Türkiye’de Turizm Gelişiminin Çevresel Bozulma Üzerine Etkisinin Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 345 - 361, 28.05.2022

Volkan Han , Gazi Polat , Serkan Coşkun

https://doi.org/10.25295/fsecon.1049390

Cited By: 4

Öz

Turizm sektörü, istihdama ve ekonomik büyümeye doğrudan ve dolaylı olan katkısı ile stratejik bir sektör haline gelmiştir. Çevresel bozulma ise, tüm Dünya’da giderek artan ve maliyetleri her ülke için katlanarak büyüyen küresel bir sorun haline gelmiştir. Artan turizm faaliyetleri birtakım çevresel sorunları ortaya çıkarmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de 1995-2017 yılları arasında turizm gelişiminin ekolojik ayak izi, karbondioksit emisyonları ve dolayısıyla çevresel bozulma üzerindeki etkisini incelemektir. Bu etki, iki farklı model kurularak, FMOLS (Tamamen Geliştirilmiş En Küçük Kareler) ve DOLS (Dinamik Sıradan En Küçük Kareler) yöntemleri ile analiz edilmiştir. Ampirik bulgular, Türkiye’de turizm ile çevresel bozulma arasında uzun dönemde bir ilişki olduğunu göstermektedir. Her iki modelde de enerji tüketiminin, turist sayısındaki artışın ve ekonomik büyümenin, çevresel bozulmayı artırdığı tespit edilmiştir. Ancak ekolojik ayak izi ile turizm arasındaki ilişki anlamlı çıkmamıştır. Politika yapıcılar, sürdürülebilir turizm gelişimini sağlamak için, koruyucu çevre politikaları konusunda daha dikkatli olmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Turizm Gelişimi, Çevresel Bozulma, Sürdürülebilir Kalkınma, Zaman Serisi Analizi

Evaluation of the Impact of Tourism Development on Environmental Degradation in Turkey

Öz

The tourism industry has become a strategic sector with its direct and indirect contribution to employment and economic growth. Environmental degradation has become a global problem that is increasing all over the world and its costs are growing exponentially for every country. Increasing tourism activities cause some environmental problems. The aim of this study is to examine the effect of tourism development on the ecological footprint, carbon dioxide emissions and therefore environmental degradation between the years 1995-2017 in Turkey. This effect was analyzed using FMOLS (Fully Modified Least Squares) and DOLS (Dynamic Ordinary Least Squares) methods by establishing two different models. Empirical findings show that there is a long-term relationship between tourism and environmental degradation in Turkey. In both models, it has been determined that energy consumption, increase in the number of tourists and economic growth increase environmental degradation. However, the relationship between ecological footprint and tourism was not significant. Policymakers should be more careful about protective environmental policies to ensure sustainable tourism development.

Anahtar Kelimeler

Tourism Development, Ecological footprint, Sustainable Development, Time Series Analysis.

Kaynakça

• Ansari, M. A., & Villanthenkodath, M. A. (2021). Does tourism development promote ecological footprint? A nonlinear ARDL approach. Anatolia, 1-13.
• Apaydın, Ş. (2020). Küreselleşmenin Ekolojik Ayakizi Üzerindeki Etkileri: Türkiye Örneği. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 5(1), 23-42.
• Ayvaz, Ö. (2006). Mevsimsel birim kök testi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1), 71-87.
• Brooks, C. (2002). Introductory Econometrics for Finance. Cambridge, Cambridge University Press.
• Ceylan, R., & Başer, S. (2014). Türkiye’de Petrol Tüketimi İle Reel GSYİH Arasındaki Uzun Dönem İlişkinin Johansen Eş-Bütünleşme Yöntemi İle Analiz Edilmesi. Business and Economics Research Journa, 5(2), 47-60.
• Çağlayan, E., & Saçaklı, İ. (2006). SATIN ALMA GÜCÜ PARİTESİNİN GEÇERLİLİĞİNİN SIFIR FREKANSTA SPEKTRUM TAHMİNCİSİNE DAYANAN BİRİM KÖK TESTLERİ İLE İNCELENMESİ. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1), 121-137.
• Çemrek, F., & Şeker, T. (2020). Türkiye’de Kadın İşsizlik Oranlarının Yapısal Kırılmalı Birim Kök Testleri İle İncelenmesi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Özel Sayı, 117-132.
• Danish, Hassan, S. T., Baloch, M. A., Mahmood, N., & Zhang, J. (2019). Linking economic growth and ecological footprint through human capital and biocapacity. Sustainable Cities and Society, 47, 101516.
• DOĞAN, B., EROĞLU, Ö., & DEĞER, O. (2016). Enflasyon ve Faiz Oranı Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 405-425.
• Dubois, G., Peeters, P., Ceron, J. P., & Gössling, S. (2011). The future tourism mobility of the world population: Emission growth versus climate policy. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 45(10), 1031-1042.
• Esenyel, N. M. (2017). Türkiye’de Enerji Yakınsama Hipotezinin Sınanması: Yapısal Kırılmalı Birim Kök Analizi. Social Sciences Research Journal, 6(3), 42852.
• GÖVDELİ, T. (2016, Temmuz). TÜRKİYE’DE EĞİTİM-EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ:YAPISAL KIRILMALI BİRİM KÖK VE EŞBÜTÜNLEŞME ANALİZİ. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(3).
• Han, V. & Polat, G. (2019). Sürdürülebilir Kalkınma ve Karbon Ayak İzi: Türkiye Örneği. Enerji, Çevre ve İktisat Araştırmaları. Siyasal Kitabevi. 91-102.
• İÇELLİOĞLU, C. Ş., & ÖZTÜRK, M. B. (2018). Bitcoin ile Seçili Döviz Kurları Arasındaki İlişkinin Araştırılması: 2013-2017 Dönemi için Johansen Testi ve Granger Nedensellik Testi. Maliye ve Finans Yazıları, 109, 51-70.
• Karaçor, Z., & Gerçeker, M. (2012). REEL DÖVİZ KURU VE DIŞ TİCARET İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ (2003-2010). Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(23), 289-312.
• Katircioglu, S., Gokmenoglu, K. K., & Eren, B. M. (2018). Testing the role of tourism development in ecological footprint quality: evidence from top 10 tourist destinations. Environmental Science and Pollution Research, 25(33), 33611-33619.
• Kongbuamai, N., Bui, Q., Yousaf, H. M. A. U., & Liu, Y. (2020). The impact of tourism and natural resources on the ecological footprint: a case study of ASEAN countries. Environmental Science and Pollution Research, 27(16), 19251-19264.
• Mohammad, A. (2020). Tourism impact on air pollution in developed and developing countries. Iranian Economic Review, 24(1), 159-180.
• Ozturk I, Al-Mulali U, Saboori B (2016) Investigating the environmental Kuznets curve hypothesis: the role of tourism and ecological footprint. Environ Sci Pollut Res 23:1916–1928
• Tıraşoğlu, B. Y. (2014). Yapısal Kırılmalı Birim Kök Testleri İle Oecd Ülkelerinde Satın Alma Gücü Paritesi Geçerliliğinin Testi. Ekonometri ve İstatistik(20), 68-87.
• Katircioglu, S. T. (2014). International tourism, energy consumption, and environmental pollution: The case of Turkey. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 36, 180-187.