Diplomasi ve Dış Politika: Fatin Rüştü Zorlu ve Kıbrıs Politikasında Liderlik

Yıl 2023, Cilt: 17 Sayı: 33, 141 - 161, 19.12.2023

Sibel Akgün

https://doi.org/10.19060/gav.1405855

Öz

Diplomasi bir ülkenin dış politika amaçlarını ve gereksinimlerini gerçekleştirmenin en etkili araçlarından biridir. Barışçıl içeriği ile dış politikanın yürütülme sanatı olan diplomaside diplomatların etki ve rolü azımsanmayacak kadar önemlidir. Kıbrıs Adası Türkiye’nin dış politikasında özellikle 1950’li yıllardan itibaren çok önemli bir yere sahip olmuştur. Adada meydana gelen iç ve dış gelişmeler karşısında Türk diplomasisi Türkiye’nin belirlediği amaçları etkili bir biçimde gerçekleştirmeye çalışmıştır. O dönemde Türkiye’nin Dışişleri Bakanı olan Fatin Rüştü Zorlu Kıbrıs’ın o gününün ve en önemlisi geleceğinin şekillenmesinde kurumsal ve bireysel olarak etkili olmuştur. Çalışmada Fatin Rüştü Zorlu’nun Türkiye’nin Kıbrıs politikasında oynadığı rolü ve önemi ele alınmıştır. Bu çerçevede Margeret Hermann’ın liderlik prototipleri analizleri kullanılmıştır. Bu analizlerden karizmatik ve stratejik liderlik analizi Fatin Rüştü Zorlu’nun Kıbrıs politikasındaki etkisi üzerinden değerlendirilmiştir. Çalışmada Zorlu ile yakın çalışma içinde bulunmuş kişilerin hatıratları önemli bir kaynak oluşturmuştur. Bu çerçevede Zorlu’nun kurumsal ve bireysel olarak Türkiye’nin Kıbrıs politikasında süreçleri ve sonuçları itibari ile en önemli belirleyicilerden biri olduğu yorumlamacı ve analitik yöntemle değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Diplomasi, Dış politika, Kıbrıs, Fatin Rüştü Zorlu, Karizmatik ve Stratejik liderlik.

Kaynakça

• ABDURAHMANLI, Elvin, “Definition of Diplomacy and Types of Diplomacy Used Between States”, Anadolu Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(3), 2021, s.580- 603.
• AĞKAYA Onur Yıldız,” İngiliz Okulu ve Uluslararası Toplum Düşüncesi”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, (71/4), 2016, s. 1059-1089.
• AKKURT, Aydın, Türk Mukavemet Teşkilatı, Seçil Ofset, İstanbul, 1999.
• ARMAOĞLU Fahir, “Amerikan Belgelerinde Kıbrıs Sorunu 1958 – 1959”, Belleten, 60 (229), 1996.
• BABAOĞLU, Resul, “Türkiye’nin Kıbrıs Politikasının Evriminde Bir Dönüm Noktası: Londra Konferansı (29 Ağustos-6 Eylül 1955), Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, XVIII (36),2018, s.323- 347
• BALIKÇIOĞLU, Emrah, “Kıbrıs Müzakerelerinde Taksim Tartışmaları (1956 - 1959)”, Vakanüvis-Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 1(2), 2016, s.30-61.
• BÖLÜKBAŞI Süha, “Kıbrıs Uyuşmazlığı ve Birleşmiş Milletler: 1954 – 1996 arası Barışçıl Çözümsüzlük”, Türk Dış Politikasının Analizi, Derleyen: Faruk Sönmezoğlu, Der Yayınları, 2001, s.281-306.
• DAĞI, Zeynep, Usta Diplomat, Acemi Siyasetçi: Fatin Rüştü Zorlu, https://www.politikyol.com/usta-ddiplomat--acemi-siyasetci-fatin-rustu-zorlu/, 2021, E.T: 31.07.2022.
• DEĞERLİ, Esra Sarıkoyuncu, “Demokrat Parti Döneminde Türkiye’nin Kıbrıs Politikası (1950 -1960)”, Gazi Akademik Bakış, 6 (11), 2012, s.85-101.
• DENKTAŞ, Rauf, Hatıralar toplayış, 10. Cilt, Boğaziçi Yayınları, İstanbul, 2000.