Ortaöğretim Öğrencilerinin Şiddet Eğilim Durumlarının Belirlenmesi

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 2, 243 - 255, 28.06.2019

Mehmet Vural , Tamer Karademir , Ayhan Kayabaşı

https://doi.org/10.31680/gaunjss.567010

Cited By: 3

Öz

Bu araştırmanın amacı
ortaöğretimde eğitim gören öğrencilerin şiddet eğilim durumlarının
belirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda 145 kız, 244 erkek öğrenci olmak üzere
toplamda 389 öğrenci çalışmaya gönüllü olarak katılmıştır. Katılımcılara 20
sorudan oluşan şiddet eğilim ölçeği uygulanmıştır. Bireylerin şiddet eğilim
ortalamaları cinsiyet, yaş, sınıf, alan, spor geçmişi, aile geliri gibi çeşitli
değişkenler açısından incelenmiştir. Araştırmadan elde edilen verilerin
analizinde SPSS 20.0 programı kullanılmıştır. Verilere
normallik testi (Kolmogorow-Smirnov D test) ve veri sayısına bakılarak uygun
olan test yöntemleri belirlenmiştir. Araştırmanın verileri
parametrik test uygulayacak kadar normal dağılım göstermediğinden
Kruskal-Wallis H, Mann-Whitney U testlerinden yararlanılmıştır. İstatistikî
analizlerde anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak seçil­miştir. Yapılan analizler
sonucunda katılımcıların cinsiyet, eğitim alanı, spor geçmişi, aile geliri,
anne-baba eğitim durumu, okul türü (düz ve spor lisesi), anne-baba çalışma
durumu, kardeş sayısı ve anne-baba tutumu değişkenlerinde istatistiksel olarak
anlamlı bir farklılık tespit edilememiştir (p>0,05). Araştırma grubunun
kendini tanımla ve arkadaşını tanımla değişkeninde istatistiksel olarak anlamlı
farklılık ortaya çıkmıştır (p<0,05). Sonuç olarak ortaöğretim seviyesinde
eğitim gören bireylerin şiddet eğilimleri arkadaş grubunun sahip olduğu
özelliklerden ve kendisinin sahip olduğu durumdan etkilendiği söylenebilir. 

Anahtar Kelimeler

şiddet, ortaöğretim, şiddet eğilimi

Kaynakça

• Ağlamaz, T. (2006). Lise öğrencilerinin saldırganlık puanlarının kendini açma davranışı, okul türü, cinsiyet, sınıf düzeyi, anne-baba öğrenin düzeyi ve ailenin aylık gelir düzeyi açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Samsun: 19 Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Akman, S. (2013). Lise öğrencilerinin şiddete yönelik tutumları ile okula bağlılık duygusu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Fatih Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Akman, Y. (2010). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin şiddet ve okul iklimi algıları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Alikasifoğlu M, Ercan O, Erginöz E, ve ark. (2004). Violent behavior among Turkish high school students and correlate of physical fighting. European Journal of Public Health, 14: 173.
• Altınay, A.G. ve Arat, Y. (2008). Türkiye’de kadına yönelik şiddet, (2.baskı). İstanbul: Punto Baskı Çözümleri.
• Avcı, M. (2007). Tutuklu Çocuklar Üzerine Bir Araştırma: Çocukların Suça Yönelmesinde Etkili Olan Toplumsal Nedenler ve Çözüm Önerileri. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Sosyoloji Anabilim Dalı, Erzurum.
• Avcı, R. (2006). Şiddet davranışı gösteren ve göstermeyen ergenlerin ailelerinin aile işlevleri, öfke ve öfke ifade tarzları açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Avcı, R. ve Güçray, S.S. (2010). Şiddet davranışı gösteren ve göstermeyen ergenlerin ailelerinin aile işlevleri, öfke ve öfke ifade tarzları açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10 (1), 45-76.
• Ayan, S. (2007). Aile içinde şiddete uğrayan çocukların saldırganlık eğilimleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 8, 206-214.
• Balkıs, M., Duru, E. ve Buluş, M. (2005). Şiddete Yönelik Tutumların Öz yeterlilik, Medya, Şiddete Yönelik İnanç, Arkadaş Grubu ve Okula Bağlılık Duygusu ile İlişkisi. Ege Eğitim Dergisi, 6(2), 81-97.
• Bandura, A. (1997). Social learning theory. Practice Hall- New Jersey: 22-36.
• Blumenthal, JA., Babyak, MA., Moore, KA., Craighead, WE., Herman, S., Khatri, P., et al. (1999). Effects of exercise training on older patients with major depression. Arch Intern Med; 159:2349- 2356.
• Byrne, A., Byrne, DG. (1993). The effect of exercise on depression, anxiety and other mood states-A review. J Psychosom Res; 37:565-574.
• Cowie, H. (2000). Bystanding or standing by: Gender issues in coping with bullying in schools. Aggressive Behavior, 26, 85-97.
• Çuhadaroğlu Çetin, F. (2008). Youth and violence. In M.D. Ulusoy (Eds.). Political violence, organized crimes, terrorism and youth (ss. 11-21). Netherlands: IOS Press.
• Dervent, F. (2007). Lise öğrencilerinin saldırganlık düzeyleri ve sportif aktivitelere katılımla ilişkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Dishman, RK., Renner, KJ., Youngstedt, SD., Reigle, TG., Bunnel, BN., Burke, KA., et al. (1997). Activity wheel running reduces escape latency and alters brain monoamine levels after footshock. Brain Res Bull; 42:399-406.
• Durmuş, E. ve Gürgan, U. (2005). Lise Öğrencilerinin Şiddet ve Saldırganlık Eğilimleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(3): 253-269.
• Erdoğdu, Y.M. (2010). Öğrencilerin Saldırganlık Eğilimlerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmeleri. İnternational Conference on New Trends in Education and Their Implications, 835-848
• Fennell, M., Teasdale, J. (1984). Effect of distraction on thinking and affect in depressed patients. Br J Clin Psychol; 23:65-66.
• Fox KR. (1999). The influence of physical activity on mental wellbeing. Public Health Nutr; 2:411- 418.
• Gençoğlu, C., Kumcağız, H. ve Ersanlı, K.(2014). Ergenlerin Şiddet Eğilimine Etki Eden Ailevi Faktörler. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(2), 639-652
• Giles, J.W., Heyman, G.D. (2005). Preschoolers' use of trait-relevant information to evaluate the appropriateness of an aggressive response. Aggressive Behavior, 31, 498-509.
• Gullane, E. ve Moore, S. (2000), Adolescent risk taking and 5 faktor model of personality. Journal of Adolescence, 23 (4), 393-407.
• Hawley, P., Vaughn, B. (2003). Aggression and adaptation: The bright side to bad behavior. Introduction to special volume. Merrill-Palmer Quarterly, 49, 239-244
• Hüsman, Z. (2007). Lise ikinci sınıf öğrencilerinin şiddet deneyimlerinin nitelik ve nicelik açısından tetkiki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• Johnson, D.W. & Johnson, R.T. (1995). Reducing school violence through conflict resolution. [Çevrimiçi: http://books.google.com/books], Erişim tarihi: 8 Mayıs 2019.
• Kaptanoğlu, C. (2002). Psikodinamik Açıdan Şiddet, Toplum ve Hekim Derg, 17: 66
• Karakaya, I., Coşkun, A., Ağaoğlu, B. (2005). Yüzücülerin depresyon, benlik saygısı ve kaygı düzeylerinin değerlendirilmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi; 16:40-45.
• Karakaya, E. (2008). Endüstri meslek lisesi öğrencilerinin şiddet eğilimlerinin çok yönlü olarak değerlendirilmesi, İstanbul ili Avrupa yakası örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Karaman-Kepenekçi, Y. ve Çınkır, Ş. (2003). Öğrenciler arası zorbalık. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 34: 236-253.
• Karataş, Z.B. (2002). Anne baba saldırganlığı ile lise öğrencilerinin saldırganlığı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Kaura, S. ve Lohman, B. (2007). Dating Violence Victimization, Relationship Satisfaction, Mental Health Problems, and Acceptability of Violence: A comparison of Men and Women. Journal of Family Violence. 22, 367–381.
• Kırımoğlu, H., Parlak, N., Dereceli,Ç. ve Kepoğlu, A. (2008). Lise öğrencilerinin saldırganlık düzeylerinin spor yapıp yapmama durumlarına göre incelemesi (Aydın il örneği). Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2 (2). Erişim: 10.05.2019, http://dergi.nigde.edu.tr/index.php/besyodergi/article/view/60/50.
• Kula, E. (2008). Endüstri meslek lisesi örgencilerinin umutsuzluk düzeyleri ve saldırganlık durumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Mahlstedt, D.L. ve Welsh, L.A. (2005). Perceived causes of physical assault in heterosexual dating relationships. Violence Against Women, 11, 447–472.
• McAuley, E., Mihalko, SL., Bane, SM. (1997). Exercise and self-esteem in middle-aged adults: multidimensional relationships and physical fitness and selfefficacy influences. J Behav Med; 20:67-83.
• Meyer AL, Farrell AD (1998). Social skills training to promote resilience in urban sixthgrade students: one product of an action research strategy to prevent youth violence in high-risk environments. Education & Treatment of Children 21(4): 461-478.
• Morgan WP. (1985). Affective beneficence of vigorous physical activity. Med Sci Sports Exerc; 17:94-100
• Öğülmüş, S. (1995). Okullarda şiddet ve vandalizm. Yayınlanmamış Araştırma Raporu, Ankara Özcebe, H. (2007). Gençlerde riskli davranışlar ve sağlığın geliştirilmesi: Türkiye’de gençlerin sağlığına genel bir bakış. XI. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Kitabı, Denizli.
• Özcebe, H., Üner, S. ve Çetik, H. (2006). Adolesanlarda şiddet davranışları. I. Şiddet ve Okul: Okul Ve Çevresinde Çocuğa Yönelik Şiddet ve Alınabilecek Tedbirler Sempozyumu. İstanbul. 28-31
• Mart 2006, MEB, ÜNİCEF, Erişim Tarihi: 13.05.2019 http://iogm.meb.gov.tr/ siddetveokul/
• Özgür, G., Yörükoğlu, G. ve Baysan Arabacı, L. (2011). Lise Öğrencilerinin Şiddet Algıları, Şiddet
• Eğilim Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(2), 53-60.
• Salmon P. (2000). Effects of physical exercise on anxiety, depression, and sensitivity to stres: a unifyingtheory. Clin Psychol Rev; 21:33-61.
• Steptoe A, Butler N. (1996). Sports participation and emotional wellbeing in adolescents. Lancet; 347:1789-1792.
• Thoren P, Floras JS, Hoffmann P, Seals DR. (1990). Endorphins and exercise: physiological mechanisms and clinical implications. Med Sci Sports Exercise; 22:417-428.
• Vardar, SA., Öztürk, L., Vardar, E., Kurt, C. (2005). Ergen sporcu kızlarda egzersiz yoğunluğu ve öznel uyku kalitesi ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi; 6:154-162.
• Yakut, S. (2012). Lise öğrencilerinde dindarlık-şiddet eğilimi ilişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Yavuzer, H. (2000). Çocuk ve Suç.: Remzi Kitabevi. İstanbul Üniversitesi, E.B.F.
• Yavuzer, Y., Gündoğdu, R. ve Dikici, A. (2009).Teachers’ perceptions about school violence in one Turkish city. Journal of School Violence, 8 (1): 29-41
• Yeğen, B. (2008). Ortaöğretim öğrencilerinin sosyal uyumları ile saldırganlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Kadıköy ilçesi örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.