Üniversite Öğrencilerinin Sürdürülebilir Kalkınmaya Yönelik Farkındalıklarının Demografik Özelliklerine Göre Farklılıkları

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 911 - 937, 25.01.2023

Gülay Örmeci Güney

https://doi.org/10.25295/fsecon.1212669

Öz

Gelecek nesiller ve sürdürülebilir kalkınma olgusunun, başta gençler olmak üzere bütün toplumu içeren bir fenomen olduğu gerçeği her geçen gün biraz daha anlam kazanmaktadır. Yalnızca kendi toplumlarımızı değil, tüm dünyayı ve geleceğin dünyasını etkileyen üretim ve tüketim için her gün önemli kararlar alır ve uygularız. Bu kararlarımız içerisinde bireysel ve toplumsal olarak sosyo-ekonomik çevremizi etkileyen davranış biçimlerimizde çevresel duyarlılığı ve sürdürülebilirliği dikkate alabilmek için ortak ve bilinçli çaba harcamamız kaçınılmazdır. Bu bireysel ve toplumsal olarak hepimizin sorumluluğundadır. Gelişen, değişen ve dönüşen dinamik bir yapı olan toplumun sosyo-ekonomik faaliyetlerindeki bu sorumluluk ekonomik büyüme ve kalkınma konusuna yaklaşımı zamanla daha bilinçli/farkındalıklı yapmayı gerektirmiştir.
Bu çalışmanın amacı sürdürülebilir kalkınma farkındalığına yönelik üniversite öğrencilerinin demografik özelliklerine göre farklılıklarının var olup olmadığının tespit edilmesidir. Çalışma kapsamında nicel veri toplama yöntemlerinden biri olan anket tekniğinden yararlanılmıştır. Hazırlanan anket formları, Google Forms dijital platformuna yüklenmiş dijital ve sanal ortamlarda; WhatsApp ve online formlar aracılığı ve gönüllü katılım esası ile üniversite öğrencilerine ulaştırılmıştır. Sosyal medya ve internet uygulamaları aracılığıyla kolayda örnekleme yöntemi ile ulaşılan ve çalışmanın anketine katılmayı kabul eden üniversite öğrencileri çalışmanın örneklemini oluşturmuştur. Araştırmanın amacı doğrultusunda hazırlanan ankete gönüllü katılımlar ile toplanan verilerden hatalı, eksik anket formlarının ayıklanması sonrası kalan 599 öğrenciden elde edilen verilere Kruskal Wallis ve Whitney U testleri yapılmıştır. Yapılan testler sonucunda “öğrencilerin sürdürülebilir kalkınmaya yönelik farkındalıkları istatistiksel olarak demografik özelliklerine göre anlamlı farklılık gösterir” ana hipotezi sosyal, ekonomik ve çevresel faktörler çerçevesinde kabul edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tüketim, Sürdürülebilirlik, Kalkınma.

Teşekkür

TEŞEKKURLER

Kaynakça

• Akpulat, F. (2019). Sürdürülebilirlik Kavramına Farklı Yaklaşımlar, Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. https://acikbilim.yok.gov.tr/bitstream/handle/20.500.12812/143813/yokAcikBilim_10269330.pdf?sequence=-1
• Atmaca, A. C., Kıray, S. A. & Pehlivan, M. (2019). Development of a Measurement Tool for Sustainable Development Avareness. International Journal of Assessment Tools in Education, 6(1), 80-91. doi:10.21449/İJATE.518099
• Arba’at H., Tajul, A.N., Suriati S. (2010). The Status on The Level of Environmental Awareness inThe Concept of Sustainable Development Amongs Secondary School Students, Procedia Social and Behavioral Sciences 2 1276-1280. DOİ:10.1016/j.sbspro.2010.03.187
• Başkaya, F. (1995). Azgelişmişliğin Sürekliliği, (3. Baskı). Ankara: İmge Kitabevi.
• Bilgili, M. Y. (2017). Ekonomik, Ekolojik ve Sosyal Boyutlarıyla Sürdürülebilir Kalkınma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(49). www.sosyalarastirmalar.com
• C. Gül, A., Tağrikulu, P., Çobanoğlu, İ. H. & Çobanoğlu, E. O. (2022). Öğretmen Adaylarının Sürdürülebilir Çevre Eğitimine Yönelik Tutumlarının Değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 645-670. doi: 10.17679/inuefd.1062923
• Chaplin, G., ve Wyton, P. (2014) Student Engagement with Sustainability: Understanding the Value–Action Gap, International Journal of Sustainability in Higher Education, Vol. 15, 404 – 417.
• Cohen, L. M. L. & Morrison, K. (2007). Research Methods in Education, (6th Edition). London: Rouledge
• Creswell, J.W. ve Plano Clark, V.L(2014). Karma Yöntem Araştırmaları:Tasarımı ve Yürütülmesi (Çev.Ed.Y.Dede ve S.B. Demir), Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çelik, S., Başaran, T., Gökalp, M.R., Yeşildal, M., ve Han, O. (2016). Hemşirelik ve Tıp Öğrencilerinin Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları, HSP, 3(2), 91-98.
• Çobanoğlu, O. & Türer, B. (2015). Fen Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Sürdürülebilir Kalkınma Farkındalıklarının Belirlenmesi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2015(5), 235-247. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/412733
• Dal, Ş. & Akçay, N. O. (2021). Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Sürdürülebilir Kalkınma ve Sıfır Atık ile İlgili Görüşlerinin Belirlenmesi. Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(3), 438-459.
• Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu Raporu. (1991). Türkiye Çevre Vakfı: Ortak Geleceğimiz, (Belkıs Çorakçı (Çev.), 3. Baskı). Ankara: TÇV Yay.
• Eser, M. (2018). Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Sürdürülebilir Kalkınmaya İlişkin Tutumları: Nazilli Meslek Yüksekokulu Örneği, Kesit Akademi Dergisi, (17), 402-418. http://dergipark.org.tr/tr/pub/kesitakademi/issue/59822/863868
• Faiz, M. & Bozdemir Yüzbaşıoğlu, H. (2019). Öğretmen Adaylarının Sürdürülebı̇lı̇r Kalkınma Farkındalıkları. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(4), 1255-1271 DOİ:10.17240/aibuefd. 2019..-662082
• Gedik, Y. (2020). Sosyal, Ekonomik ve Çevresel Boyutlarla Sürdürülebilirlik ve Sürdürülebilir Kalkınma. Uluslararası Ekonomi Siyaset İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 3(3), 196-215. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1200582
• Gönel, F. D. (2013). Kalkınma Ekonomisi, (2. Baskı). Ankara: Efil Yayınevi.
• Han, E. & Kaya, A. A. (2013). Kalkınma Ekonomisi, Teori ve Politika. Ankara: Nobel Yayınevi,
• Hatipler, M. & Köksalan, N., (2020). Tüketim Farkındalığı ve Sürdürülebilir Kalkınma, 4. Asia Pacific International Congress on Contemporary Studies, December 12-13, (2020)
• İslamoğlu, A. H. & Alnıaçık, Ü. (2019). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. İstanbul: Beta Yayınevi.
• Kalaycı, Ş. (2017). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, (8. Baskı). Ankara: Dinamik Akademi
• Kanmaz, D. (2019). 7. ve 8. Sınıf Öğrencilerinin Sürdürülebilir Kalkınmaya Yönelik Tutumları ve Tutumlarla İlişkili Faktörler, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Karadağ, Y. & Acar, F. (2020). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına Yöneli84k Farkındalıklarının İncelenmesi, Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 4 (1). 62-78. DOİ:10.38015/sbyy.693956.
• Kavaz D. & Öztoprak H. (2017). Environmental Awareness of University Students on White Cheese Waste Water. EURASIA Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 13(12), 8003-8015.
• Marin, M. C. (2004), Ekolojik-Ekonomik Bir perspektiften Sürdürülebilir Kalkınma Çabaları. Dedeoğlu, S. ve Subaşat, T. (Ed.), Kalkınma ve Küreselleşme, 141-178. İstanbul: Bağlam Yayıncılık. Bağlam Yayınları 236, inceleme araştırma 161, Birinci Basım
• Meadows, D. H., Meadows, D. L., Randers, J. & Behrens, W. W. (1990). Ekonomik Büyümenin Sınırları. Kemal Tosun vd. (Çev.). İstanbul: İşletme İktisadı Enstitüsü Yay.
• Morelli, J. (2011). Environmental Sustainability: A Definition for Environmental Professionals. Journal of Environmental Sustainability, 1(1), 1-9.
• Oskay, C. (2014), Sürdürülebilir Kalkınma Çerçevesinde Rüzgâr Enerjisinin Önemi ve Türkiye’de Rüzgâr Enerjisi Yatırımlarına Yönelik Teşvikler. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(1), 76-94.
• Önder, İ. (2000). Ekonomi & Politika Yazıları. İstanbul: Der Yayınları.
• Özbebek Tunç, A., Akdemir Ömür, G. & Düren, A. Z. (2012). Çevresel Farkındalık. İÜ Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 47, 227-246. https://www.academia.edu/3469998/%C3%87evresel_Fark%C4%B1ndal%C4%B1k
• Öztürk Demirbaş, Ç. (2015) Öğretmen Adaylarının Sürdürülebilir Kalkınma Farkındalık Düzeyleri. Marmara Coğrafya Dergisi, 31, 300-316.
• Roberts, J.A., & Bacon D.R. (1997). Explaning the subtle relationship between environmental concern and ecologically conscious consumer behaviour. Journal of Business Research, 40 (1), 79-89.
• Şahin İ. & Kutlu, S. Z. (2014). Cittaslow: Sürdürülebilir Kalkınma Ekseninde Bir Değerlendirme. Journal of Tourism And Gastronomy Studies, 2(1), 55-63.
• Türkeş, M. (2022). 2022 Stockholm +50 Konferansı’ndan Öneriler. https://yesilgazete.org/2022-stockholm-50-konferansindan-oneriler/
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. (2020). Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları ve Göstergeleri. Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Ankara. http://www.surdurulebilirkalkinma.gov.tr/wp-content/uploads/2021/02/SKA-ve-Gostergeleri-Kapak-Birlestirilmis.pdf
• Ünder, H. (1996). Çevre Felsefesi. Bilim İnceleme Dizisi 2. Ankara: Doruk Yayımcılık.
• Yaylı, H. (2015). Sürdürülebilir Kalkınmanın Sürdürülebilirliği. 921-940. https://www.ayk.gov.tr/wp-content/uploads/2015/01/YAYLI-Hasan-S%C3%9CRD%C3%9CR%C3%9CLEB%C4%B0L%C4%B0R-KALKINMANIN-S%C3%9CRD%C3%9CR%C3%9CLEB%C4%B0L%C4%B0RL%C4%B0%C4%9E%C4%B0.pdf Yalçın, A. Z. (2016). Sürdürülebilir Kalkınma için Yeşil Ekonomi Düşüncesi ve Mali Politikalar. Çankırı Karatekin Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 749-775. Yılmaz, V., Çelik, H. E. & Yağızer, C. (2009). Çevresel Duyarlılık ve Çevresel Davranışın Ekolojik Ürün Satın Alma Davranışına Etkilerinin Yapısal Eşitlik Modeliyle Araştırılması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 1-14.