Ağrıs//Ağras KELİMESİNİN ETİMOLOJİSİ VE TÜRKİYE TÜRKÇESİNDE ÖZEL AD OLARAK KULLANIMI ÜZERİNE

Yıl 2016, Sayı: 18, 1 - 18, 30.06.2016

Mehman Musaoglu , Orhan Baldane

Öz

Makalede, *ağırış//*ağrıs//ağras kelimesinin etimolojisinden art ve eş zamanlı olarak söz edilmiş, kişi adlarının etnik, dini, milli, psikolojik ve sosyokültürel kullanım eğilimleri üzerinde durulmuştur. A:q//ak//ağ kök, oR ve o I ek morfemlerinin füzyon birleşimi sonucunda ağır//ağrı- sözcüklerinin türediği gösterilmiştir. Bu leksik-morfolojik birleşime -ş çatı ekinin getirilmesiyle *ağırış- fiili, ı˃a ve ş˃s fonetik yer değiştirimleriyle ise ağrıs//ağras leksik özel ad varyantları oluşmuştur: Ağ//akağır//ağrı//*ağırış//*ağrıs//ağras. Ağrıs ve ağras kelimeleri, Türkiye Türkçesinde hem toponim hem de antroponim olarak kullanılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Onomastik, toponim, antroponim, etimoloji, kullanım, eğilim, ağras, iç katman

Kaynakça

• DOBROVOL’SKİY D. O. (1998), “Natsional’naya-kul’turnaya spetsifika vo frazeologii(II)”. Voprosı Yazıkoznaniya № 6. с. 48-56.
• Drevnetyurkskiy slovar, izd-vo “Nauka”, Leningradskoe Otdelenie, Leningrad, 1969 (Eski Türk Sözlüğü). Rusça.
• ERKMAN-AKERSON, Fatma (2005), Göstergebilime Giriş, MULTILINGUAL, Klodfarer Cd. 40/6 Çemberlitas-İstanbul, 262 s.
• GÖZAYDIN, Nevzat (2004), “Ad Verme ve Değiştirme”, Türk Dili, S. 630, ss. 496-504.
• GÜLENSOY, Tuncer (2007), Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü, Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
• GÜLENSOY, Tuncer (1998), “Anadolu Yer Adlarına Genel Bir Bakış”, Folkloristik: Prof. Dr. Dursun Yıldırım Armağanı, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Matbaası, s. 41-48.