Adolesan öğrencilerde fiziksel aktivite ve obezitenin adolesan yaşam biçimi, pedometre ve BIA ile değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 3, 188 - 202, 22.09.2022

Mehmet Bülent Asma , Hanife Andan , Mehmet Emin Kurt , Ali Ceylan

https://doi.org/10.31680/gaunjss.1093090

Cited By: 2

Öz

Adolesan dönem sosyal, psikolojik ve fizyolojik pek çok değişimin yaşandığı dönem olup bu dönemdeki fiziksel aktivite yetersizliği pek çok sağlık sorunlarına neden olmaktadır. Bu çalışmada adolesan öğrencilerde fiziksel aktivitelerinin sağlıklı yaşam biçimi davranış ölçeği, pedometre ve BIA ile değerlendirilmesi ve sağlıklı yaşam davranışı kazanmaları için farkındalık oluşturulması amaçlanmıştır. Katılımcılara sözlü onamları alındıktan sonra demografik özelliklerini içeren yapılandırılmış bir anket ve Adolesan Yaşam Biçimi Ölçeği(ALP)uygulanmıştır. Biyoelektrik empedans analizi (BIA) ile vücut yağ ölçümlerive vücut tipleri belirlenmiştir. Çocukların baskın olan (dominant) el bileğine takılmıştır 7 gün boyunca adım sayıları günlük olarak kaydedilmiştir. Araştırmaya katılan öğrencilerin %45,7’si erkek, %54,3’ü kadın, % %22,5’i erken adölesan, %34,7’si orta adölesan, %42,8’i geç adölesan grubundadır. Adolesanların cinsiyetlerine göre vücut yapıları değerlendirildiğinde erkeklerin %62,1’inin düşük yağve düşük ağırlık veya azyağlı-kaslı yapıda iken, %17,7’si standart, 20,3’ü şişman ya da obezdir. Kız öğrencilerde aynı oranlar sırasıyla %28,7, %44,7, ve %26,6 kadardır. Adolesanların günlük ve haftalık ortalama adım sayıları ile Adolesan Yaşam Biçimi Ölçeği (ALP) alt gruplarından aldıkları puanlar karşılaştırıldığında günlük ve haftalık adım sayıları ile sağlık sorumluluğu ve fiziksel aktivite alt grupları puan ortalamaları arasında pozitif bir korelasyon olduğu bulunmuştur. Çocuk ve adolesanların fiziksel aktivite düzeylerini etkileyen fizyolojik, psikolojik, sosyal ve çevresel birçok faktör vardır. Bu faktörlerin en temel bileşeni yetersiz fiziksel aktivitedir. Fiziksel aktivite düzeyleri vücut yağlanmasını ve obezite oluşumunu etkilemektedir. Çocuklarda ve adölesanlarda ALP, günlük adım sayısı, vücut yağ oranının ölçümü gibi yöntemlerle fiziksel aktivitenin değerlendirilmesi ve sağlığın korunması ve geliştirilmesine yönelik davranış kazandırılması önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Adolesan yaşam biçimi, Fiziksel aktivite, Pedometre, BIA

Destekleyen Kurum

yok

Kaynakça

• Ardic, A., & Esin, M. N. (2015). The Adolescent Lifestyle Profile scale: reliability and validity of the Turkish version of the instrument. Journal of Nursing Research, 23(1), 33-40.
• Bodur, S., & Uğuz, A. M. (2007). 11-15 yaş çocuklarda vücut yağ yüzdesinin beden kütle indeksi ve biyoelektriksel impedans analizi ile değerlendirilmesi. Genel Tıp Dergisi, 17(1), 21-27.
• Burns, R. D., Brusseau, T. A., & Hannon, J. C. (2015). Prediction of optimal daily step count achievement from segmented school physical activity. Advances in Public Health, 2015.
• Can S. (2019). Sedentary Behavior, Number of Steps and Health. Spor Hekimligi Dergisi/Turkish Journal of Sports Medicine. 54(1).71 – 82
• Colley, R. C., Janssen, I. A. N., & Tremblay, M. S. (2012). Daily step target to measure adherence to physical activity guidelines in children. Med Sci Sports Exerc, 44(5), 977-982.
• Çiçek E, Çetinkaya F. (2017).m Seçilmiş İlçe Merkezindeki Lise Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları. Sağlık Bilimleri Dergisi (Journal of HealthSciences) ; 26 (1) .
• Demirci, N. (2017). Okul dışı sportif etkinliklere katılan 11-13 yaşları arasındaki çocukların okul içi ve okul dışı adım sayılarının incelenmesi.
• De Vries, S., Van Hirtum, H., Bakker, I., Hopman-Rock, M., Hirasing, R., & Van Mechelen, W. (2009). Validity and reproducibility of motion sensors in youth: a systematic update. Medicine+ Science in Sports+ Exercise, 41(4), 818.
• Duncan, J. S., Schofield, G., & Duncan, E. K. (2007). Step count recommendations for children based on body fat. Preventive medicine, 44(1), 42-44.
• Hands, B., & Parker, H. (2008). Pedometer-determined physical activity, BMI, and waist girth in 7-to 16-year-old children and adolescents. Journal of Physical Activity and Health, 5(s1), S153-S165.
• Hendricks, C., Murdaugh, C., & Pender, N. (2006). The Adolescent Lifestyle Profile: development and psychometric characteristics. Journal of National Black Nurses' Association: JNBNA, 17(2), 1-5.
• İnanç, B. B., Şahin, D. S., Oğuzöncül, A. F., Bindak, R., & Mungan, F. (2012). Prevalence of obesity in elementary schools in mardin, South-eastern of Turkey: a preliminary study. Balkan medical journal, 29(4), 424.
• Kaya, H., & Özçelik, O. (2009). Vücut bileşimlerinin değerlendirilmesinde vücut kitle indeksi ve biyoelektrik impedans analiz metodlarının etkinliğinin yaş ve cinsiyete göre karşılaştırılması. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 23(1), 1-5.
• Kayıhan, G., & Ersöz, G. (2009). 15-18 yaş grubu adolesanlarda obezite tanısında ve vücut yağ yüzdesinin belirlenmesinde kullanılan farklı yöntemlerin karşılaştırılması. Turkiye Klinikleri J Sports Sci, 1(2), 107-116.
• Sisson, S. B., & Katzmarzyk, P. T. (2008). International prevalence of physical activity in youth and adults. Obesity reviews, 9(6), 606-614.
• Tudor-Locke, C., Craig, C. L., Brown, W. J., Clemes, S. A., De Cocker, K., Giles-Corti, B., ... & Blair, S. N. (2011). How many steps/day are enough? For adults. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 8(1), 1-17.
• Tudor-Locke, C., & Bassett, D. R. (2004). How many steps/day are enough?. Sports medicine, 34(1), 1-8.
• Tudor-Locke, C., McClain, J. J., Hart, T. L., Sisson, S. B., & Washington, T. L. (2009). Expected values for pedometer-determined physical activity in youth. Research Quarterly for exercise and sport, 80(2), 164-17.
• Tudor-Locke, C., Craig, C. L., Thyfault, J. P., & Spence, J. C. (2013). A step-defined sedentary lifestyle index:< 5000 steps/day. Applied physiology, nutrition, and metabolism, 38(2), 100-114.
• Van Dyck, D., Cardon, G., Deforche, B., & De Bourdeaudhuij, I. (2009). Lower neighbourhood walkability and longer distance to school are related to physical activity in Belgian adolescents. Preventive medicine, 48(6), 516-518.
• Vincent, S. D., & Pangrazi, R. P. (2002). An examination of the activity patterns of elementary school children. Pediatric Exercise Science, 14(4), 432-441.
• WHO 2020. http://new.who.int/news-room/factsheets/detail/physical-activity.Erişim tarihi 10.05.2020
• WHO 2020 .http://www.who.int/dietphysicalactivity/factsheet_young_people.Erişim tarihi 10.05.2020 http://www.beslenme.saglik.gov.tr/content/files/home/turkiye_obezite_sismanlik_ile_mucadele_ve_kontrolprogrami_2010_2014.pdf
• Wickel, E. E., & Eisenmann, J. C. (2007). Contribution of youth sport to total daily physical activity among 6-to 12-yr-old boys. Medicine and science in sports and exercise, 39(9), 1493.
• Yavuz, A. Y., & Hacıalioglu, N. (2018). The effect of training provided for obese adolescents based on Health Promotion Model on their healthy lifestyle behaviors and life quality. Progress in Nutrition, 20(1), 146-160.
• Yosmaoğlu, H. B., Baltacı, G., & Derman, O. (2010). Obez adolesanlarda vücut yağı ölçüm yöntemlerinin etkinliği. Fizyoterapi Rehabilitasyon, 21(3), 125-131.