Validity and Reliability Study of the Difficulties Sports Participation Scale for Persons with Disabilities

Yıl 2021, Cilt: 26 Sayı: 3, 315 - 332, 02.07.2021

Sevim Handan Yılmaz , Ekrem Levent İlhan , Yunus Emre Yarayan

https://doi.org/10.53434/gbesbd.900837

Cited By: 4

Öz

It is necessary to make new regulations in order to ensure the social adaptation and rehabilitation of the disabled individuals and thus to facilitate the accessibility to sports for the disabled individuals. For this reason, there is a need for a source of information about the difficulties for disabled people to participate in sports. In this direction, the aim of the study is to develop the "Difficulties Sports Participation Scale for Persons with Disabilities" and to study its validity and reliability. The research was designed in a mixed model, and 298 individuals with physical, hearing and visual impairments participated voluntarily. In the analysis of the data obtained within the scope of the research, exploratory factor analysis was used for the construct validity of the scale, and confirmatory factor analysis was used to verify the structure obtained as a result of this analysis. As a result of these analyzes; In addition to the mean variance (AVE) values explained to provide evidence for the convergent validity of the scale, the construct reliability (CR) values were also calculated. Internal consistency coefficients were calculated for the reliability assessment of the scale, and item-total test correlations were also examined in order to determine internal consistency. As a result of the exploratory factor analysis, it was determined that the measurement tool consists of 3 dimensions and 14 items, namely Environmental Strain, Awareness and Affective Avoidance. The cronbach alpha values of the scale are; It was found that it varied between 0.79 and 0.91. As a result, it can be said that “Difficulties Sports Participation Scale for Persons with Disabilities” is a valid and reliable measurement tool.

Anahtar Kelimeler

Disabled person, Sport, Strain, Validity, Reliability

Engelli Bireylerde Spora Katılımın Önündeki Zorlanmalar Ölçeği Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Öz

Engelli bireylerin toplumsal uyum ve rehabilitasyonunun sağlanabilmesi için yeni düzenlemeler yapılması ve bu sayede engelli bireyler için spora erişilebilirliğin kolaylaştırılması gerekmektedir. Bu nedenle, engelli bireylerin spora katılımlarının önündeki zorlanmalar hakkında bir bilgi kaynağına ihtiyaç vardır. Bu doğrultuda araştırmanın amacı “Engelli Bireylerde Spora Katılımın Önündeki Zorlanmalar Ölçeği”ni geliştirmek, geçerlik ve güvenirlik çalışması yapmaktır. Araştırma karma modelde desenlenmiştir ve bedensel, işitme, görme engelli bireylerden oluşan 298 kişi gönüllü olarak katılmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen verilerin analizinde ölçeğin yapı geçerliliği için açımlayıcı faktör analizi, bu analiz neticesinde elde edilen yapının doğrulanması için ise, doğrulayıcı faktör analizi kullanılmıştır. Bu analizler sonucunda; ölçeğin yakınsak geçerliğine kanıt sağlamak amacıyla açıklanan ortalama varyans (AVE) değerlerinin yanı sıra, yapı güvenirliği (CR) değerleri de hesaplanmıştır. Ölçeğin güvenirlik değerlendirmesi için iç tutarlılık katsayıları hesaplanmış, iç tutarlılığın belirlenmesi adına madde toplam test korelasyonları da incelenmiştir. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda ölçme aracının Çevresel Zorlanma, Farkındalık ve Duyuşsal Kaçınma olmak üzere 3 boyut ve 14 maddeden oluştuğu tespit edilmiştir. Ölçeğin Cronbach Alpha değerlerinin ise; 0.79 ile 0.91 arasında değiştiği tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda; “Engelli Bireylerde Spora Katılımın Önündeki Zorlanmalar Ölçeği”nin geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Engelli birey, Spor, Zorlanma, Geçerlik, Güvenirlik

Kaynakça

• 1. Altınkurt, N. (2008). Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde yaşanılan sorunlar ve çözüm önerileri (Yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• 2. Byrne, B. M. (2010). Testing for the factorial validity of a theoretical construct. Structural equation modeling with AMOS: Basic concepts, applications and program. New York: Routledge Press.
• 3. Carpita, M. ve Maniser, M. (2011). On the imputation of missing data in surveys with likert-type scales. Journal of Classification, 28(1), 93-112.
• 4. Chinn, D. J., White, M., Howel, D., Harland, J. ve Drinkwater, C. K. (2006). Factors associated with non- participation in a physical activity promotion trial. Public Health, 120(4), 309-319.
• 5. Creswell, J. W. (2013). Research design: Qualitative, quantitative and mixed methods approach. California: Sage Publication.
• 6. Çevik, O. ve Kabasakal, K. (2013). Spor etkinliklerinin, engelli bireylerin toplumsal uyumuna ve sporla sosyalleşmelerine etkisinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 3(2), 74-83.
• 7. Demir, G. ve İlhan, E. (2019). Spora katılım motivasyonu: Görme engelli sporcular üzerine bir araştırma. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(1), 157-170.
• 8. Devellis, R. F. (2016). Scale development: Theory and applications. USA: Sage Publications.
• 9. Downey, R. G. ve King, C. (1998). Missing data in Likert ratings: A comparison of replacement methods. The Journal of General Psychology, 125(2),175-191.
• 10. Domjan, M. (2015). The principles of learning and behavior. USA: Wadsworth Publishing.
• 11. Ersoy, Ö. ve Avcı, N. (2000). Özel gereksinimli çocuklar ve eğitimleri “özel eğitim”. Ankara: YA-PA Yayıncılık.
• 12. Esatbeyoğlu, F., Balmumcu, O., Özdamar, E., Altıntaş, A. ve Aşçı, F. H. (2009, 20-22 Kasım). Spor yapan bedensel engellilerin güdüsel yönelimleri. Fiziksel Aktivite, Beslenme ve Sağlık Kongresi Bildiri Kitabı içinde (s.52). Başkent Üniversitesi, Ankara.
• 13. Esatbeyoğlu, F. ve Karahan, B. (2014). Engelli bireylerin fiziksel aktiviteye katılımlarının önündeki engeller. Spor Bilimleri Dergisi, 25(2), 43–55.
• 14. Fornell, C. ve Larcker, D. (1981). Gözlemlenemeyen değişkenler ve ölçüm hatası içeren yapısal eşitlik modellerinin değerlendirilmesi. Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 18(1), 39-50.
• 15. Gallahue, D. (1987). Develomental physical education for today’s elementary school childeren. ABD: Jenson Books.
• 16. Güngör, B., N., Yılmaz, A. ve İlhan, E., L. (2019). Yaşam kalitesi bağlamında özel bir sporcunun kazanımları; ebeveyn görüşleri doğrultusunda bir durum çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 20(3), 421-443.
• 17. Gravetter, F. J. ve Forzano, L.-A. B. (2012). Research methods for the behavioral sciences. Massachusetts: Cengage Learning.
• 18. Hair, J. F., Anderson, R. E., Tatham, R. L. ve Black, W. C. (1998). Multivariate data analysis. New Jersey: Prentice Hall Collage.
• 19. İlhan, E. L. (2008). Zihinsel engelli çocuklar için beden eğitimi ve sporun genel gelişim süreçleri açısından önemi. Çağdaş Eğitim Dergisi, 33(350), 17-24.
• 20. İlhan, E. ve Esentürk, O. (2014). Zihinsel engelli bireylerde sporun etkilerine yönelik farkındalık ölçeği (ZEBSEYFÖ) geliştirme çalışması. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(1), 19-36.
• 21. İlhan, E., Orhan, E. ve Yarımkaya, E. (2018). İki farklı özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinin aktivite profilinin incelenmesi. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 9(2), 110-126.
• 22. İnal, S., Akdur, H., Donuk, B., Güngördü, O., Kaya, B., Kesler, A. ve Kırandı, Ö. (2007, Mayıs). Zihinsel engelli çocuklara spor eğitimi ile bedensel sağlığın kazandırılması. Engellilerde Sanat ve Spor Sempozyumu (ss. 225-240). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• 23. Jaarsma, A., Dijkstra, P. U., Geertzen, J. H. B. ve Dekker, R. (2014). Barriers to and facilitators of sports participation for people with physical disabilities: A systematic review. Scandinavian Journal of Medicine and Science in Sports, 24(6), 871-881.
• 24. Kabasakal, K. (2007). Zihinsel engellilik, zihinsel, ruhsal, duygusal engellilik. İstanbul: Ünimat Ofset Matbaası.
• 25. Kalyon, T. A. (1994). Spor hekimliği. Ankara: Gata Basımevi.
• 26. Kirchner, C. E., Gerber, E. G. ve Smith, B. C. (2008). Designed to deter: community barriers to physical activity for people with visual or motor impairments. American Journal for Preventive Medicine, 34(4), 349- 352.
• 27. Kline, R. B. (2015). Principles and practice of structural equation modeling. New York: Guilford Press.
• 28. Konar, N. ve Yıldıran, İ. (2012). Engelliler için beden eğitimi ve spor öğretmenliği: gereksinim ve bir program modeli. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 14(2), 208-216.
• 29. Nalbant, S. ve Izgar, N. (2018). Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi kurumlarının beden eğitimi öğretmeni istihdamına bakış açısı. Ulusal Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 68-83.
• 30. Nunnally, J. C. ve Bernstein, I. (1994). Psychometric theory. New York: McGraw-Hill.
• 31. Savucu, Y. ve Biçer S. Y. (2009). Zihinsel engellilerde fiziksel etkinliklerin önemi. Türkiye Klinikleri Journal of Sport Science, 1(2), 117-122.
• 32. Savucu, Y., Sirmen. B., İnal, S., Karahan, İ. ve Erdemir, İ. (2006). Zihinsel engelli bireylerde basketbol antrenmanının fiziksel uygunluk üzerine etkilerinin belirlenmesi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 20(2), 105–113.
• 33. Steiger, J. H. (2000). Point estimation, hypothesis testing, and interval estimation using the RMSEA: Some comments and a reply to Hayduk and Glaser. Structural Equation Modeling, 7(2), 149-62.
• 34. Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. California: Pearson Publish.
• 35. Tekkurşun, D. G., İlhan, E. L., Esentürk, O. K. ve Kan, A. (2018). Engelli bireylerde spora katılım motivasyon ölçeği (ESKMÖ): geçerlik ve güvenirlik çalışması. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 16(1), 95-106.
• 36. Tenenbaum, G. ve Eklund, R. C. (2007). Exercise adherence. Handbook of sport psychology. New Jersey: John Wiley ve Sons Inc.
• 37. Tezbaşaran, A. (1996). Likert tipi ölçek hazırlama kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• 38. Thompson, B. (2004). Exploratory and confirmatory factor analysis: Understanding concepts and applications. Washington: American Psychological Association.
• 39. TDK (2019). Güncel sözlük. https://sozluk.gov.tr/ adresinden 20.02.2021 tarihinde erişilmiştir.
• 40. WHO (2001). International classification of functioning, disability and health. WHO Library Cataloguing-in-Publication Data.
• 41. Watson, D. (2002). Positive affectivity: The disposition to experience pleasurable emotional states, In C.R. Synder & Shane J. Lopez (Eds), Handbok of Positive Psychology. Newyork: Oxford University Press.