The Impact of COVID-19 on Industrial, Banking, and Tourism Indexes

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 278 - 291, 25.01.2022

Ayşe Ergin Ünal , Filiz Yetiz , Aynur Süsay

https://doi.org/10.25295/fsecon.1013123

Öz

The fight against COVID-19, which has become a global problem and still has an impact, still continues and a number of measures have been taken to mitigate the adverse economic impacts of the pandemic in Turkey. The measures taken affected each sector in the economy at different magnitudes. While results such as temporarily slowed-down production due to the first wave of the pandemic in certain production domains and decreased demand for manufactured goods have emerged, positive results also occurred due to the spread of remote online working as well as products such as food, cosmetics, hygiene and cleaning equipment, intense internet usage and the growth of manufacturing areas for smartphones, computers and so on, as well as increases in demand for those products. The extent to which sectors in the economy were affected throughout the pandemic has been an interesting research subject in the literature. Therefore, this study aims to examine the impacts of the COVID - 19 pandemic on the industrial, banking, and tourism sectors within the Turkish economy. In the study, over the period between March 11, 2020 – April 22, 2021, the number of confirmed daily infected cases was selected as the independent variable, whereas the XU100, XUSIN, XBANK, and XTRSM indexes were selected as dependent variables. The Toda Yamamoto causality test was performed in the study in which the COVID-19 outbreak was examined within the context of specific indexes. The analysis results indicated that a unilateral causal relationship existed running from the number of confirmed daily infected cases to all indexes under examination.

Anahtar Kelimeler

BIST Industrials, BIST Banks, BIST Tourism, Toda Yamamoto Causality Test, COVID-19, BIST 100, BIST 100

COVID-19'un Sanayi, Bankacılık ve Turizm Endekslerine Etkisi

Öz

Küresel bir sorun haline gelen ve hala devam etmekte olan COVID-19 ile mücadele kapsamında Türkiye'de, özellikle olumsuz ekonomik etkileri azaltmak amaçlı bir takım önlemler alınmaktadır. Alınan önlemler ekonomideki her sektörü farklı büyüklüklerde etkilemiştir. Covid 19 sebebi ile belli üretim alanlarında salgının ilk dalgası nedeniyle üretim yavaşlarken bazı sanayi malları ve gıda ürünleri için talep artışı oluşmuş, akıllı telefonlar, bilgisayar ve benzeri gibi artan üretim alanlarının, kozmetik, hijyen ve temizlik ekipmanları, yoğun internet kullanımı ve uzaktan çevrimiçi çalışma gibi ürünlerin kullanımı daha da yaygınlaşmıştır. Ekonomideki sektörlerin pandemi boyunca ne ölçüde etkilendiği literatürde ilginç bir araştırma konusu olmuştur. Bu nedenle bu çalışma, COVID - 19 pandemisinin Türkiye ekonomisi içindeki sanayi, bankacılık ve turizm sektörleri üzerindeki etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmada 11 Mart 2020 – 22 Nisan 2021 tarihleri arasındaki dönemde doğrulanmış günlük enfekte vaka sayısı bağımsız değişken olarak seçilirken, XU100, XUSİN, XBANK ve XTRSM endeksleri bağımlı değişken olarak seçilmiştir. COVID-19 salgınının spesifik endeksler bağlamında incelendiği çalışmada Toda Yamamoto nedensellik testi yapılmış olup analiz sonuçları, doğrulanmış günlük enfekte vaka sayısından incelenen tüm endekslere kadar tek taraflı bir nedensellik ilişkisinin var olduğunu doğrulamaktadır.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, BIST 100, BIST Sanayi, BIST Banka, BIST Turizm, Toda Yamamoto Nedensellik Testi

Kaynakça

• Acar Y. (2020). Yeni Koronavirüs (COVID-19) Salgını ve Turizm Faaliyetlerine Etkisi. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(1), 7-21.
• Adıgüzel, M. (2020). COVID-19 Pandemisinin Türkiye Ekonomisine Etkilerinin Makroekonomik Analizi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Bahar (Covid19-Özel Ek), 191-221.
• Amankwah-Amoah, J., Khan, Z., & Wood, G. (2021). COVID-19 and Business Failures: The Paradoxes of Experience, Scale and Scope for Theory and Practice. European Management Journal, 39(2), 179-184.
• Amit, S. A. J. I. D. (2020). Coronavirus and the Bangladesh Economy: Navigating the Black Swan Event of 2020. Dhaka Tribune.
• Antipova, T. (2020). Coronavirus Pandemic as Black Swan Event. In International Conference on Integrated Science (pp. 356-366). Springer, Cham.
• Arabacı, H. & Yücel, D. (2020). COVID-19 Pandemisinin Türk Bankacılık Sektörü Üzerine Etkisi. Social Sciences Research Journal, 9(3), 196-208.
• Aydın, B. & Doğan, M. (2020). Yeni Koronavirüs (COVID-19) Pandemisinin Turistik Tüketici Davranışları ve Türkiye Turizmi Üzerindeki Etkilerinin Değerlendirilmesi. Pazarlama Teorisi ve Uygulamaları Dergisi, 6(1), 93-115.
• Bakar, N. A. & Rosbi, S. (2020). Effect of Coronavirus Disease (COVID-19) to Tourism Industry. International Journal of Advanced Engineering Research and Science, 7(4), 189-193.
• Baker, S. R., Bloom, N., Davis, S. J. & Terry, S. J. (2020). COVID-Induced Economic Uncertainty (No. w26983). National Bureau of Economic Research.
• Bekçi, İ., Köse, E. & Aksoy, E. (2020). COVID-19’un Türkiye’de Bankalar Üzerindeki Ekonomik Etkisine Dair Bir Tahmin. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, COVID-19, 185-205.
• Beybur, M. & Çetinkaya, M. (2020). COVID-19 Pandemisinin Türkiye’de Dijital Bankacılık Ürün ve Hizmetlerinin Kullanımı Üzerindeki Etkisi. Uluslararası Batı Karadeniz Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 4(2), 148-163.
• Cinel, E. (2020). COVID-19’un Küresel Makroekonomik Etkileri ve Beklentiler, Politik Ekonomik Kuram, 4(1), 124-140.
• Dickey, D. A. & Fuller, W. A. (1981). Likelihood Ration Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root. Econometrica, 49(4), 1057-1072.
• Dritsaki, C. (2017). Toda-Yamamoto Causality Test between Inflation and Nominal Interest Rates: Evidence from Three Countries of Europe. International Journal of Economics and Financial Issues, 7(7), 120-129.
• Dündar, N. (2020). Küresel Salgınların Makroekonomik Etkileri Üzerine Bir Araştırma. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(52), 837-852.
• Ghosh, S. (2020). Asymmetric Impact of COVID-19 Induced Uncertainty on Inbound Chinese Tourists in Australia: Insights from Nonlinear ARDL model. Quantitative Finance and Economics, 4(2), 343.
• Granger, C. W. J. (1969). Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross Spectral Methods. Econometrica, 37(3), 424-438.
• Greenwald, D. L., Krainer, J. & Paul, P. (2020). The Credit Line Channel. Federal Reserve Bank of San Francisco Working Paper, No. 2020-26.
• Gümüş, A. & Hacıevliyagil, N. (2020). COVID-19 Salgın Hastalığının Borsaya Etkisi: Turizm ve Ulaştırma Endeksleri Üzerine bir Uygulama. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 11(1), 76-97.
• Julius, E., Nuugulu, S.,ve Julius, L. H. (2020). Estimating the Economic Impact of COVID-19: A Case Study of Namibia. Munich Personal RePEc Archive (MPRA Paper No 99641), 1-21.
• Karabag, S. F. (2020). An Unprecedented Global Crisis! The Global, Regional, National, Political, Economic and Commercial Impact of the Coronavirus Pandemic. Journal of Applied Economics and Business Research, 10(1), 1-6.
• Karim, W., Haque, A., Anis, Z., & Ulfy, M. A. (2020). The Movement Control Order (MCO) for COVID-19 Crisis and its Impact on Tourism and Hospitality Sector in Malaysia. International Tourism and Hopitality Journal, 3(2), 1-7.
• Kayakuş, M. & Çevik, K. K. (2020). Estimation the Number of Visitor of E-Commerce Website by Artificial Neural Networks During COVID-19 in Turkey. Turkish Studies, 15(4), 615-631.
• Kılıç, Y. (2020). Borsa İstanbul’da COVID-19 (Koronavirüs) Etkisi. JOEEP: Journal of Emerging Economies and Policy, 5(1), 66-77.
• Koyuncu, T. & Meçik, O. (2020). COVID-19 Pandemisinin Türkiye’de Ekonomik Büyümeye Sektör-Spesifik Etkileri: Var Analizi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 18(4), 112-131 .
• Liu, H., Manzoor, A., Wang, C., Zhang, L., & Manzoor, Z. (2020). The COVID-19 Outbreak and Affected Countries Stock Markets Response. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(8).
• Ludvigson, S. C., Ma, S., & Ng, S. (2020). Covid19 and the Macroeconomic Effects of Costly Disasters (No. w26987). National Bureau of Economic Research.
• Matos, P. R., Costa, A. & Silva, C. D. (2021). On the Risk-Based Contagion of G7 Banking System and the COVİD-19 Pandemic. (March 15, 2021). Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3805120 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3805120
• Morales, L., & Andreosso-O’Callaghan, B. (2020). Covid19: Global Stock Markets “Black Swan”. Çevrimiçi, https://ulir.ul.ie/handle/10344/8728, Erişim Tarihi: 24.05.2021.
• Ngwakwe, C. C. (2020). Effect of COVID-19 Pandemic on Global Stock Market Values: A Differential Analysis. Acta Universitatis Danubius. Economica, 16(2), 255-269.
• Özcan, M. (2021). COVİD 19 Pandemisinin Turizm ve Ulaştırma İşletmelerinin Finansal Performansına Etkisi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, Pandemi Özel Sayısı, 3547-3572.
• Öztürk, Ö., Şişman, M.Y., Uslu, H., & Çıtak, F. (2020). KOVİD-19 Pandemisinin Türkiye Hisse Senedi Piyasasına Etkileri: Sektörel Bir Analiz. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(1), 56-68.
• Ramelli, S. & Wagner, A. (2020). What the Stock Market Tells Us About the Consequences of COVİD-19. In Baldwin, R. and Weder di Mauro, B. (Eds.), Mitigating the COVID Economic Crisis: Act Fast and Do Whatever, (63-71). London: CERP Press. Retrieved from http://www.itsr.ir/Content/upload/O79CBCOVIDEconomicCrisis.pdf#page=70.
• Sansa, N. U. (2020). The Impact of the COVID-19 on the Financial Markets: Evidence from China and USA. Electronic Research Journal of Social Sciences and Humanities, 2(11).
• Soylu, Ö. B. (2020). Türkiye Ekonomisinde COVID-19’un Sektörel Etkileri. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 169-185.
• Şenol, Z. (2020). COVID-19 Krizi ve Finansal Piyasalar. Para ve Finans, 75-124.
• Toda, H. Y., & Yamamoto, T. (1995). Statistical Inference in Vector Autoregressions with Possibly Integrated Process. Journal of Econometrics, 66, 225-250.
• Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB). (2020). COVID-19 Sürecinde Türkiye ve Dünya Turizmi Değerlendirmesi. https://www.tursab.org.tr/assets/assets/uploads/arastirmalar/COVID-19-surecinde-turkiye-ve-dunya-turizmi.pdf (erişim Tarihi: 28.05.2021).
• Verma, D. & Sinha, P. K. (2020). Has COVID-19 Infected Indian Stock Market Volatility? Evidence from NSE. AAYAM(10), 25-35.
• Wojcik, D. & Ioannou, S. (2020). COVID-19 and Finance: Market Developments so far and Potential Impacts on the Financial Sector and Centres. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/tesg.12434.
• Yan, B., Stuart, L., Tu, A., & Zhang, T. (2020). Analysis of the Effect of COVİD-19 on the Stock Market and Investing Strategies. Available at SSRN 3563380.
• Yarovaya, L., Matkovskyy, R., & Jalan, A. (2020). The Effects of a ’Black Swan’ Event (COVID-19) on Herding Behavior in Cryptocurrency Markets: Evidence from Cryptocurrency USD, EUR, JPY, and KRW Markets. EUR, JPY, and KRW Markets (April 27, 2020).