Borsa İstanbul’da İşlem Gören Bankaların Entelektüel Sermayelerini Etkileyen Faktörler: 1990- 2014 Dönemi

Yıl 2016, Sayı: 616, 39 - 48, 01.06.2016

Osman Turgut

Öz

Bu çalışmada, payları Borsa İstanbul’da işlem gören bankaların entelektüel sermayelerini belirleyen faktörler 1990-2014 yılları arasındaki 25 yıllık panel veriler kullanılarak araştırılmıştır. Çalışmada entelektüel sermayeyi temsilen piyasa değeri/defter değeri (PD/DD) oranı, açıklayıcı değişkenler olarak da net faiz gelirlerinin aktif toplamına oranı, hisse başı kâr, fiyat/kazanç oranı verileri alınmıştır. Panel regresyon sonuçlarına göre bankaların entelektüel sermayesini net faiz gelirlerinin aktif toplamına oranı ve fiyat/kazanç oranları pozitif yönde; hisse başı kâr oranı ise negatif yönde etkilemektedir

Anahtar Kelimeler

Banka, Entelektüel Sermaye, Hisse Başı Kâr, Fiyat/Kazanç Oranı

Factors Affecting the Intellectual Capital of the Banks Quoted in Borsa İstanbul in 1990-2014 Period

Öz

In this study, factors affecting the intellectual capital of 8 banks, which are quoted in Borsa İstanbul (in banks and private institutions sector), are analyzed using panel data between 1990 and 2014 (25 years). Market value/book value (MV/ BV) is used to represent intellectual capital and net interest income to total assets ratio, earnings per share (EPS), price-earnings ratio (P/E) are explanatory variables. According to panel regression results, net interest income to total assets ratio and earnings per share (EPS) ratio affects positively, price-earnings ratio (P/E) affects negatively the market value/book value (MV/BV) and intellectual capital of banks.

Anahtar Kelimeler

Banks, Intellectual Capital, Earnings Per Share, Price-Earnings Ratio

Kaynakça

• ASLANOĞLU, Suphi; ZOR, İsrafil (2006), “Bilgi Varlıklarının Değerlemesi: Entelektüel Sermaye Ölçüm ve Değerleme Modelleri; Karşılaştırmalı Bir Analiz”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (29):152-165
• BALTAGİ, Badi H (2001), Econometric Analysis of Panel Data, John Wiley, New York, 304 s. (Aktaran: ÇALIŞKAN, Zafer (2009), “OECD Ülkelerinde Sağlık Harcamaları: Panel Veri Analizi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı:34, Temmuz-Aralık 2009, ss.117-137)
• BALTAGİ, Badi H (2008), Econometric Analysis of Panel Data, Fourth Edition, John Wiley & Sons Ltd. (Aktaran: BİLGİNOĞLU, Mehmet Ali ve Gökçe MARAŞ (2011), “Avrupa Birliği ve Türkiye’de Mali Saydamlığın Panel Veri Yöntemi İle Analizi”, Ege Akademik Bakış, Cilt:11, Özel Sayı, ss.59-73)
• BERKE, Burcu (1999), “Avrupa Parasal Birliğinde Kamu Borç Stoku ve Enflasyon İlişkisi: Panel Veri Analizi”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, Sayı:9, 30-55
• BİLGİNOĞLU, Mehmet Ali ve Gökçe Maraş (2011), “Avrupa Birliği ve Türkiye’de Mali Saydamlığın Panel Veri Yöntemi İle Analizi”, Ege Akademik Bakış, Cilt:11, Özel Sayı, ss.59-73.
• ÇALIŞKAN, M. M. (2015), “Bilgi Ekonomisinde Entelektüel Sermaye: Borsa İstanbul’da Bankacılık Sektörü Uygulaması” Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, Cilt:13 Sayı:3 (Eylül 2015), 121-137
• ÇIKRIKÇI Mustafa ve DAŞTAN Abdülkerim (2002), “Entelektüel Sermayenin Temel Finansal Tablolar Aracılığıyla Sunulması”, Bankacılar Dergisi, Sayı:43: 18-32
• DEMİR Yusuf (2001), “Hisse Senedi Fiyatını Etkileyen İşletme Düzeyindeki Faktörler ve Mali Sektör Üzerine İMKB'de Bir Uygulama”, Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt:6 Sayı:2, 109-130
• FAMA, E. F., French, K. R., “Size and Book-to-Market Factors in Earnings and Returns”, The Journal of Finance, Vol. 50, 1995, pp. 131-155 (Aktaran: YILDIRIM, Nuri, (1997), “Firma Büyüklüğü ve Defter Değeri-Piyasa Değeri Etkileri: İMKB Örneği”, İMKB Dergisi, Cilt: 8 Sayı: 31 ISSN 1301-1650 © İMKB 1997, 1-17
• FAMA, E. F., French, K. R., “The Cross-Section of Expected Stock Returns”, The Journal of Finance, Vol. 47, 1992, pp. 427-465 (Aktaran: YILDIRIM, Nuri, (1997), “Firma Büyüklüğü ve Defter Değeri-Piyasa Değeri Etkileri: İMKB Örneği”, İMKB Dergisi, Cilt: 8 Sayı: 31 ISSN 1301-1650 © İMKB 1997, 1-17
• GREEN, William H. (2003) “Econometric Analysis”, Fifth Edition, New Jersey, Prentice Hall (Aktaran: Bilginoğlu, Mehmet Ali ve Gökçe Maraş (2011), “Avrupa Birliği ve Türkiye’de Mali Saydamlığın Panel Veri Yöntemi İle Analizi”, Ege Akademik Bakış, Cilt:11, Özel Sayı, ss.59-73)
• GREENE, H. William (1993), Ekonometric Analysis, McMillan, New York, 791 s. (Aktaran: ÇALIŞKAN, Zafer (2009), “OECD Ülkelerinde Sağlık Harcamaları: Panel Veri Analizi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı:34, Temmuz-Aralık 2009, ss.117-137
• GRIFFITS, W. E. R & Carte H. (1993), Learning and Practicing Econometrics, John Wiley, New York (Aktaran: ÇALIŞKAN, Zafer (2009), “OECD Ülkelerinde Sağlık Harcamaları: Panel Veri Analizi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı:34, Temmuz-Aralık 2009, ss.117-137)
• HSIAO, Cheng (1986); Analysis of Panel Data, Cambridge University Press, UK (Aktaran: ATAN, Murat, Zaim Reha YAŞAR, Özge ÜNVAN, Ceren Büşra UZUN (2009), “Türkiye’de İktisadi Faaliyet Kollarında Verimlilik ve Etkinliğin Üretim Fonksiyonları ile İncelenmesi 2004-2006”, Ekonomik Yaklaşım, Cilt:20, Sayı:72, ss.43-58; Aktaran: BİLGİNOĞLU, Mehmet Ali ve Gökçe MARAŞ (2011), “Avrupa Birliği ve Türkiye’de Mali Saydamlığın Panel Veri Yöntemi İle Analizi”, Ege Akademik Bakış, Cilt:11, Özel Sayı, ss.59-73.)
• HSIAO, Cheng (2003); Analysis of Panel Data, 2’nd Edition, Cambridge University Press, Cambridge, 384 s. (Aktaran: ÇALIŞKAN, Zafer (2009), “OECD Ülkelerinde Sağlık Harcamaları: Panel Veri Analizi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı:34, Temmuz-Aralık 2009, ss.117-137) https://www.finnet.com.tr (Erişim Tarihi:08.08.2015)
• KARACAER, Semra ve Mehmet AYGÜN (2009), “Entellektüel Sermayenin Firma Performansı Üzerindeki Etkisi”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(2):127-140
• KENNEDY, Peter (2006), Ekonometri Kılavuzu, (Çev. Muzaffer SARIMEŞELİ, Şenay AÇIKGÖZ), Ankara, Gazi Kitabevi (Aktaran: Bilginoğlu, Mehmet Ali ve Gökçe Maraş (2011), “Avrupa Birliği ve Türkiye’de Mali Saydamlığın Panel Veri Yöntemi İle Analizi”, Ege Akademik Bakış, Cilt:11, Özel Sayı, ss.59-73.)
• Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş (MKK)-Yatırımcı Hizmetleri ve KAP Müdürlüğü’nce işletilen Kamuyu Aydınlatma Platformu http:// www.kap.gov.tr (Erişim Tarihi:08.06.2015)
• Bilginoğlu, Mehmet Ali ve Gökçe Maraş (2011), “Avrupa Birliği ve Türkiye’de Mali Saydamlığın Panel Veri Yöntemi İle Analizi”, Ege Akademik Bakış, Cilt:11, Özel Sayı, ss.59-73)
• ÖZKAN, Nasif, ÇAKAN, Sinan ve Murad KAYACAN (2016), Intellectual capital and financial performance: A study of the Turkish Banking Sector, Borsa İstanbul Review, 03.2016; (http:// dx.doi.org/10.1016/j.bir.2016.03.001)
• PAZARLIOĞLU M. Vedat ve Özlem KİREN GÜRLER (2007), “Telekomünikasyon Yatırımları ve Ekonomik Büyüme”, Finans Politik&Ekonomik Yorumlar, Cilt:44 Sayı:508, 35-43
• ROSENBERG, B., Reid, K., Lanstein, R., “Persuasive Evidence of Market Inefficiency”, Journal of Portfolio Management, Vol. 11, 1985, pp.9-17 (Aktaran: YILDIRIM, Nuri, (1997), “Firma Büyüklüğü ve Defter Değeri-Piyasa Değeri Etkileri: İMKB Örneği”, İMKB Dergisi, Cilt: 8 Sayı: 31 ISSN 1301-1650 İMKB 1997, 1-17
• STATTMAN, D., “Book Values and Stock Returns”, The Chicago MBA: A Journal of Selected Papers, Vol.4, 1980, pp. 25-45 (Aktaran: YILDIRIM, Nuri, (1997), “Firma Büyüklüğü ve Defter Değeri-Piyasa Değeri Etkileri: İMKB Örneği”, İMKB Dergisi, Cilt: 8 Sayı: 31 ISSN 1301-1650 İMKB 1997, 1-17
• STEWART A. Thomas (1997), Entelektüel Sermaye, Çeviren: Nurettin Elhüseyni, Mess Yayınları, İstanbul
• YERELİ Ayşe N. ve GERŞİL Gülşen (2005), “Entelektüel Sermayeyi Ölçme ve Raporlama Yöntemleri”, Yönetim ve Ekonomi, Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F., Cilt:12 Sayı:2, 17-29
• YILDIRIM, Mesut, Banka Muhasebesi, Türkiye Bankalar Birliği, Yayın No:258, https://www.tbb.org.tr/Content/Upload/Dokuman/815/3258.pdf Erişim Tarihi: 24.08.2015