Bitki Koruma Ürünleri Bayilerinin Genel Özellikleri ve Pestisit Kullanımına Yönelik Tutum ve Davranışları: Tokat İli Örneği

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 1, 46 - 54, 30.06.2023

Mesut Gökay Okur , Adnan Çiçek

Öz

Tarım alanlarında meydana gelen azalmalar üreticileri birim alandan daha fazla verim elde edebilmek için tarımsal üretimde yoğun olarak kimyasal girdilerin kullanımına yöneltmektedir. Bilinçsiz pestisit kullanımı üretim maliyetini arttırmakta, çevre ve insan sağlığı üzerinde olumsuz bir etki yapmaktadır. Üreticiler üretimde verimliliği ve kaliteyi artırmayı hedeflese de ortaya çıkan tarımsal zararlı ve hastalıklarla gerektiği gibi mücadele edilememesi, girdilerin yoğun kullanımı ve ürün kayıpları, verimliliği ve kaliteyi etkilemektedir. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından 2017 yılında başlatılan Bitki Koruma Ürünleri (BKÜ) Takip Sistemi ile tarım sektöründe kullanılan zirai ilaçların kontrol altına alınması hedeflenmiştir. Bitki koruma ürünleri bayileri, bitki koruma konularında çiftçileri bilgilendirmekte ve çiftçiler üzerinde önemli bir etkiye sahiptirler. Bu nedenle, pestisit dağıtıcılarının mevcut durumu, sorunları ve pestisit kullanımı ile satışına karşı bakışlarının belirlenmesi önemlidir. Bu araştırma ile Tokat ilinde faaliyet gösteren toplamda 56 bayiden tam sayım yöntemi ve yüz yüze görüşme tekniği ile elde edilen veriler kullanılmıştır. Araştırma sonucunda bayilerin tamamında ziraat mühendisi bulunması veya çalıştırılması olumlu bir durumdur. Üreticiler hastalık ve zararlıların teşhisi konusunda bayilerden yararlandıkları ve bayiler tarafından tavsiye edilen pestisit dozunu dikkate aldıklarını belirtmişlerdir. Bayilerin pestisit fiyatlarını çok pahalı buldukları ve üreticilerin de pestisit satın alırken ilacın fiyatına göre satın aldıkları belirlenmiştir. Bayi sahipleri, Bitki Koruma Ürünleri Takip Sistemi’nin işlerini zorlaştırdığını ve sistemin geliştirilmesi gerektiğini belirtmişlerdir. Bayilerin çoğu gelecek yıllarda faaliyetlerine devam etmek niyetindedir. Ayrıca sektöre yeni girecek ziraat mühendislerine bitki koruma ürünleri bayi açmalarını tavsiye etmektedirler.

Anahtar Kelimeler

Bitki koruma ürünleri bayisi, Pestisit, Tokat

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

1919B012111846

Teşekkür

Bu araştırma, TÜBİTAK tarafından 2209-A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programınca desteklenmiştir.

Kaynakça

• Altıkat, A., Turan, T., Ekmekyapar Torun, F., ve Bingül, Z. (2009). Türkiye'de Pestisit Kullanımı ve Çevreye Olan Etkileri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 40(2), 87-92.
• Anonim. (2022). Bitki Koruma Ürünleri Bayileri Listesi. Tokat: Tokat İl Tarım ve Orman Müdürlüğü.
• Gül, M., Akpınar, M. G., Demircan, V., Yılmaz, H., Bal, T., Arıcı, Ş. E., . . . Yılmaz, Ş. G. (2014). Zirai İlaç Bayilerinin Yapısı ve Entegre Mücadele Konusundaki Tutum ve Davranışları. Ziraat Fakültesi Dergisi, 9(2), 11-25.
• Kalıpcı, E., Özdemir, C., & Öztaş, H. (2011). Çiftçilerin Pestisit Kullanımı ile İlgili Eğitim ve Bilgi Düzeyi ile Çevresel Duyarlılıklarının Araştırılması. TÜBAV Bilim Dergisi, 4(3), 179-187.
• Kaya, T., ve Tuna, A. L. (2019). İzmir İlindeki Üç Halk Pazarından Alınan Meyve ve Sebze Örneklerindeki Pestisit Kalıntı Miktarının Araştırılması. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 6(1), 32-38.
• Kaymak, S. (2015). Pestisit Sektöründe Araştırma ve Geliştirm. Meyve Bilimi, 2(1), 27-34.
• Özşahin, R. (2021). Meyve Üreticilerinin Zirai İlaç Kullanımı Konusunda Duyarlılık ve Bilinç Düzeylerinin İncelenmesi: Lapseki İlçesi Örneği. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek lisans tezi ss.48.
• Özyörük, A., Erbek, E., ve Arslan, Ü. (2019). Manisa İli Salihli ve Sarıgöl İlçelerindeki Zirai İlaç Bayilerinin Mesleki Tutum ve Davranışları ve Üreticiler ile İlgili Gözlemleri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 22, 125-132.
• Peker, B. (2019). Biyosidal Ürün Kullanımı Algı Analizi ve Biyosidal Atık Takip Sistemi. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek lisans tezi ss.101.
• Tiraki, O., Canhilal, R., ve Horuz, S. (2010). Tarım İlaçları Kullanımı ve Riskleri. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi, 26(2), 154-169.
• TÜİK. (2022). Türkiye İstatistik Kurumu: https://www.tuik.gov.tr adresinden alındı