ŞABAN TEOMAN DURALI’NIN TÜRKİYE NOTLARI

Yıl 2023, Sayı: 32, 101 - 119, 30.06.2023

Güngör Göçer

Öz

Ş. Teoman Duralı Alman anne ve Türk babanın çocuğu olarak Tek Parti döneminin son yıllarında dünyaya gelmiştir. Babası cumhuriyet neslinin yurt dışına eğitim için gönderdiği ilk öğrencilerden olup Almanya’da elektrik mühendisliği eğitimi almış ve Türkiye’de önemli devlet kurumlarında çalışmıştır. Teoman Duralı sahip olduğu bu aile profilinin bir sonucu olarak hem maddi anlamda hem de kültürel bakımdan zengin bir ortamında büyümüştür. Bu zenginlikte ailenin büyük dayısı olan Hasan Amca’nın da etkisi yadsınamaz bir gerçektir. II. Meşrutiyet döneminin ünlü isimlerinden biri olan Hasan Amca ve arkadaşları Duralı ailesini sık sık ziyaret ederek siyaset, ekonomi ve sanat başta olmak üzere zengin bir kültürel ortam oluşturmaktaydılar. Bu zengin kültürel ortamda ilk düşünceleri şekillenmeye başlayan Duralı’nın gelişimine etki eden bir başka husus ise sahip olduğu sıra dışı dil öğrenme becerisiydi. Ana dili Türkçe ve Almancanın dışında birçok yabancı dil öğrenen Duralı’nın çocukluğundan itibaren büyük bir merakla yöneldiği coğrafya alanı farklı ülke ve kültürleri seyahatleriyle yakından tanıması konusunda onu yönlendirmiştir. Bütün bu faktörlerin etkisi ile hercai bir çocukluk ve gençlik döneminden sonra babasının ifadesiyle “tefekkürü olmayan bir milletin tefekkürünün zirvesine çıkmak” için felsefe tahsiline başlamış ve bu alan da önemli çalışmalar yapmıştır. Sahip olduğu sıra dışı kimliği ile Türkiye’nin siyasi, askeri, ekonomik, kültürel ve sosyal kırılmalarına da doğrudan şahit olan Duralı’nın bu şahitliği çerçevesinde ortaya koyduğu izlenimler tarihsel açıdan oldukça önemlidir. Taşıdığı bu önem nedeniyle biz bu çalışmamızda Teoman Duralı’nın Türkiye’nin kırılma anlarına dair ortaya koyduğu yaklaşım tarzını incelemeye çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

Teoman Duralı, Tek Parti Dönemi, Demokrat Parti, Darbe.

Ş.Teoman Duralı’s Notes on Turkey

Öz

Ş.Teoman Duralı was born in the period of single-party government as a son of German mother and Turkish father. His father one of the first students that the republican generation had sent abroad for education studied electrical engineering in Germany and worked in significant government institutions in Turkey. As a result of his family profile, Teoman Duralı grew up in a rich atmosphere from both economic and cultural aspects. In such a wealth, the effect of his uncle, Hasan Amca, is an undeniable fact. Hasan Amca and his friends, famous names of the second constitional era, visited frequently Duralı Family and were creating a rich cultural atmosphere, especially in economy and art. Another thing that affected improvement of Duralı, whose ideas were started to be shaped in such a rich cultural atmosphere, was his extraordinary skill of learning a language. The field of Geography, which Duralı who learned many foreign language besides his mother tongues, German and Turkish, had been interested in with great curiosity since his childhood, guided him to know about different countries and cultures closely through his travels .With these effects after a period of inconstant childhood and adolescence, he started to study the philosophy “in order to reach the summit of the contemplation of a nation without contemplation” as his father claimed and he carried out important studies in this field. With the extraordinary personality he has, the impressions of Duralı, who directly witnessed Turkey's political, military, economic, cultural and social fractures, are historically very important in the terms of these witnesses. In our study, because of this importance of him, we try to examine the style of Teoman Duralı’s approach which he put forward towards the moments of Türkiye’s fractures.

Anahtar Kelimeler

Teoman Duralı, Sing-Party Era, Democratic Party, Coup, Memoir, Recent History

Kaynakça

• BERKES, N. (2019). Unutulan Yıllar. İstanbul: İletişim Yayınları.
• BİRİNCİ, A. (2012). Tarihin Hududunda Hatırat Kitapları, Matbuat Yasakları ve Arşiv Meseleleri. İstanbul : Dergah Yayınları.
• CÜNDİOĞLU, D. (2008). Arka Sokakların Tarihi. İstanbul: Kapı Yayınları.