Semah as a Transmitter of Cultural Memory

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 2, 766 - 781, 31.08.2024

Merve Nur Kaptan

https://doi.org/10.55666/folklor.1415767

Öz

Cultural memory is a type of collective memory in which the cultural accumulation of societies is preserved, transmitted to subsequent generations, and updated when necessary. Considering Alevi communities, one of the places where cultural memory is transferred in the Alevi belief system is cem rituals. In cem rituals, preserving the knowledge received from the previous generation, keeping it alive and transferring it to the next generations, in other words, ensuring the transfer of the Alevi culture, belief system and events experienced in the historical process to the next generations, is done through remembering, repetition and animation. In these rituals, the legend of the forties is also revived; twelve services are performed; Musical genres such as deyiş, düvaz imam, mersiye, semah and ascension are performed. Through the practices carried out in cem rituals, on the one hand, the formation of cultural memory is ensured, and on the other hand, the functions of remembering, protecting and transferring the identity are fulfilled. In this sense, memory carriers/transmitters are needed to remember, protect, keep alive and transmit the Alevi identity. Semahs, which are an integral part of Alevi cem rituals, are also a transmitter that enables the formation and transmission of cultural memory. In this manner, semahs undertake a mission to form and transfer Alevi beliefs, lifestyles, thoughts, traditions and oral culture to the next generations through the elements of words, melodies and rhythmic movements they contain. In this context, the study is the product of an effort to reveal the feature of semah to convey cultural memory. For this purpose, in the research, documents related to the subject were examined, and the obtained data were analyzed descriptively and interpreted.

Anahtar Kelimeler

Music, Alevism, Cem ritual, Semah, Cultural memory

Kültürel Bellek Aktarıcısı Olarak Semah

Öz

Kültürel bellek, toplumların kültürlerine dair birikimlerin korunduğu, sonraki kuşaklara aktarımının sağlandığı ve gerektiğinde güncellendiği kolektif bir bellek türüdür. Alevi toplulukları mülahaza edildiğinde Alevi inanç sisteminde kültürel belleğin aktarımının sağlandığı yerlerden biri ise cem ritüelleridir. Cem ritüellerinde önceki kuşaktan alınan bilginin muhafazası, canlı tutulması ve sonraki kuşaklara aktarılması, başka bir ifadeyle Alevi kültürü, inanç sistemi ve tarihsel süreçte yaşanan olayların gelecek kuşaklara aktarımının sağlanması hatırlama, tekrarlama ve canlandırma yoluyla yapılmaktadır. Bu ritüellerde aynı zamanda kırklar söylencesi canlandırılmakta; on iki hizmet ifa edilmekte; deyiş, düvaz imam, mersiye, semah, miraciye gibi müziksel türler icra edilmektedir. Cem ritüellerinde gerçekleştirilen uygulamalar aracılığıyla bir yandan kültürel belleğin oluşumu sağlanırken, diğer yandan da kimliğin hatırlanması, korunması ve aktarılması işlevleri yerine getirilmektedir. Bu manada Alevi kimliğinin hatırlanması, korunması, canlı tutulması ve aktarılması noktasında bellek taşıyıcılarına/aktarıcılarına ihtiyaç vardır. Alevi cem ritüellerinin ayrılmaz bir parçası olan semahlar da kültürel belleğin oluşumunu ve aktarımını sağlayan bir aktarıcı konumundadır. Bu minvalde semahlar, içerisinde barındırdığı söz, ezgi ve ritmik hareket unsurları aracılığıyla Alevi inançlarının, yaşam biçimlerinin, düşüncelerinin, geleneklerinin ve sözlü kültürünün oluşması ve sonraki kuşaklara aktarılması noktasında bir misyon üstlenmektedir. Bu çerçevede çalışma, semahın kültürel belleği aktarma özelliğini ortaya koymaya yönelik bir çabanın ürünüdür. Bu amaç doğrultusunda araştırmada konu ile ilgili belgeler incelenmiş, elde edilen verilerin betimsel analizi yapılmış ve yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Müzik, Alevilik, Cem ritüeli, Semah, Kültürel bellek

Kaynakça

• Referans1 Referans1 Referans1