Çiftçilerin Organik Tarımın Faydalarına Ilişkin Algılarını Etkileyen Faktörler

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 391 - 405, 25.01.2023

Mustafa Özer , Seyfiddin Dal

https://doi.org/10.25295/fsecon.1142323

Öz

Bu çalışma, Kilis ilinde organik üretim yapan çiftçilerin organik tarımın faydalarına ilişkin algılarını etkileyen faktörleri analiz etmektedir. Kilis’te bulunan ve organik zeytinyağı üretimi yapan 445 çiftçinin 279’una yüz yüze anket yapılarak veriler toplanmıştır. Verilerin analizi için çok değişkenli PROBIT regresyon yöntemi kullanılmıştır. Regresyon sonuçlarına göre, çiftçinin yaş ve tecrübesindeki artış, organik tarımın faydası olarak topraktaki organik bileşenleri koruma fikrini düşünme olasılığını arttırmaktadır. Diğer taraftan, kadın olmak topraktaki organik bileşeni koruma fikrini organik tarımın faydası olarak görme olasılığını yükseltmektedir. Gelir seviyesindeki artış ve erkek olmak, organik tarımın faydası olarak maliyeti ön plana çıkarmaktadır. Çalışmada kullanılan bağımsız değişkenlerin rekabet gücü yüksek ürün üretmek değişkenini üzerinde etkisi bulunmamaktadır. Sadece zeytincilikle geçimini sağlayan çiftçiler, organik tarımın faydası olarak doğa çevre dostu olması fikrini daha yüksek olasılıkla benimsemektedir. Zeytinyağı birliğine üye olanlar çiftçilerde ise durum tam tersidir. 10 yıl ve altında çiftçilik tecrübesine sahip bireylere göre, daha fazla çiftçilik tecrübesine sahip olmak organik tarımın faydası olarak sağlığı görme olasılığını olumlu yönde etkilemektedir.

Anahtar Kelimeler

Kilis, Organik, Zeytinyağı, Tarım, PROBIT

Factors Affecting Farmers' Perceptions Towards Benefits of Organic Farming

Öz

This study analyzes the factors affecting the perceptions of organic farmers in Kilis regarding the benefits of organic agriculture. For this reason, data was collected by conducting a face-to-face survey of 279 of 445 farmers in Kilis who produce organic olive oil. The multivariate PROBIT regression method was used for data analysis. According to the regression results, the increase in the age or experience of the farmer increases the probability of seeing the benefit of organic farming as preserving the organic components in the soil. On the other hand, women are more likely to see the conservation of organic components in the soil as a benefit of organic farming than men. As the income level increases, the cost emerges as a benefit of organic agriculture. Compared to women, men see the benefit of organic farming as reducing the cost of production. The effect of the independent variables used in the study on the dependent variable of producing highly competitive products is statistically insignificant. Farmers who make a living only from olive agriculture are more likely to see the environmentally friendly option as the benefit of organic agriculture, while the situation is the opposite for those who are members of the olive oil union. Compared to farmers with 10 years or less of experience, those with 21-25 and 26 or more years of experience are more likely to see health as the benefit of organic farming.

Anahtar Kelimeler

Kilis, Organic, Olive Oil, Farming, PROBIT

Kaynakça

• Atış, E. (2004). Çevre ve sürdürülebilirlik boyutuyla organik tarım. http://www.bugday.org/portal/haber_detay.php?hid=466
• Bahşi, N. & Akça, A. (2019). Tüketicilerin organik tarım ürünlerine bakış açılarının belirlenmesi üzerine bir araştırma: Osmaniye ve Şanlıurfa illeri örneği. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 22(1): 26-34. https://www.researchgate.net/publication/331409188
• Bayram, B. Yolcu, H. & Aksakal, V. (2007). Türkiye'de organik tarım ve sorunları. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 38(2): 203-206. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunizfd/issue/2932/40573
• Bengisu, G. (2014). GAP bölgesinin organik tarım potansiyeli ve uygulanabilirliği. Alınteri Zirai Bilimler Dergisi, 26(B): 38-44. https://dergipark.org.tr/tr/pub/alinterizbd/issue/2389/30525
• Çelik, A. (2018). Güneydoğu Anadolu Bölgesin'de zeytin üretim alanlarının dağılışı. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Elazığ Türkiye.
• Çelik, Z. Erdal, Ü. & Etöz, M. (2019). Türkiye'de ekolojik tarımın ekonomik boyutu ve iklim değişimine etkisi. Uluslararası Organik Tarım ve Biyo çeşitlilik Sempozyumu, 27-29 Eylül, Bayburt.
• Çobanoğlu, F. & Işın, F. (2009). Organik kuru incir üreticilerinin organik tarım sistemi tercihlerini etkileyen kriterlerin analitik hiyerarşi süreci ile analizi. Tarım Ekonomisi Dergisi, 15(2): 63-71. https://dergipark.org.tr/en/pub/tarekoder/issue/25835/272394
• Cranfield, J., Henson, S., & Holliday, J. (2010). The motives, benefits, and problems of conversion to organic production. Agriculture and Human Values, 27(3), 291-306. https://link.springer.com/article/10.1007/s10460-009-9222-9.
• Demiryürek, K. (2011). Organik tarım kavramı ve organik tarımın dünya ve türkiye'deki durumu. GOÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 28(1): 27-36. http://ziraatdergi.gop.edu.tr/Makaleler/2069745255_27-36.pdf
• Duman, B. (2018). Geleneksel tarım ile organik tarımın karşılaştırılması. https://canakkalegundem.net/2018/02/08/geleneksel-tarim-organik-tarimin karsilastirilmasi/
• Durak Kılıçaslan, N. S. (2015). Türkiye ve AB'de organik tarım mevzuatı uygulamaları ve değerlendirilmesi. AB Uzmanlık Tezi, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü, Ankara Türkiye.
• Fidan, F. (2017). Bartın ilinde organik tarımın ekonomik boyutu. Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi, Bartın Türkiye.
• Gıda, Tarım & Hayvancılık Kilis İl Müdürlüğü. (2019). Organik Tarım Bilgi Sistemi Kayıtları. Kilis, Türkiye.
• Gujarati, D. N. & Porter, D. C. (2011). Econometria Básica-5. AMGH Editora.
• Hatunoğlu Durmaz, D. (2010), Türkiye'de ve dünya'da organik tarımın ekonomik boyutu: organik tarımın adana ili ekonomisindeki yeri. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir Türkiye.
• Hosmer , D. W. , Lemeshow , S. ( 2000 ). Applied logistic regression. , 2nd ed. Wiley. New York ABD.
• İlbaş, A. İ., (2009). Organik tarım ilkeler ve ulusal mevzuat, Eflatun Yayınevi. Ankara Türkiye.
• İpek, S. & Yaşar Çil, G. (2010). Uluslararası ticari boyutuyla organik tarım ve devlet destekleri. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1): 135-162. http://traglor.cu.edu.tr/objects/objectFile/UnzS3VEg-2982013-5.pdf
• Karabaş, S. (2011). Organik ürünlerin pazarlanmasında üretici-tüketici davranışları ve bu davranışları etkileyen faktörlerin belirlenmesi (Samsun ili örneği), Doktora Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat Türkiye.
• Karaman, S. Özsayın, D. & Karahan, H. (2013). Organik yaş meyve ve sebzelerin doğrudan pazarlanmasında tüketici memnuniyeti. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 6(1): 83-87. https://www.researchgate.net/publication/289673862
• Kutlu, D. (2016). Organik ürünlerin pazarlanmasıda markalaşmanın rolü ve katkısı. organik zeytinyağı üreten firmalar üzerinde bir araştırma. Doktora Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas Türkiye.
• Li, M., Wang, J., Zhao, P., Chen, K., & Wu, L. (2020). Factors affecting the willingness of agricultural green production from the perspective of farmers' perceptions. Science of The Total Environment, 738, 140289. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0048969720338109
• Merdan, K. (2014). Türkiye'de organik tarımın ekonomik analizi: Doğu Karadeniz uygulaması. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum Türkiye.
• Okudum, R. Alaeddinoğlu, F. & Şeremet, M. (2017). Literatürde organik tarım terminolojisi: organik tarımla ilişkili dergilerde bir içerik analizi. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (1), 14-28. https://dergipark.org.tr/tr/pub/joiss/issue/30785/323315
• Öztürk, E.N. (2012). Organik tarımın türkiye ekonomisindeki yeri ve önemi. Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale Türkiye.
• Pinthukas, N. (2015). Farmers perception and adaptation in organic vegetable production for sustainable livelihood in Chiang Mai Province. Agriculture and Agricultural Science Procedia, 5: 46-51.
• Şenyüz, M, (2019). Türkiye'deki organik tarım ürünlerinin zaman serileri ile analizi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul Türkiye.
• T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. Bitkisel üretim verileri, Aralık 2019.
• T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü. 2017 yılı zeytin ve zeytinyağı raporu, Nisan 2018.
• T.C. Ticaret Bakanlığı Esnaf, Sanatkârlar ve Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü. 2018 yılı zeytin ve zeytinyağı raporu, Nisan 2019.
• Vatansever Deviren, N. & Çelik, N. (2017). Dünya'da ve Türkiye'de organik tarımın ekonomik açıdan değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(48): 668-678. https://www.sosyalarastirmalar.com/cilt10/sayi48_pdf/6iksisat_kamu_isletme/vatanseverdeviren_nursen.pdf
• Willer, H. & Kilcher, L. (Eds.) (2011): The world of organic agriculture. statistics and emerging trends 2011. IFOAM, Bonn, & FiBL, Frick.
• Willer, H. & Klicher, L. (Eds.), (2009): The world of organic agriculture. statistics and emerging trends 2009. IfOM, Bonn, FiBL, Frick, ITC, Geneva.
• Willer, H. & Lernoud,J.(Eds.) (2017): The world of organic agriculture. statistics and emerging trends. FİBL & IFOAM- Organics International (2007): Frick and Bonn, 2017-02-20.
• Yurtoğlu, N. (2019). Türkiye Cumhuriyeti'nde zeytin ve zeytinyağı üretimi ile ticareti üzerine tarihsel bir bakış (1923-1960), Vakanüvis - Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 4(1): 472-510. https://dergipark.org.tr/tr/pub/vakanuvis/issue/44100/513902
• Yücesoy, B. (2018). Türkiye'de yetişen organik tarım ürünlerinin dünya pazarındaki yeri. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi, İstanbul Türkiye.
• https://data.tuik.gov.tr/Search/Search?text=ihracat
• https://data.tuik.gov.tr/Search/Search?text=TARIM