Üreticilerin Coğrafi İşaret Tescilli Amasya Misket Elması Üretim ve Pazarlamasında Yaşadığı Sorunlar ve Çözüm Önerileri

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 3, 183 - 202, 31.12.2022

Nuray Kızılaslan , Sefa Kılıç

Öz

Bu araştırmada Amasya ilinde coğrafi işaret tescilli Amasya Misket Elmasının üretim ve pazarlaması açısından yaşanan sorunlarının belirlenmesi ve bu sorunlara çözüm önerileri getirilmesi hedeflenmiştir. Amasya Misket Elması üreten 100 üreticiyle görüşülmüştür. Üreticilerin üretimde yaşadığı en büyük problem periyodisite sorunudur. Pazarlama konusunda ise en büyük problem farklı çeşit elmaların Amasya Elması olarak satışıdır. Bununla birlikte tarımsal ürün fiyatlarının dalgalı olması, pazar koşullarındaki belirsizlik pazarlama sorunlarından bazılarıdır. Amasya Misket Elması çeşit ıslahı yapılmalı, üretim teknikleri konusunda eğitim ve yayım çalışmaları daha etkin hale getirilerek üretici bilinçlendirilmeli, üretim maliyetinin azaltılması için üretici desteklenmelidir. Üreticinin ürününü pazara sunduğunda aracıların azaltılması, fiyat belirsizliklerinin ortadan kaldırılması ve değer fiyattan ürününü pazarlayabilmesi için birlik ve kooperatif gibi örgütlenmelerin yaygınlaştırılması sağlanmalıdır. Coğrafi işaretin korunması için Coğrafi İşaret Denetleme Komisyonu denetimlerinin daha özenli, tedbirli ve sıkı bir şekilde yapılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Amasya Misket Elması, Üretim, Pazarlama, Coğrafi İşaret, Amasya

Kaynakça

• Altıkat, S., Kaya, T., Gülbe, A., Küçükerdem, H. K. (2015). Iğdır İli Elma Yetiştiriciliği ve Mekanizasyon Sorunları. 29. Ulusal Tarımsal Mekanizasyon ve Enerji Kongresi (72-78), Diyarbakır.
• Anonim, (2017). Amasya Elması https://arastirma.tarimorman.gov.tr/ktae/Belgeler/brosurler/Amasya_elmasi.pdf (23.04.2021- 10.15.40)
• Anonim, (2019). Amasya Misket Elması İçin Coğrafi İşaret Tescil Belgesi Alındı. https://amasya.tarimorman.gov.tr/Haber/380/Amasya-Misket-Elmasi-Icin-Cografi-Isaret-Tescil-Belgesi-Alindi (26.04.2021- 18.40.10)
• Anonim, (2020). DSİ 2020 Yılı Faaliyet Raporu. Toplulaştırma. https://www.dsi.gov.tr/Sayfa/Detay/759 (01.03.2021- 13.20.40
• Bayram, C. A. ve Büyük, G. (2021). Toprak İşleme ve Gübreleme Yapılmayan Meyve Ağaçlarında Bitki Besin Elementi Düzeylerinin Belirlenmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (23), 1-8.
• Boyraz, N., Kaymak, S., ve Yiğit, F. (2005). Eğirdir İlçesi Elma Üreticilerinin Kimyasal Savaşım Uygulamalarının Genel Değerlendirilmesi. S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 19(36), 37-51.
• Büyük, G., Bayram, C. A., Kırpık, M., Çelik, A., Armağan, K. A. Y. A., Erhan, A. K. Ç. A., ve Oğuz, H. İ. (2017). The Nutrition Status of Punica Granatum L. Gardens On Soils with Limited Conditions In Semi-Arid Southeastern Anatolia, Turkey. Eurasian Journal of Agricultural Research, 1(2), 32-41.
• Demircan, V. ve Yılmaz, H. (2005). Isparta İli Elma Üretiminde Tarımsal İlaç Kullanımının Çevresel Duyarlılık ve Ekonomik Açıdan Analizi. Ekoloji Dergisi, 15(57), 38-48.
• FAO, (2019). Dünya Gıda ve Tarım Örgütü (http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC).
• Gündüz, M., (1993). Yaş Meyve ve Sebze İhracatında Soğuk Zincirin Önemi ve Mevcut Yapının İncelenmesi. T.C. Başbakanlık ve Dış Ticaret Müsteşarlığı, İGEME No: 78, Ankara.
• İnan, İ. H. (2005). Türkiye'de Tarımda Üretici Örgütlenmesini Etkileyen Faktörlerin Kooperatifçilik Açısından SWOT Analizi ve Değerlendirmesi. Avrupa Birliği Müzakere Sürecinde ve Üyelik Koşullarında Tarımda Örgütlenme Paneli. 18 Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Çanakkale.
• İnan, H. ve Boyraz, N. (2002). Konya Çiftçisinin Tarım İlacı Kullanımının Genel Olarak Değerlendirilmesi. S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 16(30), 88-101.
• Janick, J. (2001). “GoldRush” Apple. Journal American Pomological Society, 55(4), 194-196.
• Kaynaş, K., Şeker, M., Gündoğdu, M. A., Sakaldaş, M., Akçal, A., ve İzmir, A. (2009). Çanakkale’de Elma Yetiştiriciliğinin Sorunları ve Çözüm Önerileri. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 2(1), 35-39.
• Keskin, E. (2017). Amasya, Yavruköy Kurtarma Kazısında Bulunan Elma Ağacı Mozaiği. Avrasya Bilimler Akademisi Avrasya Sanat ve Beşeri Bilimler Dergisi, 7, 36-45.
• Kızılaslan, N., Gürler, A. Z., ve Kızılaslan, H. (1996). Türkiye de Tarım Kredi Kooperatiflerinde Kooperatif Ortak İlişkilerinin Değerlendirilmesi Tokat İli Örneği. Türkiye 2.Tarım Ekonomisi Kongresi, 2(383-393).
• Kızılaslan, N. (1997). Tokat İli Merkez İlçede Tarımsal Kalkınma Kooperatiflerinde Katılımı Etkileyen Sosyo-Ekonomik Faktörler Üzerine Bir Araştırma. Gaziosmanpaşa Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış doktora tezi), Tokat.
• Kızılaslan, N., ve Gürler, A. Z., (1997). Tokat Merkez ilçede Tarımsal Kalkınma Kooperatiflerine Ortak Olan Üreticilerin Kooperatife Katılımını Etkileyen Sosyal ve Ekonomik Faktörlerin Ekonometrik Analizi. Kooperatifçilik, Türk Kooperatifçilik Kurumu-Türk Kooperatifçilik Eğitim Vakfı, 118, 5-29.
• Kızılaslan, N., (2006). Agricultural Information Systems: A National Case Study”, Library Review, 55(8), 497- 507.
• Kızılaslan, H. ve Adıgüzel, Ö. (2007). Factors Affecting Credit Use in Agricultural Business Concerns in Turkey. Res. J. Agric. Biol. Sci, 3(5), 409-417.
• Kızılaslan, N., Gürler, A. Z., Kızılaslan, H., (2007). An Analytical Approach to Sustainable Development in Turkey, Sustainable Development, 15, 254-266.
• Kızılaslan, N. ve Kızılaslan, H., (2007). Need For Reorganization in Agricultural Extension Services in Turkey, Journal of Applied Sciences Research, 3(8), 770-780.
• Kızılaslan, N., (2009). Energy Use and Input-Output Energy Analysis for Apple Production In Turkey, Journal of Food, Agriculture & Environment, 7(2),419-423.
• Kızılaslan, N. ve Ünal, Y. (2013). Çiftçilerin tarımsal yayım farkındalıklarının belirlenmesi (Tokat/Erbaa örneği). Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, (5), 1-19.
• Kızılaslan, N. ve Somak, E. (2019). Üreticilerin Tarım Politikalarına İlişkin Görüş Ve Beklentilerinin Belirlenmesi (Tokat İli Merkez İlçe Köyleri Örneği). Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 8 (3), 140-154.
• Küçükömürler, S., Karakuş, S. Ş. (2009). Elma, Sağlık ve Kültür. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 2(1), 183-186.
• Michel, F. G. (1992). Preparation for fresh market I. Fruits In: Postharvest Technology of Horticultural Crops, (A.A. Kader, Ed.). University of California, Division of Agriculture and Natural Resources, Publication, 3311, 31-37.
• Osmanoğlu, A. (2019). M111 Anacı Üzerine Aşılı Standart Elma Çeşitlerinin Bazı Fiziksel Gelişim Durumlarının İncelenmesi. 3. Uluslararası Tarım, Gıda, Veteriner ve Eczacılık Bilimleri Konferansı (313-321), Trabzon.
• Oğuz, C., Karaçayır, H. F. (2009). “Türkiye’de elma üretimi, tüketimi, pazar yapısı ve dış ticareti, Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 2(1), 41-49.
• Özbek, N., (1981). Meyve ağaçlarının gübrelenmesi. Tarım ve Orman Bakanlığı.
• Özçağıran, R., Ünal, A., Özeker, E., ve İsfendiyaroğlu, M. (2011). Ilıman İklim Meyve Türleri, Yumuşak Çekirdekli Meyveler. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 556.
• Özdemir, A. E., Çandır, E., Dündar, Ö., ve Dilbaz, R. (2009). Üreti̇ci̇den Tüketi̇ci̇ye Ulaşıncaya Kadar Geçen Süreçte Elmalardaki̇ Kayıplar ve Önleme Yolları. International Journal of Agricultural and Natural Sciences, 2(1), 165-168.
• Özdemir, B., Akbay, C., ve Çelik, A. (2015). Mersin İli Gülnar İlçesi Elma Üreticilerinin Mevcut Durumu ve Sorunlar. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 8(2), 56-58.
• Öztürk, F. P., Küçükyumuk, C., Kaçal, E., ve Yıldız, H. (2018). Verim çağındaki elma ağaçlarında yüzey sulama yönteminden damla sulama sistemine geçiş sürecinin ekonomik değerlendirmesi. Tarım ve Doğa Dergisi, 21, 102.
• TOB. (2020). Amasya Tarım ve Orman İl Müdürlüğü ÇKS Verileri
• TUİK. (2020). Türkiye İstatistik Kurumu. (biruni.tuik.gov.tr).
• Tuzcu, A. (2013). İlkçağlardan Cumhuriyete Seyahatnamelerde Amasya (2.baskı). Amasya Belediyesi Kültür Yayınları.
• Uçar, Y., Kadayıfçı, A., Aşkın, M. A., Kankaya, A., Şenyiğit, U., Yıldırım, F. (2009). Farklı Sulama Programlarının Genç Bodur Elma Çeşitlerinin Vejetatif ve Generatif Gelişme Parametreleri Üzerine Etkisi. Sonuç Raporu, Proje No: TUBİTAK-TOVAG 105- O-538.
• Uçgun, K., Gezgin, S. (2012). Isparta İlinde Yoğun Olarak Elma Yetiştirilen Bölgelerin Bazı Toprak Özellikleri. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 26(4), 42-49.