The Lack of Contentious Collective Actions In Turkish Democracy

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 40 - 58, 25.01.2022

Yavuz Yıldırım

https://doi.org/10.25295/fsecon.1037892

Öz

It can be said that one of the most important defects in the problematic history of democracy in Turkey is the inability of institutional politics to be guided by the collective actions of social movements. The study focuses on the question that “does Turkey have substantial civil opposition and effective social movements sustained in it?” The link between the lack of significant power of social movements and Turkish democracy was analyzed around that question. As well as the socio-economic network established by the current hegemony, the comprehensive networks that popular forces could not establish have been effective on the democratic system. After revealing the connections between the movements and the democratic system in general terms in the study, it is explained the difficulties in transforming democracy through movements because of the lack of dynamic contentious actors in Turkey. Regular challenges, claims, grievances and demands from the grassroots against public authorities are effective elements in the gradual transition from monarchies to republics and then democracies. The fact that collective actions, in which individual demands are transformed, are often trapped within the hierarchical patterns of established politics is one of the indicators of the remarkable lack of a dynamic structure in Turkey’s representative government. Social opposition needs to develop alternative mechanisms and processes to improve democracy.

Anahtar Kelimeler

Contentious Politics, Collective Actions, Social Movements, Grassroot Democracy

Türkiye Demokrasisinde Çekişmeci Kolektif Eylemlerin Eksikliği

Öz

Kamusal otoritelere yönelik tabandan yükselen düzenli baskılar, şikayetler, gerginlikler ve talepler modern siyasetin şekillenmesinde etkili olmuşlardır. Bu tarz mücadeleler, monarşilerden cumhuriyete ve demokrasilere geçişte tarihsel öneme sahiptir. Günümüzde bu dönüştürücülük devrimci nitelikte olmasa da önemini kaybetmiş sayılmaz. Demokrasilerin göstergeleri bağlamında bu yönde çekişmelerin varlığı her zaman temel kriterler arasındadır. Toplumsal muhalefetin demokrasiyi daha iyi hale getirme yolunda yeni mekanizma ve süreçleri geliştirmesi gerekmektedir. Türkiye’nin sorunlu demokrasi tarihindeki en önemli eksikliklerden birinin, kurumsal siyasetin toplumsal hareketlerin kolektif eylemleri tarafından yönlendirilememesi olduğu söylenebilir. Çoğunlukla odaklanılan karar vericiler ve güç odakları dışında, bir siyasal sistemin analizi muhalefet güçleriyle de alakalıdır. Çalışma “Türkiye’nin güçlü toplumsal muhalefeti ve onun içinde beslenen etkili toplumsal hareketleri var mı?” sorusu etrafında, toplumsal hareketlerin belirleyici gücünün eksikliği ile Türkiye demokrasisi arasında bağı analiz etmektedir. Mevcut hegemonyanın kurduğu sosyo-ekonomik ağ kadar, demokratik güçlerin kur(a)madığı ağlar da sistemin gelişiminde üzerinde etkili olmuştur. Çalışmada hareketlerle demokratik sistem arasındaki bağlantılar genel hatlarıyla ortaya konduktan sonra, Türkiye özelinde dinamik çekişmeci aktörlerin eksikliği nedeniyle hareketlerin sistemi dönüştürmekte zorlandığı vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çekişmeci Siyaset, Kolektif Eylemler, Toplumsal Hareketler, Taban Demokrasisi

Kaynakça

• Akça, İ., Bekmen, A. ve Özden B. A. (der.) (2018) “Yeni Türkiye”ye Varan Yol, İletişim, İstanbul.
• Akçay, Ü. (2021) “Authoritarian consolidation dynamics in Turkey”, Contemporary Politics, 27(1): 79-104.
• Arat, Y., and Ş. Pamuk (2019) Turkey Between Democracy and Authoritarianism. Cambridge: Cambridge University.
• Arrighi, G., Hopkins, T. ve Wallerstein, I. (1995) Sistem Karşıtı Hareketler, Çev. C. Kanat, B. Somey, S. Sökmen, Metis, İstanbul.
• Babacan, E., M. Kutun, E. Pınar and Z. Yılmaz, eds., (2021) Regime Change in Turkey: Neoliberal Authoritarianism, Islamism and Hegemony. London: Routledge.
• Barber, B. (1995) Güçlü Demokrasi, Çev. Mehmet Beşikçi, Ayrıntı, İstanbul.
• Bora, T. (der.) (2016) İnşaat Ya Resulullah, İletişim, İstanbul.
• Chester, G ve Welsh, I. (2011) Social Movements - The Key Concepts, Routledge, Londra.
• Crossley, N. (2002) Makinse Sense of Movements, Open University, Buckingham.
• Della Porta, D. (2015) Social Movements in Times of Austerity: Bringing Capitalism Back into Protest Analysis, John Wiley & Sons, Londra.
• Della Porta, D. ve Diani, M. (2020) Toplumsal Hareketler, Çev. Pelin Çakır, Ceren Gülbudak, İş Bankası, İstanbul.
• Demir, G. (2011) “Habermas ve Foucault: Müzakereci demokrasi ve yönetimsellik” Akdeniz İİBF Dergisi 11(22): 48-71. Doğan, S. (2016) Mahalledeki AKP, İletişim, İstanbul.
• Douzinas C. (2015) Krizde Felsefe ve Direniş, Çev. Tulga Buğra Işık, Metis, İstanbul.
• Duru, B. ve Üzgel, İ. (der.) (2013) AKP Kitabı, Phoneix, Ankara.
• Esen, B., ve Gümüşçü, S. (2016) “Rising competitive authoritarianism in Turkey”, Third World Quarterly, 37(9): 1581-1606.
• Fominaya, C. F. (2020) Social Movements in a Globalized World. London: Red Globe.
• Habermas, J. (1999) “Demokrasinin üç normatif modeli”, Benhabib, S. (der.), Demokrasi ve Farklılık: Siyasal Düzenin Sınırlarının Tartışmaya Açılması içinde, Çev. Z. Gürata ve C. Gürsel, Demokrasi Kitaplığı, İstanbul, 37-50.
• Hardt, M. ve Negri, A. (2019) Meclis, Çev. Akın Emre Pilgir, Ayrıntı, İstanbul.
• Kaygusuz, Ö. (2018) “Authoritarian neoliberalism and regime security in Turkey: Moving to an ‘exceptional state’ under AKP”, South European Society and Politics, 23(2): 281-302.
• Kaynar, M. K. (der.) (2017) Türkiye’nin 1960’lı Yılları, İletişim, İstanbul.
• Kaynar, M. K. (der.) (2021) Türkiye’nin 1970’li Yılları, İletişim, İstanbul.
• Keyder, Ç. (1989). Türkiye'de devlet ve sınıflar. İletişim, İstanbul.
• Kolektif (2011) Tekel Direnişi Işığında Gelenekselden Yeniye İşçi Sınıfı Hareketi: Nota Bene, Ankara.
• Laclau, E. (2007) Popülist Akıl Üzerine, Çev. Nur Betül Çelik, Epos, Ankara.
• Levitsky, S. ve Way, L. A. (2010) Competitive Authoritarianism: Hybrid Regimes After The Cold War, Cambridge University, Cambridge.
• Madra, Y. M. (yay. haz.) (2015) Türkiye’de Yeni İktidar ve Yeni Direniş, Metis, İstanbul.
• McAdam D., Tarrow S. ve Tilly, C. (2001) Dynamics of Contention, Cambridge University Press, Cambridge.
• Merkel, W. (2004). “Embedded and defective democracies”, Democratization, 11(5), 33-58.
• Mouffe, C. (2015) Demokratik Paradoks, Çev. Ahmet Cevdet Aşkın, Epos, İstanbul.
• Mouffe, C. (2019) Sol Popülizm, Çev. Aybars Yanık, İletişim, İstanbul.
• Mudde, C. ve Kaltwasser, C. R. (2019) Popülizm Kısa Bir Giriş, Çev. Erdem Türközü, Nika İstanbul.
• Müller, J. W. (2020) Popülizm Nedir?, Çev. Onur Yıldız, İletişim, İstanbul.
• Özbudun, E. (2000). Contemporary Turkish politics: Challenges to democratic consolidation. Lynne Rienner Publishers.
• Ranciere, J. (2007) Siyasalın Kıyısında, Çev. Aziz Ufuk Kılıç, Metis, İstanbul.
• Ranciere, J. (2014) Demokrasi Nefreti, Çev. Utku Özmakas, İletişim, İstanbul.
• Schumpeter, J. (2021) Kapitalizm Sosyalizm ve Demokrasi, Çev. Vedat Ahsen Coşar, Dorlion, İstanbul.
• Tansel, C.B. (2018) “Authoritarian neoliberalism and democratic backsliding in turkey: beyond the narratives of progress”, South European Society and Politics 23 (2): 197-217.
• Tarrow S. (2021) Movements and Parties, Cambridge University, Cambridge.
• Taşkın, Y. (2013) AKP Devri, İletişim, İstanbul.
• Tilly, C. (2004) Toplumsal Hareketler 1768-2004, çev. Orhan Düz, Babil, İstanbul.
• Tilly, C. ve Tarrow, S. (2007) Contentious Politics, Paradigm, Boulder.
• Tormey, S. (2015) The End of Representative Politics, Polity, Londra.
• Uysal, A. (2017) Sokakta Siyaset, İletişim, İstanbul.
• Wallerstein, I. (2016) “Liberalizm ve Demokrasi”, Bildiğimiz Dünyanın Sonu içinde, Çev. Tuncay Birkan, Metis, İstanbul.
• Yıkılmaz, G. ve Kumlu, S. (der.) (2011) Tekel Eylemine Kenar Notları, Phoneix, Ankara.
• Yıldırım, Y. (2015) “Anarşistten teröriste marjinalden çapulcuya: Toplumsal hareketlerin şeytanlaştırılması”, Öteki’nin Var Olma Sancısı içinde, ed. İsmet Parlak, 483-508, Bursa, Dora.
• Yıldırım, Y. (2018) “Demokrasilerde otoriterleşme ve hibrid rejim tartışmaları ve Türkiye’ye dair çıkarımlar”, Politik Ekonomik Kuram, 2(2): 1-26.
• Yörük, E. ve Yüksel, M. (2015) “Gezi eylemlerinin toplumsal dinamikleri”, Toplum ve Bilim, 133: 132-165.
• Zürcher, E. J. (2013) Modernleşen Türkiye'nin Tarihi. 28. Baskı, İletişim, İstanbul.