Bazı Yulaf Hat ve Çeşitlerinin Konya Koşullarındaki Performanslarının Bazı Kalite Parametreleri Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 3, 19 - 29, 31.12.2022

Berat Demir , Mehmet Şahin , Sümeyra Hamzaoğlu , Seydi Aydoğan , Aysun Göçmen Akçacık , Sait Çeri , Sadi Gür

Öz

Bu çalışma 2016-2017 yetiştirme sezonunda Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü sulu ve kuru olmak üzere iki farklı koşulda yetiştirilen bölge verim kademesindeki bazı yeni yulaf genotiplerinin kalite performanslarının belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Denemede 21 hat ve 4 standart çeşit (Diriliş, Şems, Kahraman, Yeniçeri) yer almıştır. 2016-2017 yetiştirme sezonunda bölge verim denemesinde seçilen hatlarda deneme ortalamaları sırasıyla; bin tane ağırlığı 35.45 g, hektolitre 44.40 kg, protein oranı %12.13, ADF %16.68, NDF %29.22, selüloz oranı %16.25, yağ oranı %4.98, β-glukan oranı %2.98 olarak belirlenmiştir. Varyans analizi sonuçlarına göre bin tane ağırlığı, hektolitre, protein oranı, yağ oranı, selüloz oranı ve β-glukan oranı üzerinde genotipin p<0.01 düzeyinde önemli olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yulaf, Beslenme, Betaglukan, Kalite

Destekleyen Kurum

TAGEM

Proje Numarası

TAGEM/TBAD/14/A12/P09/004

Kaynakça

• AACC, 2000. Approved Methods of American Association of Cereal Chemists. 10th ed.
• Akyıldız, R. 1967. Türkiye Yem Maddeleri. A. Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları. No: 293, Ankara: A. Ü. Basımevi
• Anonymous, 2014. JMP-11. JSL Syntax Reference. SAS Institute. ISBN:978-1-62959-560-3.
• Anonymous, 2000. Approved Methods of Analysis. 11th Ed. AACC International.
• Anonymous, 2009. Approved methodologies, http://lecoperu.com/wp-content/uploads/2018/04/FP528_209-137.pdf. Erişim Tarihi: 19 April 2021.
• AOAC, 2000. Official methods of analysis of association of official analytical chemists, Method 992.23. 17th edn. Gaithersburg, MD.
• Burdurlu, H. S., Karadeniz, F., 2003. Gıdalarda diyet lifinin önemi, Gıda Mühendisliği Dergisi, 7 (15), 18-25.
• Cherney, J. H., Marten, G. C. 1982. Small grain crop forage potential: I. Biological and chemical determinants of quality, and yield. Crop Science, 22(2),227-231. DOI: 10.2135/cropsci1982.0011183X002200020007x.
• Demir, İ. 1994. Tahıl Islahı. Ege Üniv. Zir. Fak., Yay. No: 235, 161 s.
• Doehlert, D. C., McMullen, M. S., Hammond, J. J. 2001. Genotypic and environmental effects on grain yield and quality of oat grown in North Dakota. Crop Science 41(4), 1066-1072. DOI: 10.2135/cropsci2001.4141066x.
• Elgün, A., Türker, S., Bilgiçli, N. 2001. Tahıl ve Ürünlerinde Analitik Kalite Kontrolü. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği. Konya Ticaret Borsası Yayın No:2 Konya.
• Erbaş, Ö. D., Mut, Z. 2013. Saf hat yulaf genotiplerinin tarımsal ve bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi. X. Tarla Bitkileri Kongresi, (sf: 821-828), 10-13 Eylül, Konya.
• Ergün, A., Tuncer, Ş.D., Çolpan, İ., Yalçın, S., Yıldız, G., Küçükersan, K., Küçükersan, S., Şehu, A. 2001. Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları. Malatya: Medipres Matbaacılık.
• Givens, D. I., Davies, T. W., Laverick, R. M. 2000. Dietary fibre fractions in hulled and naked winter oat grain: effects of cultivar and various agronomic factors, Journal of the Science of Food and Agriculture, 80(4), 491-496. DOI: 10.1002/(SICI)1097-0010(200003)80:4<491::AID-JSFA555>3.0.CO;2-V.
• Hamzaoğlu, S. 2021. Kavuzsuz ve kavuzlu arpa ve yulaf genotiplerinin beta glukan içerikleri ve bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi. Yüksek lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• İstek, D., İşlerer, M., Ertop, M. 2013. Beta glukanların biyoaktif bileşen özellikleri ve fonksiyonel olarak kullanım imkanları, 8. Gıda Mühendisliği Kongresi, (sf:191). Ankara.
• Karabulut, A., Canbolat, Ö. 2005. Yem değerlendirme ve analiz yöntemleri. Uludağ Üniversitesi Yayınları, Yayın, (2.05), 048-0424.
• Keser, O., Tanay, B. 2008. Beta-glukanın hayvan beslemede bağışıklık sistemi ve performans üzerine etkisi. Erciyes Üniv. Vet. Fak. Dergisi, 5(2), 107-119.
• Kliševičiūtė, V., Švirmickas, G.J., Alijošius, S., Gružauskas, R., Šašytė, V., Racevičiūtė-Stupelienė, A. 2016. Nutritional value and digestible energy of different genotypes of oats in the horses nutrition. Veterinarija Ir Zootechnika (Vet Med Zoot). T. 73(095) Supplement.
• Mut, Z., Erbaş Köse, Ö. D., Ahay, H. 2017. Farklı yulaf (Avena sativa L.) çeşitlerinin kimyasal kalite özellikleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 27(3), 347-356. DOI: 10.29133/yyutbd.290920.
• Nedomova, L., Hozlar, P., Dvoncova, D., Polisenska, I. 2008. Grain quality characteristics in oats under conditions of the Czech republic and Slovak republic. The 8th International Oat Conference, Minneapolis, USA.
• Oğuz, M. N., Oğuz, F. K., Göncüoğlu, E. 2011. Kavuzu alınmış arpanın bıldırcınlarda performans ve bazı kan parametreleri üzerine etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 22(3), 175-179.
• Öztürk, S., Özboy, Ö. 2002. Besinsel liflerin ekmek üretiminde kullanımı. Unlu Mamuller Teknolojisi. 34-41.
• Öztürk, İ., Avcı, R., Kahraman, T. 2007. Trakya Bölgesi’ nde yetiştirilen bazı arpa (Hordeum vulgare L.) çeşitlerinin verim ve verim unsurları ile bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi, U. Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(1), 59-68.
• Tamn, I. 2003. Genetic and environmental variation of grain yield of oat varieties. Agronomy Research, 1(1), 93-97.
• Tekce, E., Gül, M. 2014. Ruminant beslemede NDF ve ADF’nin önemi. Atatürk Üniversitesi Veteriner Bilimleri Dergisi, 9(1), 63-73.
• Tiwari, U., Cummins, E. 2009. Simulation of the Factors Affecting β-Glucan Levels During The Cultivation of Oats, Journal of Cereal Science, 50(2), 175-183. DOI: 10.1016/j.jcs.2009.04.014.
• Saastamoinen, M., Kumpulainen, J., Nummela, S. 1989. Genetic and environmental in oil content and fatty acid composition of oats, Cereal Chemistry, 66(4), 296-300.
• Sarı, N., İmamoğlu, A., Yıldız, Ö. 2012. Menemen ekolojik koşullarında bazı ümitvar yulaf hatlarının verim ve kalite özellikleri. Journal of AARI, 22(1),18-32.
• Singh, R., De, S., Belkheir, A. 2013. Avena sativa (Oat), a potential neutraceutical and therapeutic agent: An overview. Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 53(2), 126-144. DOI: 10.1080/10408398.2010.526725.
• Şahin, M. Akçacık, A. G., Aydoğan, S., Hamzaoğlu, S., Çeri, S., Demir, B. 2017. Yulaf (Avena sativa spp.) tanesinde bazı fiziksel özellikler ve besin bileşenlerinin tespiti. Bahri Dağdaş Hayvancılık Araştırma Dergisi, 6(1), 23-28.
• Şahin, M., Çeri, S., Akçacık, A.G., Aydoğan, S., Hamzaoğlu, S., Demir, B. 2019. Kışlık yulaf (Avena sativa spp.) genotiplerinin verim ve teknolojik özellikleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi, Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi, 8(1), 34-42.
• Şanlıoğlu, Y., Özkaya, B. 1999. Makarnanın diyet lifçe zenginleştirilmesi. Food Hi-Tech. Ocak, 70-78
• Van Dyke, N.J., Anderson, P.M. 2000. Interpreting a forage analysis, Alabama cooperative extension, Circular ANR-890.
• Van Soest, P. J., Robertson, J. B., Lewis, B. A. 1991. Methods for dietary fiber, neutral detergent fiber, and nonstarch polysaccharides in relation to animal nutrition, Journal of dairy science, 74(10), 3583-3597. DOI: 10.3168/jds.S0022-0302(91)78551-2.
• Webster, F. H. 2002. Whole-Grain Oats and Oat Product. In: Marquart, L., Slavın, J.L., Fulcher, R.G. (ed.), Whole-Grain Foods in Health and Disease. American Asssociation of Cereal Chemists, Inc. St. Paul, 83-123. Minnesota. U.S.A.
• Yaver, E., Ertaş, N. 2013. Yulafın bileşimi, hububat endüstrisinde kullanım alanları ve insan sağlığı üzerine etkileri. Gıda ve Yem Bilimi – Teknolojisi Dergisi, 13: 41-50.
• Zhou, M., Robards, K., Glennie-Holmes, M., Helliwell, S. 1999. Oat Lipids: A Review. Journal of the American Oil Chemists’Society, 76(2), 159-169.
• Zute, S., Berga, L., Vicupe, Z. 2011. Variability in endosperm ß-glucan content of husked and naked oat genotypes,, Acta Biologica Universitatis Daugavpiliensis, 11(2), 192-200.Van Soest, P. J., Robertson, J. B., & Lewis, B. A. (1991). Methods for dietary fiber, neutral detergent fiber, and nonstarch polysaccharides in relation to animal nutrition, Journal of dairy science, 74(10), 3583-3597. DOI: 10.3168/jds.S0022-0302(91)78551-2.