Mersin İli Tarsus İlçesinde Mısır Üretiminde Görülen Bitki Koruma Sorunlarının Belirlenmesi

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 2, 299 - 310, 11.11.2022

Ayşe Yeşilayer , Bilge Gözener , Rıdvan Yıldızbakan

Öz

Bu çalışmanın amacı Mersin İli Tarsus ilçesindeki mısır üreticilerinin bitki koruma sorunlarını ortaya koymaktır. 2020 yılında yürütülen çalışmada mısırda verimi ve kaliteyi etkileyen zararlı, hastalık ve yabancı otlarla ilgili ortaya çıkan bitki koruma sorunları ile ilgili veriler, Tarsus ilçesindeki mısır yetiştiriciliğinin yoğun olduğu köylerde (Alifakı, Çiçekli, Karaçerçili ve Çöplü) bulunan 35 çiftçiden anket yoluyla elde edilmiştir. Araştırma sonucunda ankete katılanların %97.14 ile çoğunun erkek olduğu belirlenmiş, eğitim durumları incelendiğinde ise okur-yazar olanların düşük, ancak lisans eğitimi alanların oranının %17.14 olduğu görülmüştür. Üreticilerin, araştırma bölgesinde en çok karşılaştıkları yabancı otun Sorghum halepense (%68.57) olduğu kaydedilirken, en çok görülen zararlının Helicoverpa armigera (%60.00) ve hastalığın ise Bipolaris (=Helminthosporium) maydis (%60.00) olduğu belirlenmiştir. Çiftçilerin bu zararlılarla mücadele ilgili sorulara cevaplarında; kimyasal mücadeleyi daha çok tercih ettiklerini, kimyasalları uygularken etiketleri dikkate aldıklarını ve kimyasalların ambalaj imhasında daha çok yakarak imha etmeyi tercih ettiklerini söylemişlerdir. Mısır Türkiye’de birçok gıdanın hammaddesidir, bu nedenle bitki koruma sorunlarının belirlenmesi gerekmektedir. Ayrıca, çiftçiler bu konuda bilinçlendirilmeli ve ekonomik olarak da desteklenmelidir.

Anahtar Kelimeler

Bitki koruma problemleri, Mısır, Tarsus ilçesi, anket

Kaynakça

• Anonim, 2019. http://www.mku.edu.tr/files/898-fe5b342c-8921-409b-a52e-86dcecddc1f4.pdf (Erişim tarihi:25.01.2019)
• Anonim, 2019. http://www.mku.edu.tr/files/898-fe5b342c-8921-409b-a52e-86dcecddc1f4.pdf (Erişim tarihi:25.01.2019)
• Anonim, 2022a. MISIR RAPORU - 2018 (zmo.org.tr). (03.10.2022).
• Anonim 2022b. Mısır Yetiştiriciliği ve Yetiştirme Koşulları [Rehber] | hortiturkey. (03.10.2022).
• Anonim, 2022c. mısırbülteni.indd (tarimorman.gov.tr). (11.10.2022).
• Akdeniz, M., 2012. Muğla ilinde turunçgillerde sorun olan yabancı otlar ve dağılımlarının ekoloji faktörlerle ilişkilendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• Alemdar, T., Seçer, A., Demirdöğen, A., Öztornacı, B., Aykanat, S., 2014. Çukurova bölgesinde başlıca tarla ürünlerinin üretim maliyetleri ve pazarlama yapıları. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü, Tepge Yayın No: 230 ISBN: 978-605-4672-65-3.
• Alptekin, H., Gürbüz, R., Özkan, A., Bozhüyük, A.U. 2022. Mardin ili yabancı ot sorununun ve kimyasal mücadele durumunun belirlenmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi. 23 (1), 84-93.
• Akdemir, Ş., Şengül, H., Gül, A., Yurdakul, O., Ören, N., Binici, T., 1994. Çukurova bölgesi tarım işletmelerinde önemli ürünlerinde girdi–çıktı ilişkisinin değerlendirilmesi ve izlenmesi, TÜBİTAK Proje No: TOAG–941, TÜBİTAK Tarım ve Ormancılık Araştırma Grubu, Adana.
• Arap S., 2016. Önder çiftçi danışmanlık derneğinin üyeleri ile olan ilişkilerinin analizi: Tekirdağ ili örneği, Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı, Tekirdağ, 110.
• Atılgan A., Sarı Ü., Saltuk B., Ertop H., 2021. Manavgat ilçesinin örtüaltı sebze yetiştiriciliğinde kirletici faktörler ve çevresel etkilerinin belirlenmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi Sayı (25), 802-809.
• Altıkat, A., Turan, T., Ekmekyapar Torun, F., 2009. Türkiye’de pestisit kullanımı ve çevreye olan etkileri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 40 (2), 87-92.
• Aydoğdu, M.H., Altun, M. 2019. Mısır ekimi yapan çiftçilerin tarımsal yayım ve danışmanlık hizmetleri için ödemeye yönelik tutumları: Şanlıurfa örneklemesi. Al-Farabi International Journal on Social Sciences. 3(2), 109-115.
• Avcı Ç.M. 2009. Çukurova bölgesi buğday ekim alanlarında sorun olan Phalaris brachystachys Link. (Kanlı Çayır)'in bazı buğday herbisitlerine karşı oluşturduğu dayanıklılık sorunlarının araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Ana Bilim Dalı, Adana,75.
• Bayar, R. 2018. Arazi kullanımı açısından Türkiye’de tarım alanlarının değişimi. Coğrafi Bilimler Dergisi, 16(2), 187- 200 Birinci, A., Uzundumlu, A.S. 2009. An assessment of producer’s approach to agricultural pesticide usage in potato production: a case study in Erzurum. Turkey, Academic Journals, 4(11), 1225-1228.
• Bozkurt M., Aybek A. 2016. Şanlıurfa ili Harran ovasının tarımsal yapı ve mekanizasyon özellikleri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Doğa Bilimleri Dergisi, 19(3), 319-331.
• Bükün, B. 2012. Enerji bitkilerinde yabancı ot sorunları ve neden oldukları kayıplar. Tarım Makinaları Bilimi Dergisi (Journal of Agricultural Machinery Science), 8 (3), 279-285
• Candemir, S., Kızılaslan, N., Kızılaslan, H., Uysal, O., Aydoğan, M. 2017. Kahramanmaraş ilinde dane mısır ve pamuk üretiminde girdi gereksinimi ve karlılıkları açısından karşılaştırmalı analizi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 4(1), 1–8.
• Demirci, F., Erdoğan, C., Tatlıdil, F.F. 2005. Ankara ili Ayaş ve Nallıhan ilçelerinde domates üretim alanlarında zirai mücadele uygulamaları. Tarım Bilimleri Dergisi. 11 (4), 422–427.
• Doğan, F.N., Karpuzcu, M.E. 2019. Türkiye’de tarım kaynaklı pestisit kirliliğinin durumu ve alternatif kontrol tedbirlerinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi. 25(6), 734-747.
• Ecevit, O., Mennan, H. 1998. Bafra Ovasında sulamanın yaygınlaştırılması ile meydana gelebilecek bitki koruma sorunları ve çözüm önerileri, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 1, 187–200.
• Elçi S., Kolsarıcı Ö., Geçit, H. 1987. Tarla Bitkileri. A.Ü.Ziraat Fak.Yay No: 100, Ofset Basım: 30, Ankara.
• Gair, R., Sly, J.M.A., 1974. Survey of pesticide usage in crops grown for prosesing pesticide science, Number:75–86, USA.
• Gedikli, O., Uzundumlu, A.S., Tozlu, G. 2015. Çeltik, mısır ve buğday üretiminde tarımsal ilaç kullanımının çevresel duyarlılık yönünden incelenmesi: Samsun ili örneği. TÜBAV Bilim 8 (2) 2015 19-26.
• Gözener B., Sayılı M., Çağlar A. 2017. Tokat ili Kazova Bölgesi’nde domates yetiştiriciliğinde ilaç kullanımı. Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5(5), 451-458.
• Kaya Altop E. 2012. Çeltik ekim alanlarında sorun olan Cyperus difformis L. (Kız Otu)'in genetik çeşitliliğinin ve als grubu herbisitlere dayanıklılığının moleküler ve bioassay yöntemlerle belirlenmesi. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Ana Bilim Dalı, Samsun, 166.
• Kalıpçı N., Özdemir C., Öztaş H. 2011. Çiftçilerin pestisit kullanımı ile ilgili eğitim ve bilgi düzeyi ile çevresel duyarlılıklarının araştırılması. Tübav Bilim Dergisi, 4(3), 179-187.
• Karlıoğlu, A. 2007. Türkiye’de uygulanan tarımsal ilaç politikalarının çiftçi gelirleri üzerine etkisi Kırklareli ili Lüleburgaz ilçesi örneği, Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
• Kılıç, B. 2014. Giresun İli Merkez, Bulancak, Espiye, Görele, Keşap ve Tirebolu ilçelerinde fındık üreticilerinin bitki koruma yönünden karşılaştıkları sorunlar ile tarımsal ilaç kullanım durumunu etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Kılıç B., Uzundumlu A.S. ve Tozlu, G. (2018). Fındık üretiminde kimyasal ilaç kullanımının çevresel duyarlılık yönünden incelenmesi: Giresun ili örneği. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 5(4), 396-405.
• Küçükönder, H. 2013. Kahramanmaraş ovasında pamuk solgunluk hastalığı (Verticillium dahliae Kleb.) surveyi ve pamuk üreticilerinin pestisit kullanım alışkanlıkları, Yüksek Lisans Tezi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Mengüç, Ç. 2018. Herbisit toksisitesi ve yabanci otlara karşı alternatif mücadele stratejileri. Türkiye Herboloji Dergisi 21(1),61-73.
• Oruç, E. 2001. Tokat ilinde bitkisel üretimde tarımsal mücadele uygulamaları ve çiftçilerin ilaç kullanımı konusundaki bilgi düzeyleri ile bilgi kaynakları üzerine araştırma, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Ankara.
• Özalp B., Güldal, H.T. 2017. Tohum, kimyasal gübre ve ilaç kullanımı açısından mısır üreticilerinin çevre ve insan sağlığı üzerine duyarlılığı: Adana ili örneği. Tarım Ekonomisi Dergisi, 23(1):13-24, DOI: 10.24181/tarekoder.315313.
• Özçatalbaş, O., Gürgen Y. 1998. Tarımsal Yayım ve Haberleşme. Baki Kitap Evi, Adana, 334.
• Özçatalbaş, O., Özkan, B, Kutlar, İ. 2002. Antalya’da mısır üretiminde üretici uygulamaları ile yayım şubesi önerileri ve araştırma bulgularının karşılaştırmalı analizi. Akdeniz Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından desteklenmiş proje raporu (yayımlanmamış), Antalya.
• Paksoy, M., Ortasöz, N. 2018. Kahramanmaraş ili Pazarcık ilçesinde mısır üretim faaliyetinin ekonomik analizi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 21(Özel Sayı), 95-101.
• Şahin, K., Keskin, B. 2010. Van İli Gevaş İlçesinde Yem Bitkileri Üreten İşletmelerin Mevcut Durumu ve Sorunları. Alınteri. 19 (B), 7-13.
• Şengonca, Ç., Yurdakul, O. 1975. Çukurova bölgesindeki beyaz sinek (Bemicia tabaci Genn.) salgınının ekonomik etkileri. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yıllığı. 6 (2), 137–148.
• Şin, B. 2021. Amasya, Çorum, Tokat ve Yozgat illerinde buğday alanlarında bulunan yabani hardal (Sinapis arvensis l.)'ın tribenuron- methyl'e karşı dayanıklılığının araştırılması, Doktora Tezi, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Bitki Koruma Ana Bilim Dalı, Tokat, 199.
• Tezer, E., Sabancı, A. 2001. Tarımsal Mekanizasyon I. Ç.Ü. Zir. Fak. Yay. No:44, Adana. Tiryaki, O., Canhilal, R., Horuz, S. 2010. Tarım ilaçları kullanımı ve riskleri. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 26(2),154-169
• Torun, H. 2017. Osmaniye ili'nde ekim nöbetinin kısır yabani yulafta (Avena sterilis L.) oluşmuş herbisit direncine etkisinin araştırılması ve haritalaması, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Ana Bilim Dalı, Adana, 225.
• Torun, H., 2022. Çiftçilerin yabancı otlar ve herbisitler hakkında bilinç düzeylerinin belirlenmesi: Mersin ili örneği Turkish Journal of Weed Science. 25(1), 32-39 ;34
• Tursun, N., Sakınmaz, M.S., Kantarcı, Z. (2016). Mısır varyetelerinde yabancı ot kontrolü için kritik periyotların belirlenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25 (Özel sayı-1),58-63
• TUİK, 2017. Tarımsal Veriler, https://www.tuik.gov.tr/veri tabanı (Erişim tarihi: 03.10.2022)
• Uludağ, A. 2003. Doğu Akdeniz Bölgesinde buğday tarlalarındaki yabani yulafın bazı graminisitlere oluşturduğu dayanıklılık üzerinde araştırmalar, Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Ana Bilim Dalı, İzmir, 144.
• Uğurlu, M. 2020. Pamuk üretiminin ekonomik analizi: Manisa örneği. Ziraat Fakültesi Dergisi Türkiye 13. Ulusal, I. Uluslararası Tarla Bitkileri Kongresi Özel Sayısı:206-217.
• Uzundumlu, A.S. 2005. Erzurum ili Pasinler ilçesinde patates üretim maliyeti ve tarımsal ilaç kullanımının maliyetler üzerine etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Yaşa, S., Kutlar, İ. 2019. Diyarbakır ilinde mısır üreticilerinin bilgi kaynakları ve pazarlama sorunlarının incelenmesi. Mediterranean Agricultural Sciences. 32(2), 167-173.
• Yıldırım, E. 2008. Tarımsal Zararlılarla Mücadele Yöntemleri ve Kullanılan İlaçlar. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No:219, Erzurum, 350 s.
• Yeşilayer, A., Erdal, G., Erdal, H., Özülkü Ş. 2016. Tokat ili Zile ilçesinde ayçiçeği yetiştiriciliğinde bitki koruma sorunları ve üreticilerin bilinç düzeyi. Gaziosmanpaşa Journal of Scientific Research, 13, 152-162.
• Viviana Waichman, A., Eve, E., Celso da Silva Nina, N. 2007. Do farmers understand the information displayed on pesticide product labels? a key question to reduce pesticides exposure and risk of poisoning in The Brazilian Amazon. Crop Protection, 26(4), 576-583.