Sports Supplement Belief Scale: Reliability and Validity Studies for Students Studying Sports Sciences Field at University

Yıl 2021, Cilt: 26 Sayı: 1, 17 - 31, 02.01.2021

Ahmet Yavuz Karafil , Mehmet Ulaş , Emrah Atay

Öz

This study aims to conduct reliability and validity studies of sports supplement belief scale for students in sport sciences. The scale adaptation method of research design was used. The research was conducted on two different study groups. The first working group, consisting of 76 people, represents the target value for which the exploratory factor analysis was conducted. One hundred forty university students were recruited in second study group. Data collected with the translated version of the Sports Supplement Belief Scale. In the study, a linguistic equivalence study was carried out, and it was determined that the correlations between the items in Turkish and the original form varied between 87 and 95. Attitude Factors Towards Sports Supplement scale was used for criterion-related validity. Exploratory, Confirmatory Factor Analysis and convergent and divergent validity methods were used for validity in the study. Exploratory and Confirmatory Factor Analysis was used for validity, while Cronbach's Alpha internal consistency coefficient was calculated for reliability. The scale was unidimensional and contributed to total variances at 69,379%. The fit indexes calculated after confirmatory factor analysis was at a good and acceptable level, as indicated in the literature. Convergent validity and its consequences; AVE>,5; Results were obtained as CR>,7 and CR>AVE, and for divergent validity, MSV < AVE, ASV < AVE. Cronbach's Alpha was ,912, indicating that the scale was reliable when compared with values in the literature. According to item analysis results, item-total correlations of sports supplement belief scale ranged between ,819 and ,614. Moreover, significant differences were found between the upper and lower 27% groups. It has been concluded that the sports supplements belief scale is a valid and reliable measurement tool for use in students studying in sports sciences.

Anahtar Kelimeler

Sports nutrition, Nutritional supplement, Belief, Scale adaptation

Spor Besin Takviyeleri İnanç Ölçeği: Spor Bilimlerı Alanında Öğrenim Gören Üniversite Öğrencilerine Yönelik Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması

Öz

Bu araştırmanın amacı; spor takviye besin maddelerine yönelik geliştirilen spor besin takviyeleri inanç ölçeğinin spor bilimlerinde öğrenim gören üniersite öğrencilerine yönelik geçerlik ve güvenirlik çalışmalarının yapılmasıdır. Çalışmada araştırma desenlerinden ölçek uyarlama yöntemi kullanılmıştır. Araştırma iki farklı çalışma grubu üzerinden yürütülmüştür. Birinci çalışma grubu 76 kişiden oluşan açımlayıcı faktör analizi yapılan hedef kitleyi temsil etmektedir. İkinci çalışma grubu ise, doğrulayıcı faktör analizi yapabilmek için spor bilimleri alanında öğrenim gören toplam 140 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Sport Supplement Belief Scale”, Türkçeye “Spor Besin Takviyeleri İnanç Ölçeği” olarak çevrilen ölçek kullanılmıştır. Araştırmada dilsel eşdeğerlik çalışması yapılmış, Türkçe ve orijinal formda yer alan maddeler arasındaki korelasyonların ,87 ile ,95 arasında değiştiği tespit edilmiştir. Ayrıca ölçüt geçeliğini sağlamak içinde “Sporcu Besin Desteği Tutum Faktörleri Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmada geçerlik için açımlayıcı, doğrulayıcı faktör analizi ve yakınsak ve ıraksak geçerlilik yöntemleri kullanılmıştır. Güvenirlik için ise Cronbach alpha iç tutarlılık katsayısı yöntemleri kullanılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda toplam varyansın %69,379 olduğu ve ölçeğin tek faktörlü yapıya sahip olduğu tespit edilmiştir. Ölçek uyarlama sürecinde doğrulayıcı faktör analizi sonucunda elde edilen uyum değerlerinin alanyazında belirtilen iyi ve kabul edilebilir değerlere sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yakınsak geçerlilik ve sonuçları; AVE>,5; CR>,7 ve CR>AVE, ıraksak geçerlilik için ise MSV<AVE, ASV<AVE şeklinde sonuçlar elde edilmiştir. Güvenilirlik testi sonucunda, Cronbach alpha katsayısı ,912 olarak tespit edilmiştir. Bu değer alanyazında var olan değerler ile karşılaştırıldığı zaman ölçeğin güvenilir olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. Madde analizi testi sonuçlarına göre, spor besin takviyeleri inanç ölçeği madde toplam korelasyonu ,819 ile ,614 arasında değişiklik göstermektedir. Ayrıca alt %27 ve üst %27 grupların maddeler açısından değerlendirilmesi sonucunda anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda spor besin takviyeleri inanç ölçeğinin spor bilimlerinde öğrenim gören öğrencilerinde kullanılması için geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Spor besini, Besin takviyesi, İnanç, Ölçek uyarlama

Kaynakça

• 1. Albayrak, A. S. (2006). Uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• 2. Apostu, M. (2014). The effect of ergogenic substances over sports performance. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 117, 329-334.
• 3. Argan, M. and Köse, H. (2009). Sporcu besin desteklerine (Sports Supplements) yönelik tutum faktörleri: Fitness merkezi katılımcıları üzerine bir araştırma. Spor Bilimleri Dergisi, 20(4), 152-164.
• 4. Aydoğdu, S. D. (2006). Sporcularda doping amaçlı vitamin ve mineral kullanımı. Türkiye Klinikleri Pediatrik Bilimler-Özel Konular, 2(11), 149-154.
• 5. Bayram, N. (2010). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: AMOS uygulamaları. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• 6. Bishop, D. (2010). Dietary supplements and team-sport performance. Sports Medicine, 40(12), 995-1017.
• 7. Burke, L. M. and Read, R. S. (1989). Sports nutrition. Sports Medicine, 8(2), 80-100.
• 8. Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Eğitim Yönetimi Dergisi, 32, 470-483.
• 9. Büyüköztürk, Ş. (2015). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum (Genişletilmiş 21. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• 10. Civelek, M. E. (2018). Yapısal eşitlik modellemesi metodojisi. İstanbul: Beta Basım Yayın AŞ.
• 11. Clark, K. S. (1999). Sports nutrition counseling: documentation of performance. Topics in Clinical Nutrition, 14(2), 34-40.
• 12. Çelik, H. E and Yılmaz, V. (2013). LISREL 9.1 ile yapısal eşitlik modellemesi (2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• 13. Çetin, E., Dölek, B. E. and Orhan, Ö. (2008). Gazi üniversitesi beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin ergojenik yardımcılar, doping ve sağlık hakkındaki bilgi ve alışkanlıklarının belirlenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 6(3), 129-132.
• 14. Çokluk, Ö. S., Şekercioğlu, G. and Büyüköztürk, S. (2014). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve lisrel uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• 15. Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik. SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• 16. Dunford, M. and Smith, M. (2006). Dietary supplements and ergogenic aids. Sports Nutrition: A Practice Manual for Professionals. Chicago (IL): American Dietetic Associate.
• 17. George, D. and Mallery, M. (2010). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference (17.0 update). Boston: Pearson.
• 18. Gürbüz, S. (2019). AMOS ile yapısal eşitlik modellemesi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• 19. Hair, J. F., Anderson, R. E., Babin, B. J. and Black, W. C. (2010). Multivariate data analysis: A global perspective (7th ed.). London: Pearson Upper Saddle River.
• 20. Hoyle, R. H. (2012). Handbook of structural equation modeling. New York, NY: TheGuilford.
• 21. Hurst, P., Foad, A., Coleman, D. and Beedie, C. (2017). Development and validation of the sports supplements beliefs scale. Performance Enhancement & Health, 5(3), 89-97.
• 22. Hutcheson, G. D. and Sofronġou, N. (1999). The multivariate social scientist: Introductory statistics using generalized linear models. SAGE Publications, ProQuest Ebook Central.
• 23. Jung, Y. P., Earnest, C. P., Koozehchian, M., Cho, M., Barringer, N., Walker, D., Rasmussen, C., Grenwood, M., Murano, P. S. and Kreider, R. B. (2017). Effects of ingesting a pre-workout dietary supplement with and without synephrine for 8 weeks on training adaptations in resistance-trained males. Journal of the International Society of Sports Nutrition, 14(1), 1-18.
• 24. Louise, M., Burke, L. M. and King, C. (2012) Ramadan fasting and the goals of sports nutrition around exercise. Journal of Sports Sciences, 30(1), 21-31.
• 25. Marcus, J. B. (2013). Culinary nutrion: the science and practice of healthy cooking. Illionis: Academic Press.
• 26. Maughan, R. J., Burke, L. M., Dvorak, J., Larson-Meyer, D. E., Peeling, P., Phillips, S. M., ... and Meeusen, R. (2018). IOC consensus statement: dietary supplements and the high-performance athlete. International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism, 28(2), 104-125.
• 27. Maughan, R. J., Depiesse, F. and Geyer, H. (2007). The use of dietary supplements by athletes. Journal of Sports Sciences, 25(1), 103-113.
• 28. Maughan, R. J., Greenhaff, P. L. and Hespel, P. (2011). Dietary supplements for athletes: emerging trends and recurring themes. Journal of Sports Sciences, 29(1), 57-66.
• 29. Meyer, F., O'Connor, H. and Shirreffs, S. M. (2007). Nutrition for the young athlete. Journal of Sports Sciences, 25(1), 73-82.
• 30. Molinero, O. and Marquez, S. (2009). Use of nutritional supplements in sports: risks, knowledge, and behavioural-related factors. Nutrición Hospitalaria, 24(2), 128-134
• 31. Özdamar, K. (2016). Ölçek ve test geliştirme - yapısal eşitlik modellemesi. Eskişehir: Nisan Kitabevi.
• 32. Saura, R. A., Rentero, M. P. Z. and Hernández, J. M. (2019). Sports nutrition and performance. In Nutrition in Health and Disease-Our Challenges Now and Forthcoming Time. IntechOpen.
• 33. Savino, G., Valenti, L., D'Alisera, R., Pinelli, M., Persi, Y., Trenti, T. and WDPP. (2019). Dietary supplements, drugs and doping in the sport society. Ann Ig, 31(6), 548-555.
• 34. Seçer, İ. (2015). Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Anı yayıncılık.
• 35. Silver, M. D. (2001). Use of ergogenic aids by athletes. JAAOS-Journal of the American Academy of Orthopaedic Surgeons, 9(1), 61-70.
• 36. Slater, G., Tan, B. and Teh, K. C. (2003) Dietary supplementation practices of Singaporean Athletes. International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism, 13, 320-332.
• 37. Şirinyıldız, F., Cesur, G., Alkan, A. and Ek, R. O. (2017). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinde besin desteği olarak ergojenik yardımcıların kullanımının ve beslenme bilincinin belirlenmesi. Smyrna Tıp Dergisi, 2, 31-39.
• 38. Tabachnick, G. B and Fidell, S. L. (2015). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı (Çev. Ed. M. Baloğlu). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• 39. Tavşancıl, E. (2014) Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi (5. Baskı). Ankara: Nobel Yayınevi.
• 40. Torres-McGehee, T. M., Pritchett, K. L., Zippel, D., Minton, D. M., Cellamare, A. and Sibilia, M. (2012). Sports nutrition knowledge among collegiate athletes, coaches, athletic trainers, and strength and conditioning specialists. Journal of Athletic Training, 47(2), 205-211.
• 41. Zoorob, R., Parrish, M. E., O'Hara, H. and Kalliny, M. (2013). Sports nutrition needs: before, during, and after exercise. Primary Care, 40(2), 475-486.
• 42. Williams, M. H. (2005). Dietary supplements and sports performance: minerals. Journal of the International Society of Sports Nutrition, 2(1), 43.