E-spor Oynayanların Psikolojik Tepkilerinin Yordayıcısı Olarak Benlik Kurgusu, Mükemmeliyetçilik ve Olumlu Gelecek Beklentisi

Yıl 2023, Cilt: 28 Sayı: 2, 102 - 112, 30.04.2023

Okan Tiring , Berna Güloğlu

https://doi.org/10.53434/gbesbd.1165009

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada e-spor oynayanların psikolojik tepkilerinin (depresyon, anksiyete ve stres) yordayıcısı olarak benlik kurgusu, mükemmeliyetçilik düzeyi ve olumlu gelecek beklentisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma 15 ile 45 yaşları arasında 33 kadın, 103 erkek olmak üzere 136 e-spor oynayanlarla gerçekleştirilmiştir. Kolay ulaşılabilirlik örnekleme yönteminden yararlanılmıştır. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın verileri Demografik Bilgi Formu, Dengeli Bütünleşme Ayrışma Ölçeği, Olumlu Olumsuz Mükemmeliyetçilik Ölçeği, Olumlu Gelecek Beklentisi Ölçeği ve Depresyon Anksiyete Stres Ölçeği ile toplanmıştır. Araştırma verileri Çoklu Regresyon Analizi ile sınanmıştır. Araştırmanın bulgularına göre e-spor oynayanların %20.6’sında (n=28) depresyon, %14.7’sinde (n=20) anksiyete ve %18.4’ünde (n=25) stres belirtileri görülmektedir. İlişkisel benlik kurgusunun anlamlı ve negatif yönde (%25.9, ß= -.23), olumlu gelecek beklentisinin anlamlı ve negatif yönde (%8.9, ß= -.40) ve olumsuz mükemmeliyetçiliğin anlamlı ve pozitif yönde (%5.7, ß= .08) depresyonu yordadığı tespit edilmiştir. Olumsuz mükemmeliyetçiliğin anlamlı ve pozitif yönde (%18.3, ß= .11) ve ilişkisel benlik kurgusunun anlamlı ve negatif yönde (%7.7, ß= -.12) anksiyeteyi yordadığı saptanmıştır. Olumsuz mükemmeliyetçiliğin anlamlı ve pozitif yönde (%17.5, ß= .12) ve ilişkisel benlik kurgusunun anlamlı ve negatif yönde (%4.4, ß= -.10) stresi yordadığı tespit edilmiştir. E-spor oynayanların depresyon, anksiyete ve stres belirtilerinde ilişkisel benlik kurgusunun, olumlu gelecek beklentisinin ve olumsuz mükemmeliyetçiliğin önemli bir rolü olduğu ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Espor, Benlik kurgusu, Mükemmeliyetçilik, Olumlu gelecek beklentisi, Psikolojik tepki

Destekleyen Kurum

Destekleyen Kurum Bulunmamaktadır.

Proje Numarası

Proje Numarası Bulunmamaktadır.

Predictive Role of Self Construal, Perfectionism and Positive Future Expectations on Psychological Reactions among E-sports Players

Öz

In this study, it was aimed to examine self-construal, perfectionism level and positive future expectation as predictors of psychological reactions (depression, anxiety and stress) of e-sports players. The study was carried out with 136 e-sports players, 33 females and 103 males, between the ages of 15 and 45. Convenient sampling method was used. Correlational research model was used in the research. The data of the study were collected with Demographic Information Form, Balanced Integration Dissociation Scale, Positive Negative Perfectionism Scale, Positive Future Expectation Scale and Depression Anxiety Stress Scale. Data were tested by Multiple Regression Analysis. According to the findings of the study, 20.6% (n=28) of e-sports players had depression, 14.7% (n=20) anxiety and 18.4% (n=25) stress symptoms. Relational self-construal was significant and negative (25.9%, ß= -.23), positive future expectation is significant and negative (8.9%, ß= -.40), and negative perfectionism is significant and positive (5.7%, ß= .08) predict depression. It was found that negative perfectionism predicted anxiety in a significant and positive way (18.3%, ß= .11) and relational self-construal significantly and negatively (7.7%, ß= -.12). It was yielded that negative perfectionism predicted stress in a significant and positive way (17.5%, ß= .12), and relational self-construal significantly and negatively (4.4%, ß= -.10). To conclude, relational self-construal, positive future expectation and negative perfectionism have an important role in depression, anxiety and stress symptoms of e-sports players.

Anahtar Kelimeler

Esports, Self-construction, Perfectionism, Positive future expectation, Psychological reactions

Proje Numarası

Proje Numarası Bulunmamaktadır.

Kaynakça

• 1. Alim, E. (2018). Ergenlerde mükemmeliyetçilik, öznel iyi oluş ve depresyon arasındaki ilişkilerin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Klinik Psikoloji Programı, İstanbul.
• 2. Altınbaş, A. (2015). Üniversite öğrencilerinin benlik kurguları ile travmatik stres belirti düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı, Van.
• 3. Antony, M. M., Bieling, P. J., Cox, B. J., Enns, M. W. ve Swinson, R. P. (1998). Psychometric properties of the 42-item and 21-item versions of the Depression Anxiety Stress Scales in clinical groups and a community sample. Psychological Assessment, 10(2), 176.
• 4. Argan, M., Özer, A. ve Akın, E. (2006). Elektronik spor: Türkiye'deki siber sporcuların tutum ve davranışları. Spor Yönetimi ve Bilgi Teknolojile-ri Dergisi, 1(2), 1-11.
• 5. Ashby, J. S., Noble, C. L. ve Gnilka, P. B. (2012). Multidimensional perfectionism, depression, and satisfaction with life: Differences among perfectionists and tests of a stress‐mediation model. Journal of College Counseling, 15(2), 130-143.
• 6. Aydemir, M. ve Bayram Arlı, N. (2019). Öğrencilerde çok boyutlu mükemmeliyetçilik algısının benlik saygısı ve stres ile incelenmesi. Pamuk-kale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 48, 252-270.
• 7. Bayraktar, C. (2003). Sosyal yapı özelliklerinin spora etkisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 19-36.
• 8. Boxer, P., Groves, C., L. ve Docherty, M. (2015). Video games do indeed influence children and adolescents’aggression, prosocial behavior, and academic performance: A clearer reading of Ferguson. Perspectives on Psychological Science, 10(5), 671–673.
• 9. Burns, L. R. ve Fedewa, B. A. (2004). Cognitive styles: Links with perfectionist thinking. Personality and Individual Differences, 38, 103- 113.
• 10. Chang, E. C., Watkins, A. ve Banks, K. H. (2004). How adaptive and maladaptive perfectionism relate to positive and negative psychological functioning: Testing a stress-mediation model in black and white female college students. Journal of Counseling Psychology, 51(1), 93-102.
• 11. Cimilli, C. (1997). Depresyonla ilişkileri bağlamında Türkiye'nin sosyal ve kültürel özellikleri. Türk Psikiyatri Dergisi, 8(4), 292-300.
• 12. Cross, S. E., Hardin, E. E. ve Gercek-Swing, B. (2011). The what, how, why, and where of selfconstrual. Personality and Social Psychology Review, 15(2), 142–179.
• 13. Çetin, B., Eroğlu, Y., Peker, A., Akbaba, S. ve Pepsoy, S. (2012). Ergenlerde ilişkisel-karşılıklı bağımlı benlik kurgusu, siber zorbalık ve psikolo-jik uyumsuzluk arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), 637-653.
• 14. Dündar, A. G. (2020). Adölesan sporcuların depresyon, anksiyete ve stres düzeylerinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Yakın Doğu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Klinik Psikoloji Anabilim Dalı, Lefkoşa.
• 15. Ecevit, R. G., Tunçe, F., Karaoğlu, O., Şahin, E. ve Özer. M. K. (2018). Elektronik spor ve elektronik sporcular üzerine betimsel bir inceleme. Journal of Health and Sport Sciences, 1-2-3(1), 23-28.
• 16. Elkin, Ö. O. (2020). Üniversite öğrencilerindeki anksiyete, stres, yaşam doyumu düzeyleri ve ilişkili değişkenlerin kız ve erkek öğrenciler arasında karşılaştırılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• 17. Essau, C. A., Ishikawa, S., Sasagawa, S., Sato, H., Okajima, I., Otsui, K., Georgiou, G. A., O'Callaghan, J. ve Michie, F. (2011). Anxiety symptoms among adolescents in Japan and England: Their relationship with self-construals and social support. Depression and Anxiety, 28(6), 509–518.
• 18. Frost, R. O., Marten, P. A., Lahart, C. ve Rosenblate, R. (1990). The dimensions of perfectionism. Cognitive Therapy and Research, 14(4), 449-468.
• 19. Hill, R. W., Zrull, M. C. ve Turlington, S. (1997). Perfectionism and Interpersonal Problems. Journal of Personality Assessments, 69(1), 81-103.
• 20. Huk, T. (2019). The social context of the benefits achieved in e-sport. The New Educational Review, 55,160-169.
• 21. İmamoğlu, E. O. (1995). Değişim sürecinde aile: evlilik ilişkileri, bireysel gelişim ve demogratik değerler. 1994 Aile Kurultayı. Aile Araştırma Kurumu, Ankara.
• 22. İmamoğlu, E. O. (1998). Individualism and collectivism in a model and scale of balanced differentiation and integration. Journal of Psycho-logy, 132(1), 95-105.
• 23. İmamoğlu, E. O. (2001). Need for cognition versus recognition: Self and family related correlates (Yayımlanmamış makale). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• 24. İmamoğlu, E. O. ve Güler-Edwards, A. (2007). Geleceğe ilişkin yönelimlerde benlik tipine bağlı farklılıklar. Türk Psikoloji Dergisi, 22(60), 115-132.
• 25. İmamoğlu, S. (2005). Secure exploration: conceptualization, types, and relationships with secure attachment, self-construals and other self-related variables (Yayımlanmamış doktora tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• 26. Jensen, S. N., Ivarsson, A., Fallby, J., Dankers, S. ve Elbe, A.-M. (2018). Depression in Danish and Swedish elite football players and its relation to perfectionism and anxiety. Psychology of Sport and Exercise, 36, 147–155.
• 27. Kağıtçıbaşı, Ç. (2007). Family, self, and human development across cultures: Theories and applications (2nd ed.). US: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
• 28. Kağıtçıbaşı, Ç. (2010). Aile, benlik ve insan gelişimi: Kültürel psikoloji. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• 29. Karahüseyinoğlu, F. M. (2007). Küreselleşme ve geleneksel Türk sporları (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• 30. Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları.
• 31. Karaşar, B. ve Öğülmüş, S. (2016). Üniversite öğrencilerinde sosyal onay ihtiyacının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 469-495.
• 32. Kat, H. (2009). Bireysel sporcularla takım sporcularının stres düzeyleri ve problem çözme becerilerinin karşılaştırılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• 33. Kawamura, K. Y., Hunt, S. L., Frost, R. O. ve DiBartolo, P. M. (2001). Perfectionism, anxiety, and depression: Are the relationships independt? Cognitive Therapy and Research, 25(3), 291-301.
• 34. Kılıç, C. ve İnci, F. (2015). Acil tıp çalışanlarında travmatik stres: yaş ve eğitimin koruyucu etkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 26(4), 236-241.
• 35. Kim, M.-S., Sharkey, W. F. ve Singelis, T. M. (1994). The relationship between individuals’ self-construals and perceived importance of interactive constraints. International Journal of Intercultural Relations, 18, 117–140.
• 36. Kline, R. B. (2011). Principle and pratice of structural equation modeling (3. Baskı). New York: The Guilford Press.
• 37. Kline, R.B. (2013). Beyond significance testing: Statistical reforms in the behavioral sciences. (2nd Edition). Washington DC: Americal Psychological Association.
• 38. Lam, B. T. (2005). Self-construal and depression among Vietnamese-American adolescents. International Journal of Intercultural Relations, 29(2), 239-250.
• 39. Levecque, K., Lodewyckx, I. ve Vranken, J. (2007). Depression and generalized anxiety in the general population in Belgium: A comparison between native and immigrant groups. Journal Affect Disorder, 97, 229-239.
• 40. Lovibond, P. F. ve Lovibond, S. H. (1995). The structure of negative emotional states: Comparison of the Depression Anxiety Stress Scales (DASS) with the Beck Depression and Anxiety Inventories. Behaviour Research and Therapy, 33(3), 335- 343.
• 41. Li, H., Moreland, J. J., Peek-Asa, C. ve Yang, J. (2017). Preseason anxiety and depressive symptoms and prospective injury risk in collegiate athletes. The American Journal of Sports Medicine, 45(9), 2148–2155.
• 42. Macleod, A.K. ve Byrne, A. (1996) Anxiety, depression and the anticipation of future positive and negative experiences. Journal of Abnormal Psychology, 10, 286-289.
• 43. Markus, H. R. ve Kitayama, S. (1991). Culture and the self: Implications for cognition, emotion, and motivation. Psychological Review, 98, 224-253.
• 44. Matsumoto, D. (2002). Culture and self: An emprical assessment of Markus and Kitayama's theory of independent and interdependent self construals. AsianJournal of Social Psychology, 2(3), 289-310.
• 45. Melges, F. T. (1969) Types of hopelessness in psychological process. Arch Gen Psychiatry, 20(6), 690-699.
• 46. Morsünbül, Ü. (2013). Benlik kurgularının ergenlerin yaşam doyumu ve depresyon düzeylerine etkisi. Klinik Psikiyatri, 16, 18-26.
• 47. Murphy, S. (2009). Video games, competition and exercise: A new opportunity for sport psychologists? The Sport Psychologist, 23, 487-503.
• 48. Mustafaoğlu, R., Zirek, E. ve Yasacı, Z. (2018). E-spor oyuncularının demografik özellikleri, oyun oynama süreleri ve başarılarını etkileyen faktörler. Bağımlılık Dergisi, 19(4), 115-122.
• 49. Nixdorf, I., Frank, R. ve Beckmann, J. (2016). Comparison of Athletes’ Proneness to Depressive Symptoms in Individual and Team Sports: Research on Psychological Mediators in Junior Elite Athletes. Frontiers in Psychology, 7, 1-8.
• 50. Nurmi, J. E. (1991). How do adolescents see their future? A review of the development of future orientation and planning. Developmental Review, 2, 1-59.
• 51. Pacht, A. R. (1984). Reflections of perfectionism. American Psychologist, 39(4), 386-390.
• 52. Pulat, N. (2018). Ebeveynlerin uyguladığı psikolojik kontrolün ergenlerin depresyon, kaygı ve öfke belirtileri üzerindeki etkisi: Mükemmeliyetçiliğin aracı rolü (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Klinik Psikoloji Bilim Dalı, Ankara.
• 53. Ryan, R. M. ve Deci, E. L. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American Psychologist, 55, 68–78.
• 54. Rice, K. G., Richardson, C. M. ve Tueller, S. (2014). The short form of the revised almost perfect scale. Journal of Personality Assessment, 96(3), 368-379.
• 55. Roedell, W. C. (1984). Vulnerabilities of highly gifted children. Roeper Review, 6(3), 127-130.
• 56. Rosser, J.C., Lynch, P.J., Cuddihy, L., Gentile, D.A., Klonsky, J. ve Merrell, R. (2007). The impact of video games on training surgeons in the 21st century. Archives of Surgery, 142, 181–186.
• 57. Seng, P. H., Affandi, M. A. B. N., Kamaruzzaman, N. N. B., Panierselvam, D. K. A/P. ve Mohammed, A. F. (2021). A cross sectional study on the benefit and healt ıssues among e-sport players. Natural Volatiles & Essential Oils, 8(4), 3922-3938.
• 58. Slade, P. D. ve Owens, R. G. (1998). A dual process model of perfectionism based on reinforcement theory. Behavior Modification, 22(3), 372–390.
• 59. Slaney, R. B. ve Ashby, J. (1996). Perfectionists: Study of a criterion group. Journal of Counselling and Development.74(4), 393-398.
• 60. Slaney, R. B., Rice, K. G., Mobley, M., Trippi, J. ve Ashby, J. S. (2001). The Revised Almost Perfect Scale. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 34(3), 130-145.
• 61. Singelis, T. M. (1994). The measurement of independent and self-construals. Personality and Social Psychology Bulletin, 20(5), 580-591.
• 62. Suddarth, B. H. ve Slaney, R. B. (2001). An investigation of the dimensions of perfectionmism in college students. Measurement and Evaluation in Counseling Development. 34(3), 157-165.
• 63. Şen, B. (2017). Major depresyon tanısı almış kadın hastalarda benlik kurgusu ve semptomatoloji arasındaki ilişki: Kültürler arası kesitsel bir çalışma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Klinik Psikoloji Bölümü, İstanbul.
• 64. Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (5th ed.). New York: Allyn and Bacon.
• 65. Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). Boston: Allyn and Bacon.
• 66. Taşmektepligil, M. Y. ve İmamoğlu, O. (1996). Türkiye’de kültürel yapının spora etkisi üzerine düşünceler. Gazi Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 41-51.
• 67. Turner, J. H. (2006). American sociology in chaos: Differentiation without integration. The American Sociologist, 37(2), 15-29.
• 68. Twenge, J. M. ve Im, C. (2007). Changes in the need for social approval, 1958- 2001. Journal of Research Inpersonality, 41, 171-189.
• 69. Ulu, İ. P. (2007). An investigation of adaptive and maladaptive dimensions of perfectionism in relation to adult attachment and big five personality traits (Yayımlanmamış doktora tezi). Ortadoğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• 70. Uskul, A. K., Hynie, M. ve Lalonde, R. N. (2004). Interdependence as a mediator between culture and interpersonal closeness for Euro–Canadians and Turks. Journal of Cross-Cultural Psychology, 35, 174-191.
• 71. Wilt, J., Condon, D. ve Revelle, W. (2012). Telemetrics and online data collection. L. Brett, L. Todd ve C. Noel (Ed.), Handbook of developmental research methods İçinde (s. 163–179). New York: The Guilford Press.
• 72. Yalçınkaya, M., Saracaloğlu, A. S. ve Varol, S. R. (1993). Üniversite öğrencilerinin spora ilişkin görüşleri ve beklentileri. Spor Bilimleri Dergisi, 2(4), 12-26.
• 73. Yamen, E. (1999). Sporda taraftarlığın farklı toplumsal gruplara göre karşılaştırmalı olarak incelenmesi (Sivas örneklemi) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
• 74. Yıldırım, A., Boysan, M. ve Kefeli, M. C. (2018). Psychometric properties of the Turkish version of the Depression Anxiety Stress Scale 21 (DASS-21). British Journal of Guidance & Counselling, 46(5), 582-595.
• 75. Zimbardo, P. G. ve Boyd, J. N. (1999). Putting time in perspective: A valid, reliable individual differences metric. Journal of Personality and Social Psychology, 77(6), 1271–1288.