksiyon, biliflsel fonksiyon, sosyal fonksiyon, semptom ölçekleri / maddeleri; yorgunluk, a¤r›, dispne,
uykusuzluk, ifltah kayb›) ile EORTC QLQ-H&N35'in (a¤r›, duyusal sorunlar, konuflma sorunlar›, sosyal ortamlarda yeme
sorunlar›, sosyal etkileflim sorunlar›, cinsellikte azalma, kendini hasta hissetme, a¤r› kesicileri kullanma, kilo kayb›) bir çok
ölçe¤i ve maddeleri aras›nda anlaml› iliflkiler bulunmufltur. EuroQolVAS ile yutma, a¤z› açma aras›nda anlaml› iliflki belirlenirken,
EuroQolSKOR'un bu maddelerle iliflkili olmad›¤› saptanm›flt›r. Bununla birlikte difller maddesi EuroQolSKOR ile anlaml›
iliflki gösterirken, EuroQolVAS ile göstermemifltir. Öte yandan EuroQol ve EORTC QLQ-C30 (bulant› ve kusma, konstipasyon,
diyare, ekonomik sorunlar) ile EORTC QLQ-H&N35'in (a¤›z kurulu¤u, yap›flkan saliva, öksürme, beslenme deste¤i, kilo
alma) baz› maddeleri aras›nda istatistiksel anlaml›l›k tafl›yan bir iliflki belirlenmemifltir. Sonuç olarak EuroQol kullan›m›
kolay, geçerli, de¤iflime duyarl›, güvenilir bir ölçektir, fakat bu ölçe¤in larinjektomili bireyleri de¤erlendirdi¤i çal›flmalar artt›
r›lmal›d›r.
Anahtar kelimeler: EuroQol, Larinjektomi, Sa¤l›¤a ‹liflkin Yaflam Kalitesi, Güvenirlik, Geçerlik.

Anahtar Kelimeler

-