Covid-19 Pandemi Döneminde Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ile Yaşam Kalitesi İlişkisinin İncelenmesi

Yıl 2021, , 343 - 358, 24.12.2021

Beyza Öğe , İrfan Yıldırım , Yıldırım Gökhan Gencer , Fatih Eriş

https://doi.org/10.31680/gaunjss.1002677

Cited By: 2

Öz

Araştırmanın amacı rutin yaşam davranışlarının değiştiği pandemi sürecinde Türkiye’de bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile yaşam kalitelerini saptamak ve sağlıklı yaşam davranışlarının yaşam kaliteleri üzerindeki etkisini belirlemektir. Araştırmanın evrenini Türkiye’deki 18-70 yaş aralığında bulunan bireyler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise rastgele örneklem yoluyla seçilmiş 742 birey oluşturmaktadır. Araştırma verileri genel bilgi formu, “Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği” ve ‘’WHOQOL-BREF’’ ile online olarak toplanmıştır. SPSS paket program kullanılarak veri analizleri yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda; katılımcıların sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve WHOQOL-BREF (TR) yaşam kalitesi düzeyleriyle yaş, cinsiyet ve beden kitle indeksi arasında farklılık tespit edilmiştir (p<0.05). Ayrıca sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile WHOQOL-BREF (TR) yaşam kalitesi arasında p<0.05 düzeyinde anlamlı, pozitif yönlü bir ilişki gösterdiği belirlenmiştir. Sonuç olarak, araştırma grubunu oluşturan bireylerin pandemi dönemi sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının orta, yaşam kalitelerinin ise yüksek düzeyde olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Pandemi, Covid-19, Sağlıklı yaşam davranışları, Yaşam kalitesi.

Kaynakça

• Akyüz, H. (2018). Boş zaman tüketicilerinin yaşam kalitesi ve mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Olimpik kış festivali örneği. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Ankara.
• Avcı Öztürk, D. (2010). Hemşirelerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve iş yaşam kalitesinin iş doyum düzeyine etkileri. Beykent Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Bahar, Z., Beşer, A., Gördes, N., Ersin, F., & Kıssal, A. (2008). Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(1), 1-13.
• Berk, Y., Öner, S., Sarıkaya, M. (2021). Covid-19 Pandemi Sürecinde Fiziksel Aktivitenin YAşam Kalitesi ve Duygu Durum Üzerine Etkisinin İncelenmesi. Journal of ROL Sports Science, 2(2), 52-64.
• Butler, M. J.,& Barrientos, R. M. (2020). The impact of nutrition on COVID-19 susceptibility and long-term consequences. Brain, behavior, and immunity, 87, 53-54.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri.(12. Baskı) Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Cohen, L., Manion, D., & Morrison, K. (2007). Research methods in Education. New York: Rutledge.
• Çakır, M., Piyal, B., & Aycan, S. (2015). Hekimlerde sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve yaşam kalitesi: Tıp fakültesi tabanlı kesitsel bir çalışma. Ankara Medical Journal, 15(4).
• Çalmaz, A. (2011). Tunceli kent merkezinde yaşayan 15-49 yaş grubu kadınların sağlık, sosyal ve demografik özelliklerine göre sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Elazığ.
• Çırakoğlu, O.C. (2011). Domuz Gribi (H1N1) Salgınıyla İlişkili Algıların, Kaygı ve Kaçınma Düzeyi Değişkenleri Bağlamında İncelenmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 26 (67), 49-64.
• Çoban, Ü., Bayazıt, B., Uca, M. (2020).Üniversite öğrencilerinin spora yönelik tutumlarının yaşam kalitesi, düzeylerine etkisinin incelenmesi:Doğu Marmara Bölgesi üniversiteleri örneği. OPUS– Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15 (26), 4362-4385.
• Gömleksiz, M., Yakar, B., Pirinçci, E. (2020). Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve İlişkili Faktörler. Dicle Tıp Dergisi, 47(2), 347-358.
• Hekler, E.B., Lambert, J., Leventhal, E., Levethal, H., Jahn, E. and Contrada R.J. (2008). Commonsense İllness Beliefs, Adherence Behaviors and Hypertension Control Among African Americans. Journal of Behavioral Medicine, 31, 391-400.
• Karakoç, A. (2006). Sınıf öğretmenlerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve bu davranışları etkileyen bazı faktörlerin belirlenmesi ve incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
• Kılıç, E. (2012). Ameliyathane hemşirelerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Haliç Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kılıç, L. (2017). Beden eğitimi öğretmenlerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının bazı değişkenlere göre değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kırbaş, Ş. (2020). Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü Personelinin Fiziksel Aktivite Düzeyi ile Yaşam Kalitesi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 25 (3), 213-224.
• Kıroğlu, F. (2020). COVID-19 Pandemi Ortamında Çalışma Koşulları ve Genel Sorunlar. Meyad Akademi Dergisi, 1(1), 9-90.
• Naja, F.,& Hamadeh, R. (2020). Nutrition amid the COVID-19 pandemic: a multi-level framework for action. European journal of clinical nutrition, 74(8), 1117-1121.https://doi.org/10.1038/s41430-020-0634-3.
• Oral, B. (2018). Erciyes üniversitesi öğrencilerinin sağlık algısı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Tıpta Uzmanlık Tezi. Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Kayseri.
• Özüdoğru, E. (2013). Üniversite personelinin fiziksel aktivivte düzeyi ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Burdur.
• Sağlam, Y. (2015). Öğretmenlerin fiziksel aktivite düzeyleri ile yaşam kalitesi düzeylerinin karşılaştırılması (Bitlis ili örneği). Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• T.C. Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Covid-19 (SARS-CoV-2) Rehberi (Bilim Kurulu Çalışması). Available at: https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/depo/ rehberler/ Covid-19_Rehberi.pdf [Accessed: April 14, 2020]
• The Whoqol Group. (1998). Development of the World Health Organization WHOQOL-BREF quality of life assessment. Psychological medicine, 28(3), 551-558.
• Üçdal, C. (2019). Beden eğitimi öğretmenlerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Kış Sporları ve Spor Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Ünalan, D., Öztop, D. B., Elmalı, F., Öztürk, A., Konak, D., Pırlak, B., Güneş, D. (2009). Bir grup sağlık yüksekokulu öğrencisinin yeme tutumları ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişki. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 16(2), 75-81.
• Vural, Ö. (2010). Masa başı çalışanlarda fiziksel aktivite düzeyi ve yaşam kalitesi ilişkisi.Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Walker, S. N., Sechrist, K. R., Pender, N. J. (1996). Health Promotion Model -Instruments to Measure Health Promoting Lifestyle: Health-Promoting Lifestyle Profile.
• Yıldırım, A., Hacıhasanoğlu, R. (2011). Sağlık Çalışanlarında Yaşam Kalitesi ve Etkileyen Değişkenler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(2), 61-68.
• Yıldız, F. (2014). 19. Yüzyılda Anadolu’da salgın hastalıklar (Veba, Kolera, Çiçek, Sıtma) ve salgın hastalıklarla mücadele yöntemleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Kütahya.
• Yiğit, İ., Gümüşçü, O. Manisa ve çevresinde salgın hastalıkların iskana etkisi (XVI-XX. yy). TÜCAUM Uluslararası Coğrafya Sempozyumu. 13-14 Ekim 2016, Ankara.
• Yolun, M. (2012).İspanyol gribinin dünya ve Osmanlı Devleti üzerindeki etkileri, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Adıyaman Üniversitesi, SosyalBilimler Enstitüsü, Adıyaman.
• Zhang, L.,& Liu, Y. (2020). Potential interventions for novel coronavirus in China: A systematic review. Journal of medical virology, 92(5), 479-490.
• Zhu H., Wei L. and Niu P. (2020). The Novel Coronavirus Outbreak in Wuhan, China. Global Health Research and Policy, 5(6), 1-3.