İnsan alt uzuv eklemleri biyomekaniği literatür
çalışmalarına göre ayak bileği kas-iskelet sistemi yürüme esnasında sürekli
olarak eklem sertliğini değiştirmektedir. İnsan bileği ekleminin bu biyomekanik
davranışından esinlenilerek, VS-AnkleExo (Variable Stiffness Ankle Exoskeleton)
isimli değişken sertliğe sahip bir eyleyici ile tahrik edilen ayak bileği dış
iskelet robot tasarımı ortaya koyulmuştur. Sertliği değiştirilebilir bir bilek
eklemi tasarımı ile esnek, güvenli ve biyomimetik bir hareket kabiliyeti
sağlamasına karşın dış etkiler altında kararlı ve hassas pozisyon takibinin
zorluğu bu tür yumuşak eyleyicilerin en büyük problemidir. Bu makalede,
VS-AnkleExo üzerinde geleneksel Oransal İntegral Türev (Proportional Derivative
Integral – PID ) kontrol yönteminin ve bulanık mantık teorisinin farklı
tiplerde kombine edilmesi ile oluşturulan karma kontrolcülerin pozisyon takip
performansı ve dış bozuculara karşı duyarlılıkları deneysel olarak değerlendirilmiştir.
VS-AnkleExo rehabilitasyon ve yürüme yardımı gibi uygulamalar için
kullanılacaktır. Bu uygulamalarda ise genellikle pozisyon takibine dayanan
tekrarlı hareket egzersizleri kullanılmaktadır. Bu kapsamda, çalışmada ilk
olarak bozucu etkiler olmadan farklı referanslar için geleneksel PID, Bulanık
PD, Bulanık PD+I, Bulanık PD+PID ve ZTS (Z, T ve S tip üyelik fonksiyonlu) Bulanık
PD kontrolcülerin pozisyon takip performansı değerlendirilmiştir. Çalışmanın
devamında ise, bozucu kuvvetler karşısında önerilen kontrolcülerin
duyarlılığını test etmek için bozuculu basamak ve sinüs eğrisi cevap deneyleri
gerçekleştirilmiştir. Elde edilen deney sonuçları, diğer kontrolcülere göre Bulanık
PD+PID kontrolcünün pozisyon izleme hatalarını daha etkili azaltabildiğini ve dışarıdan
uygulanan bozuculara karşı daha sağlam olduğunu göstermiştir. Ayrıca, pozisyon
takibi deneyleri kapsamında, en başarılı olan Bulanık PD+PID kontrolcü
kullanılarak, gerçek insana ait bilek eklemi pozisyon verileri ile bir deney
daha gerçekleştirilmiş ve VS-AnkleExo robotun Bulanık PD+PID kontrolcü ile
birlikte gerçek insan verilerine dayalı hareket egzersizleri çalışmalarında
kullanılabileceği gösterilmiştir.
Ayak bileği dış iskelet robot Sertliği değiştirilebilir eyleyici Karma Bulanık PD+PID kontrolcü Pozisyon takibi kontrolü
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Mühendislik |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 7 Nisan 2020 |
Gönderilme Tarihi | 1 Şubat 2019 |
Kabul Tarihi | 26 Şubat 2020 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 35 Sayı: 3 |