Hakemler İçin Mesleki Haz Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması-HİMHÖ

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 2, 35 - 45, 20.06.2018

Aydın Karaçam , Atilla Pulur

https://doi.org/10.31680/gaunjss.416737

Cited By: 9

Öz

Çalışmanın
amacı Hakemler İçin Mesleki Haz Ölçeği’nin (HİMHÖ) geliştirilmesidir. Çalışma
grubu uygun örnekleme yöntemi ile oluşturulmuştur. Çalışmanın örneklemini
2016-2017 sezonunda aktif hakemlik yapan 314 kişilik hakem grubu oluşturmuştur.
Bu hakemlerin %36 (n:113) basketbol, %33 (n:106) futbol, %5 (n:16) tekerlekli
sandalye basketbol, %10 (n:31) hentbol, % 10 (n:30) voleybol ve % 6 (n:18)
tenis hakemidir. Araştırmaya katılan hakem grubunun %14’ünü (n:44) kadın, %
86’sını (n:270) erkek hakemler oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan hakemlerin
yaş ortalanması 26, hakemlik tecrübeleri ortalama 6 yıldır. Araştırmaya katılan
hakemlere ölçek müsabakalarının olmadığı bir zamanda yüz yüze uygulanmıştır. Verilerin
çözümlenmesi SPSS 21 ve AMOS programları kullanılarak yapılmıştır. Ölçeğin yapı
geçerliği için temel bileşenler analizi ve varimax döndürme teknikleri
kullanılmıştır. HİMHÖ’nün ölçüt geçerliğini ve madde ayırt ediciliğini belirlemek
için pearson momentler çarpımı korelasyon katsayısı ve t-testi kullanılmıştır.
HİMHÖ’nün ölçüt geçerliği için Karaçam ve Pulur (2017) tarafından geliştirilen Hakem
Öz Yeterlik Ölçeği (HÖYÖ) kullanılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda
toplam açıklanan varyansın %50.59 olduğu ve maddelerin tek faktör altında
toplandığı görülmüştür. Ölçek için alfa iç tutarlık katsayı .83  ve KMO değerinin .85 olduğu görülmüştür.
Ölçeğe uygulanan DFA analizi sonucunda c²/sd = 1.636
RMSEA = .07, CFI = .96, GFI = .94, AGFI = .90, RMR = .01 ve NFI = .92 olduğu
görülmüştür. HİMHÖ’nün madde toplam korelasyonlarının .56 ile .84 arasında
değişiklik gösterdiği ve t-değerlerinin tüm maddelerde anlamlı olduğu
saptanmıştır (p<.001). Ölçüt geçerliği için HİMHÖ toplam puanı ile HÖYÖ toplam puanı ve
HÖYÖ’nün alt faktörleri arasındaki korelasyon .52 ile .62 arasında
değiştiği ve bu katsayıların p = .01 düzeyinde anlamlı olduğu görülmüştür. Sonuçlar
HİMHÖ ölçeğinin hakemlerin mesleki haz düzeylerini ölçmede geçerli ve güvenilir
olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Hakem, Mesleki Haz, ölçek, geçerlik, güvenirlik

The Zest For Work Scale For Referees: Validity and Reliability Study-ZWSR

Öz

The aim of the study is to
develop the Zest Scale for Referees (ZWSR). The study group was formed by
convenient sampling method. The sample of the study is consisted of a group of
314 referees who actively served as referees during the 2016-2017 season. These
referees are consisted of 36% (n:113) basketball, 33% (n:106) soccer, 5% (n:16)
wheelchair basketball, %10 (n:31)
hentball,
6% (n:18) tennis referees. 14% (n:44) of the referees who participated in the
research are female and 86% (n:270) are male referees. The average age of the
referees participating in the study is 26, and the average of refereeing
experience is 6 years. The scale was administered to the referees participating
in the survey as face-to-face at a time when there were no competitions. The
analysis of the data was conducted using SPSS 21 and AMOS programs. For
construct validity of the scale, principal component analysis and varimax
rotation techniques were used. The Pearson moment correlation coefficient and
the t-test were used to determine the criterion validity and item
discrimination of the (ZWSR). The Referee Self-Efficacy Scale (REFS) developed
by Karaçam and Pulur (2017) was used for the criteria validity of ZWSR. As a
result of the exploratory factor analysis, it was observed that the total
explained variance was 50.59% and the items were clustered under a single
factor. The alpha internal consistency coefficient for the scale was .83 and
the KMO value was .85. The DFA analysis of the scale showed c²/sd = 1.636 RMSEA =
.07, CFI = .96, GFI = .94, AGFI = .90, RMR = .01 and NFI = .92. The item total
correlations of the ZWSR varied between .56 and .84, and t-values were
significant in all items (p <.001). For the criterion validity, the
correlation between ZWSR and REFS  total
scores, and the subscales of REFS  varied
between .52 and .62, and these coefficients were significant at p = .01 level.
The results show that the ZWSR scale is valid and reliable in measuring the
level of zest of the referees.

Anahtar Kelimeler

Referee, Zest For Work, Scale, Validity, Reliability

Kaynakça

• Büyüköztürk, Ş. (2010a). Bilimsel araştırma yöntemleri (5. Baskı). Ankara: Pegem Akademi. Büyüköztürk, Ş. (2010b). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (11. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik. Ankara: Pegem.Ekmekçi, R. (2008). Basketbol hakemlerinin stres kaynakları ile stresle başa çıkma yöntemlerinin tesbiti ve önleyici yönetsel uygulamaların geliştirilmesi(Unpublished doctoral dissertation). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.Ekmekçi, R. (2016). Hakemlikte psikolojik hazırlık. Ankara: Detay Yayıncılık.Erdoğan, O. (2013). İlköğretim öğretmenlerinin öz yeterlilik ve başarı algılarında yordayıcı olarak akademik iyimserlik, umut ve mesleki haz. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.Eroğlu, A. (2009). Faktör Analizi. Ş. Kalaycı (Ed.), SPSS Uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (ss.321–331). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.Guillén, F., & Feltz, D. L. (2011). A conceptual model of referee efficacy. Frontiers in psychology, 2, 25.Hoy, W. K., & Tarter, C. J. (2011). Positive psychology and educational administration: An optimistic research agenda. Educational Administration Quarterly, 47(1), 427- 447.Josepshon, M., & Vingard, M. (2007). Zest for work? Assessment of enthusiasm and satisfaction with the present work situation and health – A 1.5-year follow-up study. Work, 29, 225-231.Karaçam A. & Pulur A. (2016). Identification the Relation between Active Basketball Classification Referees' Empathetic Tendencies and Their Problem Solving Abilities. Universal Journal of Educational Research, 4 , 1912 - 1917.Karaçam, A., & Pulur, A. (2017). Hakem öz yeterlik ölçeği’nin (HÖYÖ) Türkçeye uyarlama çalışması. Niğde Üniversitesi, Beden Egitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11(1).Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equations modeling. New York: Guilford.Leech, N. L., Barrett, K. C., & Morgan, G. A. (2005). SPSS for ıntermediate statistics: Use and interpretation (2nd ed.). New Jersey: Lawrence Erlbaum Ass.Lent, R. W., & Brown, S. D. (2006). Integrating person and situation perspectives on work satisfaction: A social-cognitive view. Journal of Vocational Behavior, 69, 236-247.Lent, R. W., Nota, L., Soresi, S., Ginevra, M. C., Duffy, R. D., & Brown, S. D. (2011). Predicting the job and life satisfaction of Italian teachers: Test of a social cognitive model. Journal of Vocational Behavior, 79, 91-97.Myers, N. D., Feltz, D. L., Guillén, F., & Dithurbide, L. (2012). Development of, and initial validity evidence for, the Referee Self-Efficacy Scale: A multistudy report. Journal of sport and Exercise Psychology, 34(6), 737-765.Park, N., & Peterson, C. (2010). The urban psychology of character strengths. American Psychological Association, 65(6), 535-547.Peterson, C., & Seligman, M. E. P. (2004). Character strengths and virtues: A handbook of classification. New York, NY: Oxford University.Peterson, C., Park, N., Hall, N., & Seligman, M. E. P. (2009). Zest and work. Journal of Organizational Behavior, 30(2), 161-172.Raykov, T., & Marcoulides, G. A. (2000). A first course in structural equation modeling. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (2004). A beginner's guide to structural equation modeling. New Jersey: Lawrence Erlbaum Ass.Sezgin, F., & Erdogan, O. (2015). Academic optimism, hope and zest for work as predictors of teacher self-efficacy and perceived success. Educational Sciences: Theory & Practice, 15(1), 7-19.Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve lisrel uygulamaları. Ankara: Ekinoks Yayıncılık.Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using Multivariate Statistics. Boston: Allyn and Bacon. Thomson, B. (2004). Exploratory and confirmatory factor analysis. Washington: APA.Tuero, C., Tabernero, B., Marquez, S., & Guillen, F. (2002). Análisis de los factores que influyen en la práctica del arbitraje [Analysis of the factors affecting the practice of refereeing]. SCAPE, 1(1), 7–16. Weinstein, N., & Ryan, R. M. (2009). Vitality. In S. J. Lopez (Eds.), The encyclopedia of positive psychology (pp. 1023-1025). Singapore: Blackwell.Yılmaz, V. ve Çelik, H. E. (2009). Lirsel ile yapısal eşitlik modellemesi-1. Ankara: Pegem Yayıncılık.