Serbest Ticaret ve Endüstriyel Yoğunlaşma İlişkisi: Türkiye İmalat Sanayi Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2014, Sayı: 595, 45 - 57, 01.09.2014

Gonca Akgün Güngör

Öz

Ülkelerin dış ticaretinin önündeki engelleri kaldırarak serbestleşme girişimlerini arttırmasıyla, firmalar, uluslararası ticaretten kazanç sağlayabilmek için kıyasıya bir rekabetle yüzleşmek zorunda kalmıştır. Ülkelerdeki rekabet düzeyinin ortaya konulmasında önemli göstergelerden biri, yoğunlaşma düzeyleridir. Çalışmada, serbest ticaret ve endüstriyel yoğunlaşma arasındaki ilişki, Türkiye imalat sanayi alt sektörleri kapsamında yoğunlaşma düzeylerinin toplam gelir içerisindeki payı ağırlıklandırılarak incelenmektedir. Türkiye’de rekabet düzeyinin düşük ve yüksek olduğu sektörler belirlenmekte ve imalat sanayinde rekabetçi bir piyasa yapısının oluşup oluşmadığı ortaya konulmaktadır

Anahtar Kelimeler

Serbest Ticaret, Endüstriyel Yoğunlaşma, Rekabet

Free Trade and Industrial Concentration Relationship: A Study on the Turkish Manufacturing Industry

Öz

With the countries increasing their liberation attempts by removing obstacles for foreign trade, firms are faced with a cut-throat competition to benefit from international trade. One of the leading indicators on revealing the competition rate in a country is the level of concentration. In this study of free trade and industrial concentration relationship, concentration levels are analyzed by weighting the share of Turkish manufacturing subsectors in total income. Sectors in Turkey with low and high levels of competition are determined, and whether or not a competitive market structure is formed in the manufacturing sector is put forth.

Anahtar Kelimeler

Free trade, Industrial Concentration, Competition

Kaynakça

• ASLAN, Alper, Türkiye İmalat Sanayinde Yoğunlaşma ve Ölçümü, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kayseri
• DEVEREUX, Michael B., Khang Min LEE, “Dynamic Gains form International Trade With Imperfect Competition and Mar- ket Power”, Development Economics, 5(2), 2001.
• DTM, “1980 Sonrası Ekonomik Politikalar ve Dış Ticaret
• Politikası”, http://www.dtm.gov.tr/ dtmadmin/upload/EAD/ KonjokturIzlemeDb/1980so.doc, (Erişim Tarihi:12.04.2013).
• EGELİ, Hüseyin Avni, “Dış Ticaret Açısından Sanayileşme Stratejileri ve Türkiye Açısından Değerlendirmesi”, Manas Üni- versitesi Sosyal Bilimler Dergisi, No. 2, 2001.
• EKONOMİ BAKANLIĞI, Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni, Eylül 2014, http://www.ekonomi.gov.tr.
• ELMAS, Filis ve Süleyman DEĞİRMEN, “Foreign Direct Invest- ment and Industrial Concentration in the Turkish Manufacturing System”, International Research Journal of Finance and Eco- nomics, ISSN 1450-2887, Issue 23, 2009, ss. 246-252.
• ESİN, Hamit, “Impact of the GATT Uruguay Round Negotia- tions on Turkish Agriculture”, CIHEAM, No: 30, 1995.
• FEDDERKE, J. ve W. SIMBANEGAVI, South African Manu- facturing Industry Structure and its Implication for Competition Policy, Cape Town: School of Economics and ERSA, University of Cape Town, 2008.
• GAUTENG TREASURY, “Implications of Industrial Concentra- tion on Employment, Investment and Productivity in the Manu- facturing Sector”, Economic Analysis Directorate, Quarterly Bulletin 2, 2009.
• KAYNAK, Selahattin ve Yılmaz Onur ARİ, “Türk Otomotiv Sek- töründe Yoğunlaşma: Binek Ve Hafif Ticari Araçlar Üzerine Bir Uygulama”, Ekonomik Yaklaşım Dergisi, 22 (80), 2011, ss. 39
• KOTAN, Zelal ve Mesut SAYGILI, “Estimating an Import Func- tion for Turkey”, The Central Bank of The Republic of Turkey Discussion Paper, No: 9909, 1999.
• LEVINSOHN, James, “Testing The Imports-As-Market-Dis- cipline Hypothesis”, Journal of International Economics, 35, North-Holland, 1993.
• MIHÇI, Sevinç ve Arzu AKKOYUNLU-WIGLEY, “Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği’nin Türkiye İmalat Sanayi Alt Sektörleri Üzeri- ndeki Yoğunlaşma ve Kârlılık Etkileri”, ERC/METU Internation- al Conference in Economics VI, Ankara, 2002.
• MIHÇI, Sevinç ve Arzu AKKOYUNLU-WIGLEY, “Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği’nin Türk İmalat Sanayi Alt Sektörleri Üzerin- deki Kârlılık Etkileri”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(3), 2003, ss.77-91.
• MIHÇI, Sevinç ve Arzu AKKOYUNLU-WIGLEY, “Effects of the Customs Union with the European Union on the Market Struc- ture and Pricing Behavior of the Turkish Manufacturing Indus- try”, Applied Economics, 2005.
• NORDAS, Hildegunn, Sebastien MIROUDOT and Przemyslaw KOWALSKI, “Dynamic Gains From Trade”, OECD Trade Policy Woking Paper, No.43, 2006.
• ÖZMUCUR, Süleyman, “Liberalization and Concentration: Case of Turkey”, The Quarterly Review of Economics and Fi- nance, 46, 2007.
• PARASIZ, İlker, Türkiye Ekonomisi 1923’ten Günümüze İktisat ve İstikrar Politikaları, Birinci Baskı, Bursa: Ezgi Kitabevi Yayınları, 1998.
• RATNAYAKE, Ravi, “Industry Concentration and Competition: New Zeland Experience”, International Journal of Industrial Or- ganization, 17, 1999, pp. 1041-1057.
• REY, Patrick, “Competition Policy and Economic Develop- ment”, 1997, http://idei.fr/doc/by/rey/ competition.pdf, (Erişim Tarihi:26.09.2014).
• SAVRUL, Burcu K., Hasan Alp ÖZEL ve Cüneyt KILIÇ, “Osmanlı’nın Son Döneminden Günümüze Türkiye’de Dış Ti- caretin Gelişimi”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, Cilt: 8, Sayı: , 2013, ss. 55-78.
• ŞAHİNÖZ, Ahmet, Türkiye Ekonomisi Sektörel Analiz, Ankara: İmaj Yayınevi, 2001.
• TCMB, Küreselleşmenin Türkiye Ekonomisine Etkileri, İlk Basım, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, Ankara, 2002.
• TEO, Chadwick, “Competition Policy and Economic Growth”, ASEAN Conference on Fair Competition Law and Policy, Mart TOGAN, Sübidey, 1980’li Yıllarda Türk Dış Ticaret Rejimi ve Dış Ticaretin Liberalizasyonu, Türk Eximbank Araştırma Dizi- si:1, 1993.
• TÜİK, İmalat Sanayi Yoğunlaşma İstatistikleri, 2001, 2006
• VERGİL, Hasan ve Ertuğrul YILDIRIM, “AB-Türkiye Gümrük Birliği’nin Türkiye’nin Rekabet Ortamı Üzerine Etkisi”, İktisat İşletme ve Finans Dergisi, Haziran 2006.
• WENJIE, Xu, “The Empirical Analysis of Market Performance of Automobile Industry Market in China”, Applied Mechanics and Materials,Vol. 55-57, 2011, ss. 1997-2002.
• YALÇIN, Cihan, “Price-Cost Margins And Trade Liberalization In Turkish Manufacturing Industry: A Panel Data Analysis”, TCMB, Mart 2000.
• YOLAÇ, Sema (2005), “Türk İmalat Sanayinde Yoğunlaşma”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, S. 50, 2005, ss. 1088
• YUPING, Liao, “The Concentration Ratio of China Construction Industry Market”, Management and Service Science (MASS) International Conference, 24-26.08, Wuhan, China, 2010.
• ZEYBEK, Alpay, Türkiye Sanayiinin Yoğunlaşma Ver- ileri Kapsamında İrdelenmesi, Teşvik ve Uygulama Genel Müdürlüğü Hazine Müsteşarlığı Uzmanlık Tezi, Ankara, 2005.