Avrupa'da Bağımsız Denetimde Mevzuat Açısından Gelişmeler ve Türkiye Yansımaları

Yıl 2015, Sayı: 602, 13 - 24, 01.04.2015

Kıymet Tunca Çalıyurt İffet Görkey Kesimli

Öz

Bağımsız denetimin amacı, finansal tabloların güvenilirliği hakkında görüşe varmak, bu görüşü ilgi duyan taraflarla paylaşmaktır. Malî tablolarda yer alan bilgilerin karar vericiler tarafından en iyi şekilde ve süratle kullanılabilmesi için bu tabloların anlaşılabilir, ihtiyaca uygun, güvenilir, karşılaştırılabilir olması, zamanında düzenlenmesi gerekir. Çoklu paydaşlı, karmaşık ilişkilerin ve çok ulusluluğun hâkim olduğu iş dünyasında bu amaç daha büyük önem kazanmaktadır. Finansal tabloların bağımsız denetiminden beklenen fayda, denetim hizmetinin etkin olmasıyla sağlanabilir. Özellikle 2000’li yıllarda görülen şirket yolsuzlukları ve yapılan denetim hataları, yatırımcıların güvenini sarsmıştır. Bu durum bağımsız denetim fonksiyonunun yeniden gözden geçirilmesi ile sonuçlanmıştır. Sarbanes Oxley Yasası ve Avrupa Birliği mevzuat düzenlemeleri bu durumun zarurî sonucu olmuştur. Türkiye de, zaten birbirine giderek yaklaşan bu iki mevzuat ve uygulamanın arasında muhasebe ve denetim kurumlarını yeniden düzenlemeye başlamıştır. Bu aşamada Türkiye’nin üzerine düşen görev, mevzuatı takip ederken oluşturulan organların bağımsızlık ve şeffaflığının ön plânda tutulması, siyasî erkten bağımsız bir yapılanmanın korunmasıdır

Anahtar Kelimeler

bağımsız denetim, mevzuat, Avrupa, Türkiye

Developments in the Legislation of External Audit in Europe and Its Reflections in Turkey

Öz

The main purpose of external (statutory) auditing is reaching a conclusion about the reliability of financial statements and sharing this opinion with the interested parties. Financial statements are required to be understandable, relevant, reliable, comparable, and timely to enable the decision takers utilize the information transmitted rapidly and in the best way. This purpose gains importance in business world, which is characterized by numerous stakeholders, complex relations and multinationals. The anticipated benefit of the audit of financial statements can be utilized when auditing service is efficient. Specifically corporate corruptions and audit failures observed in 2000s had shaken the investors’ trust. This ended up with the revision of the auditing function. Sarbanes-Oxley Act and European Union legislation became the imperative of this situation. Turkey had started reorganizing her accounting and auditing bodies as well, according to these two legislations and practices, which gradually become closer. At this level, the mission of Turkey is to place the independency and transparency of newly established bodies forefront and to guard the structuring from political will

Anahtar Kelimeler

external auditing, legislation, Europe, Turkey

Kaynakça

• ABMA, Rients (10.12.2009). Eumedion Corporate Governance
• Forum. IOSCO Danışma Raporuna Yorum Mektubu, s. 3. http://www.iosco.org/library/pubdocs/pdf/IOSCOPD339.pdf, 05.2012.
• Committee on Basic Auditing Concepts, 1969–71. (1972). Ac- counting Review, 47(4), 14–74.
• DAMME, van, Hans (13.01.2010). Fédération des Experts comptables Européens (FEE). IOSCO Danışma Raporuna Yo- rum Mektubu, s. 14. http://www.iosco.org/library/pubdocs/pdf/ IOSCOPD339.pdf, 05.05.2012.
• EUR-Lex. Access to European Union Law. “Directive 2014/56/EU of the European Parliament and of the Council amending Directive 2006/43/Ec on statutory audits of annual accounts and consolidated accounts 16 April 2014”. http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELE X:32014L0056&from=EN, 07.02.2015.
• “Directive 2006/43/EC of the European Parliament and of the Council on statutory audits of annual accounts and con- solidated accounts, amending Council Directives 78/660/EEC and 83/349/EEC and repealing Council Directive 84/253/EEC
• May 2006”. http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/ HTML/?uri=CELEX:32006L0043, 19.09.2012.
• “Eighth Council Directive 84/253/EEC of 10 April 1984 based on Article 54(3)(g) of the Treaty on the approval of persons re- sponsible for carrying out statutory audits of accounting docu- ments”. http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/
• ?uri=CELEX:31984L0253&qid=1423170797029&from=EN, 02.2015.
• “Commission Recommendation of 6 May 2008 on external quality assurance for statutory auditors and audit firms audit- ing public interest entities (notified under document number C(2008) 1721) (2008/362/EC), 16.01.2015.
• FRANCİS, Jere R. (2011). “A Framework for Understanding and Researching Audit Quality”. Auditing, 30(2), 125–152. doi: 2308/ajpt-50006
• Free Dictionary, the. http://www.thefreedictionary.com/audit, 02.2012.
• International Organization of Securities Commissions. IOSCO (Eylül 2009). Technical Committee. Transparency of Firms that
• Audit Public Companies: Consultation Report. http://www.iosco. org/library/pubdocs/pdf/IOSCOPD302.pdf, 05.05.2012. http:// www.iasplus.com/iosco/0909transparency.pdf, 12.03.2012.
• Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu. KGK. Kurumsal. http://www.kgk.gov.tr/content_detail-219- bagimsiz-denetim-yonetmeligi.html, 01.01.2015.
• Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Ku- rumunun Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanun Hük- münde Kararname. KHK. 660, 02 Kasım 2011 Çarşamba
• Resmî Gazete Sayı: 28103. http://www.resmigazete.gov. tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/es- kiler/2011/11/20111102.htm&main=http://www.resmigazete. gov.tr/eskiler/2011/11/20111102.htm, 09.12.2011.
• Oxford Advanced Learners’ Dictionary. http://oald8.oxfordlearn- ersdictionaries.com/dictionary/audit, 23.02.2012.
• Public Company Accounting Oversight Board (PCOAB). Stan- dards. Auditing. http://pcaobus.org/Standards/Auditing/Pages/ Auditing_Standard_1.aspx, 16.01.2015.
• T.C. Başbakanlık Sermaye Piyasası Kurulu (SPK). Duyurular. http://www.spk.gov.tr/duyurugoster.aspx?aid=20140411&subid =0&ct=c&submenuheader=null, 08.02.2015.
• Türk Ticaret Kanunu (TTK). Kanun No. 6102 / Kabul Tarihi: /01/2011, 14 Şubat 2011 Pazartesi Resmî Gazete Sayı
• Türk Dil Kurumu. http://tdkterim.gov.tr/?kelime=audit&kategori =terim&hng=tm, 23.02.2012.
• United States House of Representatives. Office of the Law Revision Counsel. Download. Title 15 - Commerce and Trade. Chapter 98 - Public Company Accounting Reform and Corpo- rate Responsibility. July 30, 2002, 116 Stat. 745, known as the Sarbanes-Oxley Act of 2002. http://uscode.house.gov/down- load/pls/15C98.txt, 12.12.2011.
• Worldbank. http://siteresources.worldbank.org/EXTCENFIN- REPREF/Resources/4152117-1270824012230/stat_audit_di- rective_and_public_oversight.pdf, 02.06.2014.