Türkiye’de Bankalarda İç Kontrol ve Bilgisayar Destekli Denetim Tekniklerinin Kullanımı

Yıl 2015, Sayı: 605, 75 - 92, 01.07.2015

Şenol Uslu Kıymet Çalıyurt

Öz

Bankalar finans sistemi içerisinde fon arz edenler ile fon talep edenler kurumların ihtiyaçlarını gidermek amacıyla hizmet gerçekleştirirler. Tasarruf sahipleri ile yatırımcıları buluşturma hizmetinin yanı sıra, bankaların fon transferleri, kaydı para yaratma gibi fonksiyonları da vardır. Bu sebeple sosyal hayattan etkilendiği gibi sosyal hayatı etkileyen kurumlar olan bankaların denetleyici ve düzenleyici kurumlar tarafından denetim ve kısıtlamalara maruz kalmaları gayet doğaldır. Bankacılık sisteminde yaşanan gelişmeler özellikle Basel Kriterleri neticesinde bankalar dış denetime tabi oldukları gibi bünyelerinde etkin bir iç kontrol sistemi kurmakla görevlidirler. Diğer işletmelere nazaran çok yoğun bir iş hacmi olan bankaların etkin bir iç kontrol sistemi için bilgisayar destekli denetim teknikleri kullanılması da gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı, bankacılık sektöründe iç kontrol faaliyetini incelemek ve bilgisayar destekli denetimin önemi hakkında bilgi vermektir

Anahtar Kelimeler

banka, iç kontrol, Türkiye, bilgisayar destekli denetim teknikleri

Internal Auditing of Banks in Turkey and the Use of Computerised Auditing Techniques

Öz

Banks are providing services in finance sector in order to match fund suppliers and fund demanders. Besides the service of matching investors and saving funds, banks also transfer funds across locations, create Bank Money. For these reasons it is obvious that banks affected by the society and affecting the society, have to be subject to some regulations by a regulating institution or government. As developments in banking sector especially as a result of Basel Criteria, banks under external audit have to design an effective internal audit system. As the volume of business of banks is higher in comparison with most businesses, for the design of an effective internal audit system it is neceessary to use computer aided audit techniques. The purpose of this study is to review internal control systems and give information about the importance of computerised auding systems in the banking sector

Anahtar Kelimeler

banks, internal control, Turkey, computerised auditing techniques

Kaynakça

• Kitaplar AKGÜÇ, Öztin; (1997), 100 Soruda Türkiye’de Bankacılık, Ger- çek Yayınevi, İstanbul.
• ALTUĞ, Osman; (1996), Banka İşlemleri ve Muhasebesi, Evr- im Yayınları, İstanbul.
• ARSLAN, Yüzgün; (1982), Cumhuriyet Döneminde Türk Banka
• Sistemi (1923-1981), Der Yayınevi, İstanbul.
• AYDIN, Nurhan, DELİKANLI, Uğur, ÇABUKEL, Rıdvan, ERDAL,Leman, ERDAL, Fuat, ERGEÇ, Etem Hakan; (2012)
• Bankacılık ve Sigortacılığa Giriş, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir. GÜREDİN, Ersin; (2000), Denetim, 10. Baskı, Beta Basım
• Yayım Dağıtım, İstanbul. SAĞLAM, Dündar; (1976), Türkiye Ekonomisi, Ayyıldız Yayınları, Ankara.
• SEVGİ, Cezmi Sevgi; (1994), Sanayileşme Sürecinde Türkiye ve Sanayi Kuruluşlarının Alansal Dağılımı, Beta Basım Yayın Dağıtım, İstanbul.
• ŞAHİN, Hüseyin; (2000), Türkiye Ekonomisi (Tarihsel Gelişimi- Bugünkü Durumu), 6. Baskı, Ezgi Kitabevi Yayınları, Bursa.
• ÖCAL, Tezer; (1992); Türk Banka Sistemi, Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayınları: 59, Emel Matbaacılık, An- kara.
• PARASIZ, İlker; (2000), Para Banka ve Finansal Piyasalar, 7.
• Baskı, Ezgi Kitabevi Yayınları. TAKAN, Mehmet; (2001), Bankacılık Teori Uygulama ve Yöne- tim, 1.Baskı , Nobel Yayınevi, Ankara.
• YAZICI, Zeynep; (2000), “1900-1923 Dönemi: Osmanlı’dan
• Cumhuriyet’e, Uzman Gözüyle Bankacılık, Yıl: 7, Sayı: 30, Şubat. YILDIRIM, Mesut; (2008), Banka Muhasebesi, TBB, İstanbul. Süreli Yayınlar
• AKGÜÇ, Öztin; (1975), Cumhuriyet Döneminde Bankacılık
• Alanındaki Gelişmeler, Türkiye Bankalar Birliği Yayınları, No: , Konferanslar Serisi, No: 2, Ankara. AY, Mustafa, YILMAZ, Baki; (2009), BDDT' nin Bankacılık Sek- törüne Etkileri, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi http://dergipark.ulakbim.gov.tr/selcuksbmyd/article/ view/5000084467/5000078558, 12.4.2015
• BAKAN, Sumru Bakan; (2001), “Osmanlı’dan Günümüze Türk
• Bankacılık Kesimi”, İktisat Dergisi, Sayı 417, 2001, s. 31-39.
• KEYDER, Nur; (2001), “Türkiye’de 2000-2001 Krizleri ve İstikrar Programları”, İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, Sayı , s.37-53.
• ÖZTEN, Sezayi, KARGIN, Sibel; (2012), Bankacılıkta
• İç Kontrol Faaliyetleri Kapsamında Krediler Kontrolü ve Muhasebeleştirme Süreci, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, C.XIV, S II, 2012, s.119-136.
• TETİK, Nilüfer; (1997), “Muhasebenin Temel Kavramları ve Mali Tablolar İlkelerinin Yönetim Muhasebesi Açısından
• Değerlendirilmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Der- gisi, Sayı 2, Isparta, s.147-160. UYGUR Ercan; (2001), “2000 Kasım ve 2001 Şubat Krizleri
• Üzerine Değerlendirmeler”, Mülkiyeliler Birliği Dergisi, Sayı , s.37-70. İnternet Kaynakları HILDERT, Richard; (1971), History Of Banks, Augustus M.Kelley, New York.
• IŞIKTAŞ, MUHİP ŞEYDA; “Bankacılığın Tarihçesi”, http://www. isiktac.av.tr/files/Bankacilik%20Tarihce.pdf, 30.01.2015
• KÜLAHİ, Ezgi Aslan, TİRYAKİ, Göksel, YILMAZ, Ahmet, “Türkiye’de Basel I, I ve III Kurallarına Uyum Süreci”, Öneri Dergisi, Sayı:40, Temmuz 2013. h t t p : / / e - d e r g i . m a r m a r a . e d u . t r / m a r u o n e r i / a r t i c l e / view/1012000368/1012000273, 10.5.2015
• OKAY, ESİN; (2002), “Türk Bankacılık Sektöründe Risk ve Kriz”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Dergisi, http://tr.wikipedia.org/wiki/Banka, 30.01.2015
• RİSK YÖNETİCİLERİ DERNEĞİ, “Basel II ve Türk Eximbank Semineri-2013”, http://www.tbb.org.tr/content/upload/konfer- anssunumlari/127/tbb-tim_basel.pdf , 30.01.2015
• Kanun ve Düzenlemeler “3182 Bankalar Kanunu’na İlişkin Tebliğ, No: 6”, T.C Resmi Gazete, Sayı: 20234, 26 Ekim 1989
• “Bakanlar Kurulu 2011/2312 Nolu Kararı”, T.C Resmi Gazete
• Sayı: 24388 (Mükerrer), 30 Nisan 2001
• “Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu 122 Sayılı Kararı”, T.C. Resmi Gazete, Sayı: 24252 (Mükerrer), 6 Aralık
• “Bankaların İç Denetim ve Risk Yönetim Sistemleri Hakkında Yönetmelik”, T.C Resmi Gazete, Sayı: 24312, 08 Şubat 2001 Raporlar
• Bank For International Settlements, A Brief History Of The Ba- sel Committee, Ekim 2014, s. 2.
• BDDK , Türk Bankacılık Sektörü Genel Görünümü, Mart 2014, s. 5-42.
• BDDK, Krizden İstikrara Türkiye Tecrübesi, Aralık 2009, s. 11.
• BDDK, Krizden İstikrara Türkiye Tecrübesi, Aralık 2009, s. 2.
• TBB, Türk Bankacılık Sektörü Genel Görünümü, Mart, 2014.
• Committee of Sponsoring Organisation, Fraudulent Financial Reporting 1998-2007, 2010, s. 4. Tezler
• ÇATIKKAŞ, Özgür; (2005) Bankalarda İç Kontrol Sistemi ve İç Denetim Fonksiyonunun Etkililiği, (Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü Bankacılık Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul.
• PAMUKÇU, Ayşe; (2004), Muhasebede Bilgisayar Destekli De- netim Düzeni, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversi- tesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• USLU, Şenol; (2015), Türkiye’deki Bankaların İç Kontrolünde
• Bilgisayar Destekli Denetim Tekniklerinin Kullanılması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Projesi, Trakya Üniversitesi So- syal Bilimler Enstitüsü Muhasebe ve Denetim Yüksek Lisans Programı, Edirne.