Kentsel Yaşam Kalitesi Temelinde Park Alanlarında Gürültü Düzeylerinin Belirlenmesi: Tekirdağ/Çorlu Örneği

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 2, 165 - 179, 11.11.2022

Dilem Aktaş , Tuğba Kiper

Öz

Araştırmada “Çevresel gürültü ile kentsel yaşam kalitesi arasında önemli bir ilişki vardır” hipotezi çerçevesinde Tekirdağ İli Çorlu İlçesi’nde yer alan park alanlarının çevresel gürültü düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, Tekirdağ İli Çorlu İlçesi özelinde örnek olarak seçilen 18 adet parkta gözlem, analiz, ölçüm ve değerlendirmelere dayalı olarak harita ve çizelgelerle desteklenen bir çalışma gerçekleştirilmiştir. Konu ile ilgili kuramsal temellerin kurgulandığı veri toplama aşamasının ardından, kentsel yaşam kalitesi çevresel gürültü ilişkisi temelinde; 18 adet park özelinde hafta içi ve hafta sonu, sabah-akşam olmak üzere, dört mevsim (ilkbahar, yaz, sonbahar, kış) gürültü ölçümleri yapılmıştır. Ölçüm değerleri, çizelgelere aktarılmış ve Arc GIS 10.2 programı kullanılarak, gürültü haritaları oluşturulmuştur. İlgili haritalar, hafta içi ve hafta sonu olmak üzere dört mevsim ve tüm yıla ait olacak şekilde ele alınmıştır. Sonrasında her bir park özelinde tespit edilen gürültü ölçüm değerleri kentsel yaşam kalitesi göstergeleri çerçevesinde değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda, 18 adet parka ilişkin hafta içi ve sonu olmak üzere mevsimsel ve yıllık gürültü ölçümlerinde farklılıklar olduğu tespit edilmiştir. Çorlu parkları özelinde çevresel gürültü düzeylerinin belirlendiği bu çalışmadan elde edilen sonuçlar, kentsel yaşam kalitesi çerçevesinde gürültü eylem planı hazırlık sürecine katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kentsel Yaşam kalitesi, çevresel gürültü, gürültü kirliliği, Tekirdağ/Çorlu

Kaynakça

• Akan, Z., Yılmaz, A., Özdemir, O., Korpınar, M.A., 2012. Noise Pollution, Psychiatric Symptoms and Quality of Life: Noise Problem in the East Region of Turkey. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 19(2), 75-81.
• Akpolat, Y,, Kokalan Cimrin, F., Çalışkan, A., 2021. Kentsel Yaşam Kalitesi Ölçümlerinde Kavramsal Değerlendirmeler ve Boyut Önerileri. Journal of Economy Culture and Society, 63, 1-23.
• Alves, J.A., Silva, L.T., Remoaldo, P.C., 2015. The Influence of Low-Frequency Noise Pollution on the Quality of Life and Place in Sustainable Cities: A Case Study from Northern Portugal. Sustainability, 7, 13920-13946.
• Anonim, 2010. Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği, Resmi Gazete, Say. 27601.
• Anonim, 2012. Çorlu Vizyon Planı. Trakya Kalkınma Ajansı, s.30.
• Anonim, 2013. Onuncu Kalkınma Planı. Kalkınma Bakanlığı, Ankara.
• Anonim, 2017. İllerde Yaşam Endeksi Hakkında Açıklamalar. Türkiye İstatistik Kurumu, s.13, Ankara.
• Anonim, 2018. Onbirinci Kalkınma Planı Kentsel Yaşam Kalitesi Özel İhtisas Komisyonu Raporu, T.C. Kalkınma Bakanlığı, Ankara.
• Anonim, 2019a. Onbirinci Kalkınma Planı. T. C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Ankara.
• Anonim, 2019b. 2020-2023 Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ankara.
• Anonim,2021. Yaşam Memnuniyeti Araştırması Mikro Veri Seti, 2020. TUİK, s.51, Ankara.
• Anonim, 2022a. https://www.eea.europa.eu/tr/articles/gurultu-kirliligi-hem-insan-sagligi. Erişim Tarihi: 09.05.2022.
• Anonim, 2022b. https://www.trakyanet.com/istatistikler/nufus/yillara-gore-nufus/yillara-gore-nufus-tekirdag.html. Erişim Tarihi: 09.05.2022.
• Babisch, W., Beule, B,, Schust, M,, Kersten, N., Ising, H., 2005. Traffic Noise and Risk of Myocardial Infarction. Epidemiology, 16,33-40.
• Basu, B., Murphy, E., Molter, A., Sarkar Basu, A.,Srikanta, S., Belmonte, B., Pilla, F., 2021. Investigating Changes İn Noise Pollution Due To The COVID-19 Lockdown: The Case of Dublin, Ireland. Sustainable Cities and Society. 65, 103597.
• Basner, M. ve McGuire, S., 2018. WHO Environmental Noise Guidelines For The European Region: A Systematic Review on Environmental Noise and Effects on Sleep. International Journal of Environmental Research and Public Health, 15 (3), 519.
• Bayramoğlu, E., Özdemir Işık, B., Demirel, Ö., 2014. Gürültü Kirliliğinin Kent Parklarına Etkisi Ve Çözüm Önerileri: Trabzon Kenti Örneği. Inonu Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 4(9), 35-42.
• Bonaiuto, M., Fornara, F. and Bones, M., 2003. Indexes of Perceived Residential Environmet Quality And Neighbourhood Attachment in Urban Environment: A Confirmation Study on the City of Rome. Landscape and Urban Planning, 65, 41- 52.
• Chambers, J. P., 2005. Advanced Air and Noise Pollution Control. Humana press., USA, p. 441-452.
• Cohen,P., Potchter, O., Schnell, I., 2014. The Impact of An Urban Park on Air Pollution and Noise Levels in the Mediterranean City of Tel-Aviv, Israel. Environ. Pollut., 195, 73-83.
• de Oliveira, J.D., Biondi, D., dos Reis, A.R.N. and Viezzer, J.,2022. Landscape Visual and Sound Quality Influence on Noise Pollution Propagation in Urban Green Areas.. DYNA, 88(219), 131-138.
• Doğan, H. ve Aslan Çataltepe, Ö., 2018. Gürültünün İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri. Journal of Health and Sport Sciences, 1(1-2-3), 29-38.
• Doygun, N., Doygun, H. ve Gözcü, M., 2016. Evaluating and Mapping Traffic-Induced Noise Pollution in Urban Parks in The City of Kahramanmaras, Turkey. Fresenıus Envıronmental Bull., 25(12), 5202-5207.
• Doygun, N., Aksoy, A. 2019. Analysing Environmental Noise In Urban Parks In The City Of Gaziantep, Turkey Fresenıus Envıronmental Bulletın, 28(3), 1836-1840.
• EUROSTAT, 2004. Urban Audit Methodological Handbook. Luxembourg.
• Foraster, M., Eze, I.C.,Schaffner, E., Vienneau, D., Héritier, H., S. Endes, S., Rudzik, F., Thiesse, L., Pieren, R., Schindler, C., Schmidt-Trucksäss., A., 2017. Exposure To Road, Railway, And Aircraft Noise and Arterial Stiffness in the Sapaldıa Study: Annual Average Noise Levels and Temporal Noise Characteristics. Environmental Health Perspectives, 125 (9), 097004.
• Henrıque, P., Zannın, T., Coelho Ferreıra, A.M., Szeremetta, B., 2006. Evaluatıon of Noıse Pollutıon In Urban Parks. Environmental Monitoring and Assessment. 118, 423–433.
• Kabadayı, H.,2006. Yaşam Kalitesi ve Kullanıcı Memnuniyetinin Kentsel Tasarımdaki Etkisine Çok Boyutlu Yaklaşım. (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kumar, N., James, A., Nath, S., 2013. Study on Noise Pollution level in Parks of Allahabad City, India International Research Journal of Environment Sciences, 2(8), 88-90.
• Marans, R.W., 2003. Understanding Environmental Quality Through Quality of Life Studies: The 2001 DAS and Itsuse of Subjective and Objective Indicators, Landscape and Urban Planning, 65, 73-83.
• Margaritisa, E., Kangb, J., Filipanc, K., Botteldoorenc, D., 2018. The Influence of Vegetation and Surrounding Traffic Noise Parameters on the Sound Environment of Urban Parks. Applied Geography, 94, 199-212.
• Martínez Suárez, P., Moreno Jiménez, A., 2013. Noise and Quietness in Madrid Parks (Spain): A GIS based Environmental Case Analysis. An. Geograf., 33, 133-160.
• Monazzam, M.R., Abolhasannejad, V., Moasheri, B.N., Abolhasannejad, V., Kardanmoghaddam, H., 2016. Noise Pollution in Old and New Urban Fabric With Focus On Traffic Flow. J. Low Freq. Noise Vib. Act. Control. 35, 257–263.
• Murphy E. ve King, E. A., 2014. An Assessment Of Residential Exposure to Environmental Noise At A Shipping Port. Environment International. 63, 207-215.
• Nitschke, M., Tucker, G., Simon, D.L., Hansen, A.L., Pisaniello, D., 2014. The Link Between Noise Perception and Quality Of Life İn South Australia. Noise Health. 16(70), 137-142. 27. Noori A, Shahmoradi B, Darvishi E, Golami M, Hajimirzaie S, Nasri O, 2016. Evaluation of Noise Pollution in Parks of Sanandaj City And Zoning With Geographic Information System. J Adv Environ Health Res, 4(4), 206-212.
• Oloruntoba, E. O., Ademola, R. A., Sridhar, M. K. C., Agbola, S. A., Omokhodion, F. O., Ana, R. E. E., Alabi, R. T., 2012.Urban Environmental Noise Pollution And Perceived Health Effects in Ibadan Nigeria. African Journal of Biomedical Research, 15, 77–84.
• Özer, S., 2014. Erzurum Kent Parklarındaki Gürültü Kirliğinin Belirlenmesi: Aziziye Parkı Örneğinde. Journal of Adnan Menderes University Agricultural Faculty, 11(2), 7-11.
• Özer, S., 2015. Kent Merkezlerindeki Parklarda Gürültü Düzeyi: Yakutiye Parkı Örneğinde. Journal of the Institute Science and Technology, 5(3), 43-48.
• Pronello, C., 2001. Pollutıon In The Urban Envıronment: Impact Of A Cıty Centre Pedestrıanısatıon Scheme. Selected Proceedings of the 9th World Conference on Transport Research, 22.07.2001-27.07.2001, Seoul.
• Pitchika, A., Hampel, R., Wolf, K. Kraus, U., Cyrys, J., Babisch, W., Peters, A., A. Schneider , A.,2017. Long-term associations of modeled and self-reported measures of exposure to air pollution and noise at residence on prevalent hypertension and blood pressure. The Science of the Total Envir., 593, 337-346.
• Rapoport, A., 1977. Human Aspects of Urban Form. Pergamar Press, New York.
• Rini, F., Chiarello, P., Vasapollo, R.,; D'Alessandro, D., 2006. Impact of Noise Pollution on the Resident's Quality of Life in a Section of the City of Rome. Epidemiology. 17 (6), 507-508.
• Sarı, V. İ. ve Kındap, A., 2018. Türkiye’de Kentsel Yaşam Kalitesi Göstergelerinin Analizi. Sayıştay Dergisi, 108, 39-72.
• Shepherd, D., Welch, D., Dirks, K,N., McBride, D., 2013. Do Quiet Areas Afford Greater Health-Related Quality of Life Than Noisy Areas? Int J Environ Res Public Health, 10, 1284-303.
• Szeremeta, B., Zannin, P. H. T., 2009. Analysis and Evaluation of Soundscapes İn Public Parks Through İnterviews And Measurement of Noise. Science of the Total Environment, 407, 6143-6149.
• Şeker, M., Saldanlı, A., Bektaş, H., 2014. TRC2 Bölgesi Yaşam Kalitesi Araştırması Diyarbakır –Şanlıurfa. 265 s. https://www.karacadag.gov.tr/Planlama/ Dosya/www. karacadag.gov.tr, Erişim Tarihi: 05.05.2022.
• Tsaro Kpang, M.B., Dollah, O.C., 2021. Monitoring Noise Level in Cities: A Step Towards Urban Environmental Quality Management in Nigeria. World Journal of Advanced Research and Reviews, 10(03), 348–357.
• Türksever, N.E., 2001.Türkiyede Büyük Şehir Alanlarında Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesine Yönelik Bir Yöntem Denemesi. (Doktora Tezi), İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• WHO, 2014. WHO (World Health Organization) Burden of Disease from Household Air Pollution for 2012. World Health Organization, Geneva.
• Yalılı Kılıç ve Abus, M.N., 2020. Determination of Noise Pollution in the Hudavendigar Urban Park Of Bursa, Turkey. Applıed Ecology and Envıronmental Research, 18(2), 2073-2085.
• Zannin, P. H. T., Ferreira, A. M. C., Szeremetta, B., 2006. Evaluation of Noise Pollution in Urban Parks. Environmental Monitoring and Assessment, 118, 423-433.