BOTANİK BAHÇELERİ VE TURİZM

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 26 - 35, 27.12.2017

Ümit Çarbuğa , Yeliz Pekerşen

Öz

Botanik bahçeleri; yüz yıllar önce kentlerde yaşamaya başlamış olan
toplumların doğaya duyduğu özlemin bir simgesi olarak yorumlanabilir.
Rönesans döneminde Avrupa’da ortaya çıkmaya başlayan botanik bahçeleri,
sanayi devrimi sonrasında kent nüfusunun artışıyla kentlerde daha yaygın hale
gelmiştir. Turistik aktiviteler içerisinde doğaya verilen zararın en az olduğu
alanlardan birisi olarak değerlendirilen botanik turizmine verilen değer gün
geçtikçe artmaktadır. Sadece turistik faaliyetler için değil; günlük yaşam,
eğitim ve halka açık etkinlikler için de ideal alanlar olarak botanik bahçeleri
önem kazanmaktadır. Uluslararası Botanik Bahçeleri Birliği (BGCI) verilerine
göre Almanya’da; 109, Fransa’da; 96, İtalya’da 120 ve İngiltere’de; 199
botanik bahçesi bulunmaktadır. Türkiye’de ise 9 botanik bahçesi
bulunmaktadır. Diğer taraftan, Türkiye’nin sahip olduğu endemik bitki
çeşitliliği oldukça yüksektir. Dünya’da bulunan 126 bin endemik bitki
türünden 3090 türü ülkemizde bulunmaktadır. Ülkemizde bulunan botanik
bahçeleri sayısı ve mevcut bitkisel çeşitliliğinden hareketle; henüz
değerlendirilmemiş bir potansiyelin olduğu düşünülmektedir. Bu araştırma;
botanik bahçelerinin gelişimi, aktivite alanı olarak kullanımı ve Anadolu’da
var olan spesifik potansiyellerin incelendiği derleme bir çalışmadır. 

Anahtar Kelimeler

Botanik, Botanik Bahçeleri, Botanik Turizmi

Botanical Gardens and Tourism

Öz

Botanical gardens can be interpreted as the symbol of nature longing for
societies that began to live in cities centuries ago. The botanical gardens that
emerged in Europe during the Renaissance period became more common in
cities with the increase of the urban population after the industrial revolution.
According to other tourist activities botanical tourism is less harmful to nature.
Therefore, the value given to botanical tourism is increasing day by day.
Botanical gardens are becoming increasingly important not only for tourist
activities but also as ideal areas for everyday life, education and public events.
According to the International Botanical Gardens Association(BGCI),
Germany has 109 botanical gardens, 96 France, 120 Italy and 199 botanical
gardens. Turkey has 9 botanical gardens. On the other hand, the diversity of
endemic plants of Turkey is relatively high. There are 126 thousand endemic
plants in the world, 3090 species live in Turkey. Due to the number of
botanical gardens available in our country and the current plant diversity, it is
thought to be an unused potential. This research is a review study of the
development of botanical gardens, its use as an activity area and the specific
potentials existing in Anatolia.

Anahtar Kelimeler

Botanical, Botanical Gardens, Botanical Tourism

Kaynakça

• ATB. (2015). Erişim Tarihi: 03.11.2016,http://www.ankaratb.org.tr/lib_upload/128_T%C3% BCrkiye%E2%80%99de%20Endemik%20Bitki%20T%C3%BCrleri_23_07_2012.pdf
• Ballantyne, R., Packer, J. ve Hughes, K. (2008). Environmental awareness, interests and motives of botanic gardens visitors: Implications for interpretive practice. Tourism Management, 29 (3), 439-444.
• Beğen, A. H. (2015). Artvin'de botanik turizm potansiyeli, Ö. Eminoğlulları (Ed.), Artvin'in Doğal Bitkileri (95-108). İstanbul: Promat.
• Benfield, R. (2013). Garden tourism. Wallingford: CABI.
• BGCI. (2016a). Erişim tarihi: 05.11.2016, https://www.bgci.org/about-us/mission/
• BGCI. (2016b). Erişim tarihi: 05.11.2016,https://www.bgci.org/garden_search.php?action =Find&ftrCountry=TR&ftrKeyword=&x=79&y=3.
• Botto, M. I. D. (2015). Garden tourism in England: An early discovery. A. D. Rodrigues (Ed.), Gardens and tourism for and beyond economic profit (11-27). Evora: Universidade de Evora.
• Boz, D. (2014). Diversification of botanic tourism by benefiting from the plant-bioinformatics system. An Online International Research Journal, 1 (2), 102-116.
• Cakovska, B. (2017). Garden tourism: Reasons for opening private gardens in the UK National Garden Scheme. Current Issues in Tourism, 1-5. doi: 10.1080/13683500.2016.1276521
• Chaudhry, P., Tewari, V. P., ve Singh, B. (2008). WTP Vs WTA for assessing the recreational benefits of urban forests: A case from a modern and planned city of a developing country. Forests, Trees and Livelihoods, 18 (3), 215-231.
• Colburn, T. C. (2012). Growing gardens: Botanical gardens, public space and conversation, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), California Polytechnic State University, San Luis Obispo.
• Çakır, G., ve Çakır, A. (2012). İğneada longoz ormanları ve çevresinin rekreasyonel faaliyetler açısından değerlendirilmesi. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, Özel Sayı, 281-286.
• Çevirgen, A. (2004). Edremit yöresinde ekoturizme yönelik bir talep araştırması. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (12), 45-67.
• Grundlingh, L. (2017). " The great outdoor living room of the city": A survey essay on the thoughts and aims of urban park development in the late 19th and early 20th century in Europe and the United States of America. Tydskrif vir Geesteswetenskappe, 57(2-2), 542-561.
• Hepcan, Ç. C. ve Özkan, B. (2005). Botanik bahçelerinin kentsel dış mekanlar olarak kullanıcılara sunduğu olanakların belirlenmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 42 (3), 159- 170.
• ITB, (2014). Erişim tarihi: 03.11.2017, https://www.itbkongress.de/media/itbk/Archive_2014/ITB _Destination _Days_3/Garden_Tourism_Recipes_For_Success_In_An_Underestimated _Market_Segment.pdf
• Jones, S. R. (2007). 1001 gardens you must see before you die. Hauppauge, New York: Barron.
• Kaya, Y. ve Aksal, Ö. (2005). Endemik bitkilerin dünya ve Türkiye’deki dağılımı. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 7 (1), 85-99.
• Kaya, Z. ve Raynal, D. (2001). Biodiversity and conservation of Turkish forests. Biological Conservation 97 (2), 131-141.
• Myers, N., Mittermeier, R. A., Mittermeier, C. G., Fonseca, G.A.B, ve Kent, J. (2000). Biodiversity hotspots for conservation priorities. Nature, 403, 853-858.
• Orhan, T. ve Karahan, F. (2010). Uzundere ilçesi ve yakın çevresinin ekoturizm potansiyelinin değerlendirilmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 11 (1), 27-42.
• Özcan, H., Akbulak, C., Kelkit, A., Tosunoğlu, M. ve İsmet, U. (2009). Ecotourism potential and management of Kavak Delta (Northwest Turkey). Journal of Coastal Research, 25 (3), 781-787.
• Taleb, T. A., Aronson, J. ve Shaw, K. (2016). Rays of hope from the ecological restoration alliance of botanic gardens, following ıts tecent meeting in Amman, Jordan. The Journal of the for Ecologigal Restoration, 24 (5), 1-4.
• TDK. (2016). Erişim tarihi: 05.11.2016,http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts &arama=gts&guid=TDK.GTS.5813b8388e1189.13231516
• The Plant List (2016). Erişim tarihi: 06.11.2016, http://www.theplantlist.org/
• Thomas, R., Porteous, G. ve Simmons, D. (1994). Garden tourism and ıts potantial organization in canterbury (Occasional Paper No:10), New Zealand, Canterbury: Lincoln University.
• TURSAB. (2002). Erişim tarihi: 01.11.2016, http://www.tursab.org.tr/dosya/1024/02mtflora1_1024_1912656.pdf
• UNWTO. (2016). Erişim tarihi: 02.11.2016, http://sdt.unwto.org/content/ecotourismandprotectedareas.
• Utama, I.G.B.R. (2015a). Botanical garden as a recreational park: Balancing economic interest with conservation. International Journal of Scientific & Engineering Research, (6) 4, 1244-1248.
• Utama, I.G.B.R. (2015b). Positionıng eco-tourism for improving destination image of Bali Indonesia. E-Journal of Tourism Udayana University, 2 (1), 58-66.
• Uzun, G. (1978). Çukurova Üniversitesi botanik bahçesi peyzaj planlama ilkelerinin saptanması ve alan kullanışı üzerine bir araştırma. (Yayınlanmamış Doçentlik Tezi), Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Vishwanatha, S. ve Chandrashekara, B. (2014 Economic impacts of ecotourism - a perceptional study. International Journal of Innovative Research & Studies, 3 (3), 15-24.
• Wood, M.E. (2002). Ecotourism: Principles, practices and policies for sustainability. Paris: UNEP. WTO. (2016). Erişim tarihi: 07.11.2016,https://www.wto.org/english/news _e/pres16_e/pr768_e.htm
• WTTC. (2015). Erişim tarihi: 07.11.2016, http://zh.wttc.org//media/files/reports/economic-impactresearch/regional- 2015/world2015.pdf