Farklı IBA Dozlarının Ihlamur (Tilia L.) Bitkilerinde Odun Çeliklerinin Köklenmesi Üzerine Etkileri

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 2, 64 - 70, 08.10.2021

Onur Sefa Alkaç , Çetin Çekiç

Öz

Bu çalışma; farklı IBA konsantrasyonlarının (kontrol, 1500, 3000, 4500 ve 6000 ppm) Ihlamur (Tilia L.) bitkilerinde çelikle köklendirilmeleri üzerine etkisini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Taşlıçitflik Yerleşkesi içerisinde yer alan ıhlamur genotiplerinden alınan çelikler, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Merkezine ait alttan ısıtmalı ve sisleme ünitesine sahip köklendirme serasında perlit ortamına dikilmiştir. Deneme süresince köklendirme ortamı 22-24 oC’de tutulmuştur. Köklendirmeye bırakılan çelikler, dikimden 10 hafta sonra sökülerek; köklenme oranı, kök sayısı ve kök uzunluğu parametreleri incelenmiştir. Çalışmada; Kontrol ve 1500 ppm konsantrasyonlarında köklenme görülmezken, 3000 ppm ve 4500 IBA dozlarında çok düşük, 6000 ppm IBA konsantrasyonunda ise düşük köklenme oranı gözlemlenmiştir. Ihlamur bitkilerinin çelikle köklendirilmesindeki literatür eksikliği neticesinde, uygulanan dozların düşük kaldığı ve ileride yapılacak çalışmalarda daha yüksek IBA dozlarının çeliklerin köklenme oranlarını artırabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çelik, köklenme, Indol-3 bütirik asit, genotip, sisleme

Effects of Different Doses of IBA on Rooting of Wood Cuttings in Linden (Tilia L.) Plants

Öz

This study was carried out to determine the effect of different IBA concentrations (control, 1500, 3000, 4500 and 6000 ppm) on the rooting of Linden (Tilia L.) cuttings. The hardwood cuttings taken from plants from linden genotype in Tokat Gaziosmanpaşa University Taşlıçitflik Campus were planted in perlite rooting medium which has a bottom heating in the greenhouse of Tokat Gaziosmanpaşa University Research and Application Center. Rooting medium was kept at 22-24 oC during the trial. On the cuttings removed from the medium 10 weeks after planting; rooting rate, root number and root length parameters were examined. In the study; while there was no rooting on the control cuttings and the cuttings applied 1500 ppm IBA, the cuttings applied with 3000 ppm, 4500 ppm and 6000 ppm IBA concentrations resulted low rooting ratios, % 5,55, % 2,77 and % 22,22 respectivelly. As a result of the lack of literature in rooting linden plants with cuttings, it is thought that the applied doses remain low and higher IBA doses may increase the rooting rates of cuttings in future studies.

Anahtar Kelimeler

Cutting, Rooting, Indol-3 butyric acid, Genotype, Fogging

Kaynakça

• Alp, Ş., Yıldız, K., Türkoğlu, N., Çığ, A., Aşur, F., 2010. Van ilindeki eski bahçe güllerinin değişik çelik tipleri ile çoğaltılması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 20(3): 189-193.
• Ayanoğlu, F., Mert, A., Kaya, A., 2000. Hatay florasında yetişen karabaş lavantanın (Lavandula stoechas subsp. stoechas L.) çelikle köklendirilmesi üzerine farklı lokasyonların ve hormon dozlarının etkisi. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 24(5): 607-610.
• Bayraktar, A., Atar, F., Yıldırım, N., Turna, İ., 2018. Effects of different media and hormones on propagation by cuttings of European yew (Taxus baccata L.). Šumarski List, 142(9-10): 509-516.
• Browicz, K., 1976. Tilia L. In: Flora Europaea. (Ed: Tutin, T.G., Heywood, V.H., Burges, N.A., Moore, D.M., Valentine, D.H., Walters S.M. and Webb, D.A.), Cambridge University Press, Cambridge, pp 247-248.
• Gerçekcioğlu, R., 2009. Genel Meyvecilik. R. Gerçekcioğlu, Ş. Bilginer ve A. Soylu (Eds.), Çeliklerde Kök Oluşumu, Nobel Yayınları, s. 247- 250.
• Gupta, S., Chaturvedi, P., 2019. Enhancing secondary metabolite production in medicinal plants using endophytic elicitors: a case study of Centella asiatica (Apiaceae) and asiaticoside. Endophytes for a Growing World, pp. 310–323.
• Gümüşçü, A., Gümüşçü, G., 2015. Bazı sideritis (Dağçayı) türlerinde çeliklerin köklenmesine hormonların etkisi. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 18(2): 49-55.
• Güneş, M., Şen, M., 2001. Bazı kuşburnu tiplerinin (Rosa spp.) odun çelikleriyle çoğaltılabilirlikleri üzerinde bir araştırma. Bahçe, 30(1-2): 17-24.
• İzgi, M. N. 2020. Farklı IBA (İndol-3-Bütirik Asit) Dozları ve Köklendirme Ortamlarının Bazı Tıbbi Bitkilerin Köklenmesi Üzerine Etkileri. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 7(1), 9-16.
• Kalyoncu, H.I., Ersoy, N., Alparslan, F., 2016. Ada çayı (Salvia officinalis L.)’nın yeşil çelikle çoğaltılması üzerine farklı nem ve hormon doz uygulamalarının etkileri. Selçuk Tarım Bilimleri Dergisi, 3(2): 171- 176.
• Kalyoncu, H.I., Ersoy, N., Alparslan, F., 2016. Ada çayı (Salvia officinalis L.)’nın yeşil çelikle çoğaltılması üzerine farklı nem ve hormon doz uygulamalarının etkileri. Selçuk Tarım Bilimleri Dergisi, 3(2): 171- 176.
• Kandari, L.S., Phondani, P.C., Payal, K.C. 2012. Ethnobotanical study towards conservation of medicinal and aromatic plants in upper catchments of Dhauli Ganga in the central Himalaya. J. Mt. Sci. 9, 286–296. https://doi.org/10.1007/s11629-012-2049-7.
• Kara, N., Baydar, H., Erbaş, S., 2011. Farklı çelik alma dönemleri ve IBA dozlarının bazı tıbbi bitkilerin köklenmesi üzerine etkileri. Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Derim Dergisi, 28(2): 71-81.
• Khalediyan, N., Weisany, W., Schenk, P. M. 2021. Arbuscular mycorrhizae and rhizobacteria improve growth, nutritional status and essential oil production in Ocimum basilicum and Satureja hortensis. Industrial Crops and Products, 160, 113163.
• Mabberley, D.J., 1997. The Plant-Book. Cambridge University Press. Cambridge. Özcan, M., 1993. The effects of IBA dosages and time of preparing cuttings on rooting of wood cuttings of Hayward and Matua kiwi variety. Horticulture, 22(1): 85-90.
• Radoglou, K., Dobrowolska, D., Spyroglou, G., Nicolescu, V.N., 2008. A Review on The Ecology and Silviculture of Limes (Tilia cordata Mill., T. platyphyllos Scop. and T. tomentosa Moench.) Forestry, Freiburg. pp 29.
• Saffari, M., Saffari, V. R., 2012. Effects of media and indole butyric acid (IBA) concentrations on hopbush (Dodoneae viscosa L.) cuttings in green house, Annual Forestry Research, 55(1): 61-68.
• Sen, S., Chakraborty, R., 2016. Revival modernization and integration of Indian traditional herbal medicine in clinical practice: importance, challenges and future. J. Tradit. Complement. Med. https://doi.org/10.1016/j.jtcme.2016.05.006.
• Tınmaz, A.B., Polat, Z., Kaya, Y., 2014. Bazı origanum türlerinde biyolojik ajan uygulamalarının köklenme ve gelişme parametreleri üzerine etkisi. 2. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, 23- 25 Eylül, Yalova, s. 213-217.
• Tuttu, G., Ursavaş, S., Söyler, R., 2017. Ihlamur çiçeğinin Türkiye’deki hasat miktarları ve etnobotanik kullanımı. Anadolu Orman Araştırmaları Dergisi, 3(1): 60-66.
• Ünal, O., Gökceoğlu, M., Topcuoğlu, Ş.F., 2004. Antalya endemiği origanum türlerinin tohum çimlenmesi ve çelikle çoğaltılması üzerinde araştırmalar. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 17(2): 135- 147.
• Veličković, M.V., 2010. Reduced developmental stability in Tilia cordata leaves: Effects of disturbed environment. Periodicum Biologorum, 112(3): 273-281.