Spor Lisesi Öğrencilerinin Egzersiz Bağımlılık Davranışlarına İlişkin Görüşlerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 4, 369 - 380, 26.12.2023

Orhan Gök

https://doi.org/10.31680/gaunjss.1396918

Öz

Bu çalışma, Spor Lisesi öğrencilerinin egzersiz bağımlılıklarının bazı değişkenlere göre incelenmesi amacıyla yapılan betimsel bir çalışmadır. Çalışmaya, 2023-2024 eğitim-öğretim döneminde gönüllülük esasına dayalı olarak rastgele yöntemle seçilen Antalya, Ağrı, Kırıkkale ve Osmaniye ilinde Spor Liselerinde öğrenim gören 357 (216 erkek, 141 kadın) öğrenci katılmıştır. Araştırma verilerinin elde edilmesinde Tekkurşun-Demir ve Ark. (2018) tarafından geliştirilen “Egzersiz Bağımlılığı Ölçeği (EBÖ)” kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde SPSS 22.0 programından yararlanılarak, parametrik testlerden İndependent sample t testi ve One Way Anova analizi yapılmıştır.
Sonuç olarak, ölçek toplam puanından elde edilen ortalamanın 61.03±11.11 (bağımlı grup) olduğu tespit edilmiştir. Araştırmada yaş, sınıf, aylık gelir ve branş statüsü açısından herhangi bir farklılık olmadığı görülmüştür. Cinsiyet değişkeni açısından tolerans gelişimi ve tutku boyutunda erkelerin anlamlı bir şekilde daha yüksek puan elde ettikleri görülmüştür. Bununla birlikte lisanslı olarak spor yapma açısından bakıldığında, egzersiz bağımlılığı alt boyut puanları ve ölçek toplam puanları oldukça yüksek bulunmuştur. Cinsiyet, spora katılım ve lisanslı sporcu olma gibi faktörlerin sonuçlar üzerinde etkisi olduğu görülmektedir. Spor lisesi öğrencilerinin ölçek toplam puan ortalaması açısından egzersiz bağımlısı bir grup olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Spor, Lise, Egzersiz, Bağımlılık

Kaynakça

• Arslanoğlu, C., Acar, K., Mor, A., & Arslanoğlu, E. (2021). Geleceğin Antrenörlerinde Egzersiz Bağımlılığı. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(1), 137-146.
• Aydın, G., & Soyer, F. (2023). Aktif Sporcuların Egzersiz Bağımlılığı Düzeyleri ve Performans Arttırıcılara Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 28(2), 135-141.
• Birditt, K. S., Fingerman, K. L., & Almeida, D. M. (2005). Age differences in exposure and reactions to interpersonal tensions: a daily diary study. Psychology and aging, 20(2), 330.
• Brunet, J., & Sabiston, C. M. (2011). Exploring motivation for physical activity across the adult lifespan. Psychology of sport and exercise, 12(2), 99-105.
• Cicioğlu, H. İ., Demir, G. T., Bulğay, C., & Çetin, E. (2019). Elit düzeyde sporcular ile spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin egzersiz bağımlılığı düzeyleri. Bağımlılık Dergisi, 20(1), 12-20.
• Çingöz, Y. E., & Mavibaş, M. (2022). Üniversite Öğrencilerinin Egzersiz Bağımlılık Düzeylerinin İncelenmesi. The Online Journal of Recreation and Sports, 11(2), 19-28.
• Demir, G. T., & Türkeli, A. (2019). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin egzersiz bağımlılığı ve zihinsel dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1), 10-24.
• Demirel, H. G., & Cicioğlu, H. İ. (2020). Üst düzey sporcuların egzersiz bağımlılık düzeylerinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 5(3), 242-254.
• Edmunds, J., Ntoumanis, N., & Duda, J. L. (2006). Examining exercise dependence symptomatology from a self-determination perspective. Journal of health psychology, 11(6), 887-903.
• Gök, O., (2022). Farklı Meslek Gruplarında Yer Alan Bireylerin Fiziksel Aktivite Yapma Durumlarının Yaşam Doyumları ile İlişkisinin İncelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 5(2), 1125-1138.
• Gök, O., & Sarıkol, E. (2023). Spor Lisesi Öğrencilerinin Fair-Play Davranışlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yalova Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 70-86.
• Gök, O., & Çingöz, Y. E. (2023). Üniversite Öğrencilerinin Spora Katılma ve Katılmama Nedenlerinin Araştırılması. Online Journal Of Recreation & Sports, 12(1).
• Haskell, W. L., Lee, I. M., Pate, R. R., Powell, K. E., Blair, S. N., Franklin, B. A., ... & Bauman, A. (2007). Physical activity and public health: updated recommendation for adults from the American College of Sports Medicine and the American Heart Association. Circulation, 116(9), 1081.
• Hausenblas, H. A., & Downs, D. S. (2002). Exercise dependence: A systematic review. Psychology of sport and exercise, 3(2), 89-123.
• Hausenblas, H. A., Schreiber, K., & Smoliga, J. M. (2017). Addiction to exercise. British Medical Journal. 357. Kavuran, K., Bozkurt, T. M., & Dursun, M. (2020). Addiction to exercise of professional and amateur football players comparison of levels. Journal of Current Researches on Social Sciences, 10(4), 809-820.
• Koçyiğit, B., Pepe O., & İçen, İ. Ş. (2022). Elit Bisikletçilerde Egzersiz Bağımlılığı Düzeylerinin İncelenmesi. Düzce Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 119-127.
• Landolfi, E. (2013). Exercise addiction. Sports medicine, (43), 111-119.
• Magai, C., Consedine, N. S., Krivoshekova, Y. S., Kudadjie-Gyamfi, E., & McPherson, R. (2006). Emotion experience and expression across the adult life span: insights from a multimodal assessment study. Psychology and aging, 21(2), 303.
• Özkan, A. M., Çekiç, A., & Çepikkurt, F. (2023). Egzersiz Katılımcılarının Fiziksel Görünüm Mükemmeliyetçiliği, Sosyal Görünüş Kaygısı ve Egzersiz Bağımlılıklarının İncelenmesi. International Journal of Sport Exercise and Training Sciences. 9(1), 26-37.
• Paksoy, S. M. (2021). Spor bilimleri alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin egzersiz bağımlılığı düzeylerinin incelenmesi (Kahramanmaraş ili örneği) [Yüksek Lisans Tezi]. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.
• Pulur, A., & Gedik, A. (2021). Fitness merkezine giden bireylerin egzersiz bağımlılıklarının incelenmesi. Sportive, 4(2), 12-23.
• Sussman, S., Lisha, N., & Griffiths, M. (2011). Prevalence of the addictions: a problem of the majority or the minority?. Evaluation & the health professions, 34(1), 3-56.
• Szabo, A., & Griffiths, M. D. (2007). Exercise addiction in British sport science students. International Journal of Mental Health and Addiction, (5), 25-28.
• Szabo, A., De La Vega, R., Ruiz-Barquín, R., & Rivera, O. (2013). Exercise addiction in Spanish athletes: Investigation of the roles of gender, social context and level of involvement. Journal of behavioral addictions, 2(4), 249-252. Tekkurşun-Demir, G., Hazar, Z. ve Cicioğlu, H. İ. (2018). "Egzersiz Bağımlılığı Ölçeği (EBÖ): Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması." Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(3): 865-874. Terry, A., Szabo, A., & Griffiths, M. (2004). The exercise addiction inventory: A new brief screening tool. Addiction Research & Theory, 12(5), 489-499. Toktas, S., Demir, A., & Aksu, A., (2022). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğrencilerinin Egzersiz Bağımlılık Düzeylerinin İncelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 7(4), 385-393.