Thoughts on Two Similar Gazels by Munif of Antakya

Yıl 2006, Sayı: 21, 193 - 205, 19.02.2014

Ali Yıldırım

Öz

Human beings always paid attention the opposition in creation and the importance of opposition in terms of knowing the things and events. In addition to this, human beings paid attention to the reason for existence and the reason for why things happen. On the things and events opposite of the things and events known as positive, a negative side has been assumed. However, they never thought the fact that in order to know the positive things better, negative things are necessary. On these issues, which are especially in the realm of philosophy and school of thoughts, religions have measures and understandings too. Divan poets, in addition to literary taste and aesthetic beauties, expressed the secrets behind the things and events in various forms. Especially the abstract and deep structure of Islamic mysticism has played a leading role for poets in terms of understanding things and events in this work, we discussed two similar gazels by Munif, which would be exemplary for the thoughts in question.

Anahtar Kelimeler

Creation; Things and Events; Cause; Reason; Divan Poetry; Munif

Antakyalı Münif'in Benzer İki Gazelinin Düşündürdükleri

Öz

Varlıktaki zıtlık ile zıtlıkların şey ve olayların bilinmesindeki önemi, insanların her zaman dikkatini çekmiştir. Bunun yanında varlığın var oluş sebebi ile olayların meydana gelme sebebi de insanların ilgi alanına girmiştir. Olumlu bilinen değerlerin karşısındaki şey ve olaylarda, daha çok mutlak bir olumsuzluk görülmüştür; ancak olumlu şeylerin daha iyi bilinmesi, algılanması hususunda olumsuz şeylerin de varlığının gerekliliği çoğu zaman düşünülmemiştir. Özellikle felsefe ve düşünce ekollerinin ilgilendiği bu konular hakkında dinlerin de ortaya koyduğu ölçüler ve anlayışlar olmuştur. Divan şairi, edebi haz ve estetik güzelliklerin yanı sıra, varlık ve olaylardaki sırları da değişik yönleriyle şiirlerde dile getirmişlerdir. Özellikle tasavvufun soyut ve derin yapısı, varlık ve olayları anlama noktasında şairlere yol göstermiştir. Bu çalışmada, Münif'in söz konusu düşüncelere örnek teşkil eden benzer iki gazeli üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Varlık; Şey ve Olaylar; Zıtlık; Sebep-Sonuç; Divan Şiiri; Münif

Kaynakça

• Bilkan, Ali Fuat (1997); Nâbî Divanı, İstanbul
• Bolay, S. Hayri (1986); Aristo Metafiziği ile Gazali Metafıziğinı'n Karşılaştırılması, İstanbul.
• Buyuk Turk Klasikleri ( 1986); (Haz. Haluk ipekten vd.), İstanbul, C.4.
• Chittick, William C., Murata, Sachiko (2000); İslamın Vizyonu (Çev. Turan Koç), ls- tanbul.
• Chittick, William C. (1997); Varolmanın Boyutları (Çev. Turan Koç), İstanbul.
• ANTAKYALI MÜNİF'İN BENZER İKİ GAZELiNiN DÜŞÜNDÜRDÜKLERİ 205
• Çağrıcı, Mustafa (1998); “Hayır Md.” Turkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, lstan- bul, C. 17, 5.45.
• Gazali ( Muhammed) (1986); İhyau Ulümi ’d-Dîn (Ç ev. Ahmed Serdaroğlu), İstanbul.
• Guenon, Rene (1989); Islam Maneviyatı ve Taoculuğa Toplu Bakış (Çev. Mahmut Ka- nık), İstanbul.
• Hucvirî (1989); Keşfü ’l—Mahcüb-Hakikat Bilgisi (Haz. Süleyman Uludağ), İstanbul.
• Izutsu, Toshihiko (1999); İbn Arabî ’nin F usüs ’undaki Anahtar Kavramlar (Çev. Ahmed Yüksel Özemre), İstanbul.
• Kur’an-ı Kerim ve Açıklamalı Meali (Haz. Ali Özek vd.), Ankara.
• Kutluer, İlhan (2000); “İlliyet Md.” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, C. 22, S. l20.
• (1998); “Hikmet Md.” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstan- bul, C.l7, 5.503.
• Küçük, Sabahattin (1999); Münif Divanı, Ankara.
• Küçük, Sabahattin (1994); Bâkî Divanı, Ankara.
• Nasr, Seyyid Hüseyin (1997), İslam’da Duşiınce ve Hayat, (Çev. Fatih Tatlılıoğlu), İstanbul
• Uludağ, Süleyman (1995); Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, lstanbul.
• Yıldırım, Ali (2003); “Zıtlık Kavramı ve Divan Şiirinde Zerre-Güneş Sembolizmi” Bilig Dergisi, Sayı 25, Ankara, 55.125-136.
• Yavuz, Yusuf Şevki (2000); “İlliyyet (Kelam) Md.” Türkiye Diyanet Vakfı Islam Ansik- lopedisi, İstanbul, C.22. 5.122.